حبل الورید (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
(نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَريدِ) واژۀ «
حبل» به معنى «
ريسمان» است و گاه از حيث شكل و
هیئت، «
رگ گردن» به آن
تشبیه شده است (حبل الوريد و حبل العاتق: رگ گردن و وتر گردن).
و نيز به آن «
رگ قلب» گفته شده، زيرا
عرب «
رگ قلب» را «
وريد» مى‌گويد و آن از همۀ
اعضای بدن به
روح انسان نزديكتر است. نزديكى آن همين بس‌كه تا آن رگ مى‌جنبد
انسان زنده است و چون ساكن شود مرده است.
به موردی از کاربرد حَبْلِ الْوَريدِ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ لَقَدْ خَلَقْنا الْإِنسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَريدِ) «ما انسان را آفريديم و وسوسه‌هاى
نفس او را مى‌دانيم، و ما به او از رگ قلبش نزديكتريم!»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: جمله
(وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ) -كه
علم خدا در آن به صيغه مضارع آمده كه مفيد
استمرار است- عطف شده بر جمله
(وَ لَقَدْ خَلَقْنا الْإِنْسانَ) كه به صيغه ماضى آمده ليكن مفيد استمرار است؛ و همچنين جمله
(وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَريدِ) كه آن نيز مفيد
ثبوت و دوام و استمرار است به استمرار وجود انسان. و معنايش اين است كه: ما انسان را
خلق كرديم و ما همواره تا هستى او باقى است از خاطرات قلبيش آگاهيم، و نيز همواره از رگ قلبش به او نزديكتريم.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « حبل الورید »، ص۴۴۶.
