مواردی از این قاعده استثنا شده است؛ مانند دشنام دادن به خدا و استهزای آیات الهی یا پیامبران و یا کتابهای آسمانی، که موجب کفر دشنام دهنده و مسخره کننده میشود، هرچند از روی شوخی باشد.
چنان که دروغ گفتن نیز هرچند به شوخی، حرام است. مراد از دروغ شوخی، خبر دادن بر خلاف واقع از روی شوخی است. بنابر این، چنانچه به صورت اخبار، از روی شوخی حرفی بزند، بدون آنکه قصد حکایت و اخبار داشته باشد، حرام نیست.
اگر جدّی یا شوخی بودن کلام صادر از انسان عاقل هوشیار مشکوک باشد، مقتضای اصل عقلایی جدّی بودن آن است؛ از این رو، گوینده به گفتۀ خود ملزم میشود؛ مگر آنکه اصلی دیگر حاکم بر آن باشد، مانند اینکه کسی دشنامی به دیگری بدهد و شوخی یا جدّی بودن آن معلوم نباشد. در این صورت، بر اساس اصل صحّتِ جاری در گفتار و رفتار مسلمان چنین سخنی حمل بر شوخی میشود.