جمله شرطیه اتفاقیه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جمله شرطیه اتفاقیه به معنی
جمله شرطیه فاقد رابطه لزومى میان
مقدم و تالی است.
جمله شرطیه اتفاقیه، مقابل
جمله شرطیه لزومیه بوده و به جمله شرطیى گفته می شود که پیوستگى و اتصال میان
مقدم و
تالی در آن به صرف تصادف و
اتفاق می باشد، نه از روى
لزوم و
ضرورت، مانند جمله: " ان کان زید ناطقا کان الحمار ناهقا ".
در کتاب "
المنطق " آمده است:
" الاتفاقیة " و هى التى لیس بین طرفیها اتصال حقیقى لعدم العلقة التى توجب الملازمة، و لکنه یتفق حصول التالى عند حصول المتقدم، کما لو اتفق ان محمدا الطالب لا یحضر الدرس، الا بعد شروع المدرّس فتؤلّف هذه القضیة الشرطیة ( کلما جاء محمد فان المدرّس قد سبق شروعه فى الدرس ) و لیس هنا أیّة علاقة بین مجى ء محمد و سبق شروع الدرس، و انما ذلک بمحض الصدفة المتکررة ".
درباره بعضى از قضایاى شرطى اتفاقى، برخى به جهت
تکرار وجود جزا هنگام وجود
شرط در آن،
تصور کرده اند که یک
قضیه شرطی لزومی است و حال آن که در واقع، قضیه اتفاقى است که به طور مکرر جزا بعد از شرط آن اتفاق افتاده است.
خوانساری، محمد، منطق صورى، ص ۲۷۰
محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج ۱، ص ۲۳۴
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی
