جاودانگی نهضت امام حسین از منظر قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: نهضت امام حسین،
امام حسین،
قرآن.
پرسش: عامل جاودانگی نهضت امام حسین (علیه‌السّلام) از منظر قرآن چه بوده است؟
پاسخ اجمالی: قرآن موجودات را به دو دسته کلی تقسیم نموده است، موجود
بالذّات که دوام ازلی و ابدی بالذّات دارد و موجودات
بالعرض که در نهایت
فنا در انتظار آنها خواهد بود. قرآن شرط بهره‌مندی از حیات و وجود را تلاش و سعی معرّفی نموده است که همگی محتاج به امداد الهی است و شرط به ثمر نشستن همین تلاش را
تقوا پیشگی و عقیده طیب و طاهر و عمل شایسته و صالح معرّفی نموده است. و در نتیجه ثمره‌ی این عقاید و عمل نیک،
عشق و
محبّت خالصانه و کشش درونی دیگران به سوی صالحان است. خدای
سبحان قبل از هر کس خود به احیاء و بزرگداشت جمعی از صالحان اقدام و علاوه بر آن دیگران را هم به زنده نگه‌داشتن یاد، نام، خدمات و فرهنگ آنان، امر نموده است. با مراجعه به زندگی آن حضرت درمی‌یابیم که عوامل مذکور در تاریخ حیات امام حسین (علیه‌السّلام) حضور داشته و قرآن بر
صداقت، پاکی و
طهارت روح و روان، رفتار و گفتار امام حسین (علیه‌السّلام) در آیه ۳۳
سوره احزاب شهادت داده است.
بقاء و دوام موجودات عالم حداقل منوط به سه مساله‌ی محوری است: ۱. وجود مقتضی ۲. وجود شرائط ۳. نبود مانع. این موجود خواه یک پدیده طبیعی باشد، خواه یک پدیده اجتماعی و حتی پدیده‌های عالم
مجرّدات. زیرا همه‌ی اینها به نوعی بهره‌مند از وجود هستند. و هر چه عوامل سه گانه اوّل قابلیت بیشتر برای بقاء داشته باشند و هر چه موانع هرگز رخ ننمایند، حیات آن پدیده مورد نظر جاودانه‌تر خواهد بود.
امّا نگاه قرآن به بقاء و دوام موجودات عالم این است که این تحفه‌ی آسمانی (قرآن)، موجودات را به دو دسته کلی تقسیم نموده است، موجود بالذّات که دوام ازلی و ابدی بالذّات دارد و موجودات بالعرض که در نهایت فنا در انتظار آنها خواهد بود.
آنگاه در سوره‌ی
النجم شرط بهره‌مندی از حیات و وجود را تلاش و سعی معرّفی نمود.
آن هم با توجه به آیه «
اَنْتُمُ الْفُقَراءُ اِلَی اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِی الْحَمِیدُ»
چه اصل سعی و چه پاداش، همگی محتاج به امداد الهی است. سپس در سوره‌های متعدد نظیر
فاطر،
الطلاق و
الشمس شرط به ثمر نشستن همین تلاش به مدد الهی را تقوا پیشگی و پرهیزکاری معرّفی نمود بخصوص در سوره‌ی فاطر
تصریح فرمود آن عقیده، باور و اندیشه‌ای کارساز است که طیب و طاهر باشد و آن عمل و تلاشی این عقیده‌ی صالح را به اقیانوس حیات متصل می‌کند که شایسته و صالح باشد.
در پایان در سوره‌ی
مریم وعده داده است که میوه‌ی شیرین این عقاید و عمل نیک، عشق و محبّت خالصانه و کشش درونی دیگران
به سوی این صالحان است
به ویژه با توجه به برخی روایات، از جمله این صالحان
رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و
اهل بیت (علیهم‌السّلام) می‌باشند.
امّا خدای سبحان قبل از هر کس خود به احیاء و بزرگداشت جمعی از صالحان اقدام و علاوه بر آن دیگران را هم به زنده نگه‌داشتن یاد، نام، خدمات و فرهنگ آنان، امر نمود، بعنوان نمونه در سوره‌ی مریم
به یاد و خاطره ی
حضرت ابراهیم،
اسماعیل،
موسی،
مریم و ادریس (علیهم‌السّلام) پرداخت و به مخاطبین قرآن هم امر فرمود تا شما هم نامشان را برپا دارید و در ضمن آن به پاره‌ای از دلیل‌های این تجلیل اشاره نمود نظیر
یکتاپرستی، پاک‌دامنی، پرهیزکاری، صداقت،
خلوص، برپا داشتن
نماز، اداء حقوق نیازمندان و حتی در سوره‌ی
آل عمران شهادت را عامل بقاء و دوام برشمرده است یعنی این عوامل موجب حیات جاودان و بقاء رسم، اسم و فرهنگ صالحان فوق الذکر و حصول وّد از سوی خدای رحمان در دل دیگران برای ایشان، گردیده است.
با مراجعه به زندگی آن بزرگوار درمی‌یابیم که عوامل مذکور در تاریخ حیات امام حسین (علیه‌السّلام) حضور داشت، قرآن بر صداقت، پاکی و طهارت روح و روان، رفتار و گفتار آن بزرگ مرد، (امام حسین «ع») شهادت داده است،
چنانکه زیباترین خاطره زندگی او به گواهی قرآن، گرفتن
روزه در کودکی و اطعام قوت لا یموت خویش به
فقراء بوده است،
و این رفتار تا آخرین لحظات زندگی‌اش استمرار داشت. همان‌گونه که پرمخاطره‌آمیزترین نماز را در شیرین‌ترین لحظات زندگی یعنی ظهر
روز عاشورا در وسط جمعیت دشمن بپا داشت.
امّا اخلاص که سراسر زندگی او مشحون از آن است به خصوص وقتی با لباس زیبای شهادت آراسته شد، و شهادت امام حسین (علیه‌السّلام) در برابر مظلومیت او ناچیز است به جهت آنکه هنگامی که آن حضرت دست به قیام و اقامه‌ی معروف و ازاله‌ی منکر زد، ظالمان اتهام قدرت‌طلبی و راحت‌طلبان، تهمت ناروای بی‌تدبیری را به او نسبت می‌دادند، امّا آن حضرت علاوه بر تحمّل زخم‌های فیزیکی حاصل از ضربات
شمشیر، زخم‌های ناشی از جنگ روانی را نیز برای رضای
خدا تحمل نمود و این اخلاص با
مایعِ روانِ حیات بخش خون، او را به دریای موّاج و اقیانوس بی‌کران حیات متصل گردانید و به بقاء «وجه ربّ» باقی و ماندگار و به برکت
رحمان،
نعمت «
وُدّ» نصیب ایشان گردید و برای همیشه تاریخ جاودانه شد. در پایان قابل ذکر است که عامل جاودانگی غیر از پیامدهای زیبای نهضت حسینی است.
۱.
آیت الله صافی گلپایگانی،
شهید آگاه.
۲. آیت الله صافی گلپایگانی،
پرتوی از نهضت حسین (علیه‌السّلام).
۳.
شهید مطهری،
حماسه ی حسینی .
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله "عامل جاودانگی نهضت امام حسین علیه السّلام از منظر قرآن چه بوده است؟"، تاریخ بازیابی:۱۳۹۹/۰۹/۰۸.
