حدث (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حدث: (بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ) از «
تحدیث» به معنى «
نقل كردن، حكايت كردن، سخن گفتن و خبر دادن» است و كلمۀ «
حدوث» به معنى «
واقع شدن چيزى است كه قبلا وجود نداشته» (نقيض قدم) و به همين مناسبت به «
خبر و حكايت» نيز «
حدیث» گفته شده، زيرا «
حديث» از «
حدوث» اشتقاق يافته است و از رويدادهاى روزگار خبر مى‌دهد كه قهرا توأم با تازگى است و نيز «
حادثه» از همين مادّه و به معنى «
رويداد» است.
آیه مورد بحث درباره بازگو كردن نعمتهاى
پروردگار است، خداوند به
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) دستور مى‌دهد كه «نعمتهاى پروردگارت را بازگو كن»
بازگو كردن
نعمت، گاه با زبان است و تعبيراتى كه حاكى از نهايت
شکر و سپاس باشد، نه
غرور و برترى‌جويى، و گاه با
عمل است به اين ترتيب كه از آن
انفاق و بخشش در
راه خدا كند، بخششى كه نشان دهد خداوند نعمت فراوانى به او عطا كرده است.
يادآورى نعمتهاى خدا سبب مى‌شود كه
انسان كمبودها را كمتر احساس كند، از بيماريها شكوه نكند چرا كه بر سلامت اعضاء ديگر خود شكرگزار است، بخاطر از دست دادن چيزى جزع و فزع ننمايد چرا كه بقيه امكانات خود را بازگو مى‌كند.
به موردی از کاربرد حدث در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ أَمّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ) «و نعمتهاى پروردگارت را بازگو كن»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه تحديث كه مصدر فعل امر حدث است، وقتى در نعمت بكار رود تحديث نعمت به معناى
ذکر و ياد آورى و نشاندادن آن است، حال يا به زبان و يا به عمل، و اين عمل شكر نعمت است، و اوامر و نواهى اين چند آيه يعنى خوار نكردن
یتیم، و نرنجاندن
فقیر، و نشاندادن نعمت، دستور به همه مردم است، هر چند كه خطاب متوجه به شخص رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) شده.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « حدث »، ص۴۶۳.
