• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حدیث سابق و لاحق

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


حدیث سابق و لاحق، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به حدیث منقول توسط دو هم‌شاگردی که بین وفات آن دو فاصله زیاد باشد، گفته می‌شود.


دانشمندان علوم حدیث، حدیث سابق و لاحق را حدیثی می‌دانند که دو راوی در تحمل و اخذ آن از شیخ اشتراک داشته باشند که مرگ یکی از آن دو قبل از دیگری باشد برخی نیز گفته که بین وفات دو راوی باید فاصله زیاد باشد.

مرحوم شهید در این باره می‌نویسد:
بیشترین فاصله زمانی وفات این دو راوی در زمان ما هشتاد و شش سال است زیرا استاد ما علی بن عبدالعالی میسی و ناصر بن ابراهیم بویهی احسائی هر دو از ظهیرالدین بن محمد بن حسام روایت می‌کنند در بین وفات این دو هشتاد و شش سال فاصله است زیرا ناصر بن بویهی در سال ۸۵۲ و استاد ما علی بن عبدالعالی در سال ۹۳۸ وفات کرده است.
یا مثلاً محمد بن شهاب زهری و احمد بن اسماعیل سهمی هر دو از امام مالک روایت نقل می‌کنند در حالی که زهری در سال ۱۲۴ وفات کرده است و سهمی در سال ۲۵۹ وفات کرده است، بنابراین بین وفات این دو ۱۳۵ سال فاصله است.

فایده شناخت این نوع حدیث این است که احتمال سقوط واسطه را در روایت متاخر از بین می‌برد.
از این واژه به خبر سابق و لاحق، روایت سابق و لاحق، سابق و لاحق و لاحق و سابق نیز تعبیر می‌شود.
[۱] سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۸۳.    
[۲] شهیدثانی، زین‌الدین، الرعایة فی علم الدرایه، ص۳۶۶.    
[۳] علیاری تبریزی، علی بن عبدالله، بهجة الامال، ج۱، ص۴۱۶.
[۴] صنعانی، محمد بن اسماعیل، توضیح الافکار، ج۲، ص۲۷۸.    
[۵] علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۳۶.
[۶] بروجردی، سیدعلی، طرائف المقال، ج۲، ص۲۵۳.
[۷] بروجردی، سیدعلی، طرائف المقال، ج۲، ص۲۵۴.
[۸] علم الدرایه، ص۱۴۴.
[۹] عبدالله، مامقانی، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۵، ص۳۱۶.
[۱۰] مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۱، ص۳۱۲.    
[۱۱] مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۳، ص۳۱۷.
[۱۲] صدر، سیدحسن، نهایة الدرایه، ص۳۲۶.    


۱. ↑ سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۸۳.    
۲. ↑ شهیدثانی، زین‌الدین، الرعایة فی علم الدرایه، ص۳۶۶.    
۳. ↑ علیاری تبریزی، علی بن عبدالله، بهجة الامال، ج۱، ص۴۱۶.
۴. ↑ صنعانی، محمد بن اسماعیل، توضیح الافکار، ج۲، ص۲۷۸.    
۵. ↑ علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۳۶.
۶. ↑ بروجردی، سیدعلی، طرائف المقال، ج۲، ص۲۵۳.
۷. ↑ بروجردی، سیدعلی، طرائف المقال، ج۲، ص۲۵۴.
۸. ↑ علم الدرایه، ص۱۴۴.
۹. ↑ عبدالله، مامقانی، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۵، ص۳۱۶.
۱۰. ↑ مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۱، ص۳۱۲.    
۱۱. ↑ مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، ج۳، ص۳۱۷.
۱۲. ↑ صدر، سیدحسن، نهایة الدرایه، ص۳۲۶.    


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «حدیث سابق و لاحق»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۶/۲۲.    



جعبه ابزار