جزء (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جُزء (به ضم جیم) یکی از مفردات
نهج البلاغه، به معنای تکّه، پاره، بعض و بخش که
حضرت علی (علیه‌السلام) در توصیف
خدای تعالی و سیمای
شیعیان، از این واژه استفاده نموده است.
جُزء (به ضم جیم) به معنای تکّه، پاره، بعضی و بخش آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «الجزء بالضّم: البعض.»
جمع این واژه «اجزاء» از
باب افعال به معنای کفایت کردن، بی‌نیاز کردن آمده است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در توصیف خدای تعالی می‌فرماید: «وَ لاَ یُغَیِّرُهُ الضِّیَاءُ وَ الظَّلاَمُ وَ لاَ یُوصَفُ بِشَیْءٍ مِنَ الْاَجْزَاءِ وَ لاَ بِالْجَوَارِحِ وَ الْاَعْضَاءِ؛
گذشت
شب‌ها و
روزها او را فرسوده نكند و
روشنایی و
تاریکی تغييرش ندهد؛ نه به داشتن اجزاء وصف شود، نه به داشتن اندام و اعضاء.»
امام (علیه‌السلام) در توصیف سیمای شیعیان نیز می‌فرماید: «اَمَّا اللَّیْلَ فَصَافُّونَ اَقْدَامَهُمْ تَالِینَ لِاَجْزَاءِ الْقُرْآنِ یُرَتِّلُونَهَا تَرْتِیلاً؛
اما برنامه شبانه‌شان این است كه: قدم‌هایشان را جفت می‌كنند (کنایه از این‌که روی پا می‌ایستند) و اجزاء
قرآن را به صورت
ترتیل و با تأنی و آرامش
تلاوت می‌كنند.»
این واژه پنج بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جزء»، ص۲۱۵.
