حرب - به فتح حاء و راء (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَرَب (بر وزن شرف) یکی از مفردات
نهج البلاغه به معنای شدّت
غضب که
حضرت علی (علیه‌السلام) در
نامه‌ای خطاب به یکی از کارگزاران و خطاب به
معاویه،
نکوهش دنیا و... از این واژه استفاده نموده است.
حَرَب (بر وزن شرف) به معنای شدّت غضب، آمده است. فعل آن از باب عَلَم یعلم می‌آید.
چنان‌که گفته می‌شود: «حرب الرجل ماله: سلبه فهو محروب.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) در
نامه ۴۱، خطاب به یکی از عاملان و کارگزاران خود می‌نویسد: «
«فَلَمَّا رَاَیْتَ الزَّمَانَ عَلَی ابْنِ عَمِّکَ قَدْ کَلِبَ، وَالْعَدُوَّ قَدْ حَرِبَ، وَاَمَانَةَ النَّاسِ قَدْ خَزِیَتْ، وَهَذِهِ الْاُمَّةَ قَدْ فَنَکَتْ وَشَغَرَتْ، قَلَبْتَ لِابْنِ عَمِّکَ ظَهْرَ الْمِجَنِ فَفَارَقْتَهُ مَعَ الْمُفَارِقِینَ»؛
همین که دیدی زمان بر پسر عمویت سخت گرفته و
دشمن در نبرد با او محکم ایستاده و به غارتگری دست زده و امانت در میان مردم خوار و بی‌مقدار شده و این امت (از فرمان حق) تجاوز نموده و بی‌پناه گشته است (در چنین شرایطی تو) به پسر عمویت پشت کردی و با کسانی که از او جدا شدند.
»
مراد از «حرب» پدر
ابوسفیان است.
امام (علیه‌السلام) در
نامه ۱۷، خطاب به معاویه نسبت به برتری همه جانبه خودش نسبت به معاویه، نوشته است: «
«وَ لَکِنْ لَیْسَ اُمَیَّةُ کَهَاشِمٍ وَ لَا حَرْبٌ کَعَبْدِ الْمُطَّلِبِ وَ لَا اَبُو سُفْیَانَ کَاَبِی طَالِبٍ»؛
ولی
امیّه هرگز همانند هاشم و حرب همچون
عبدالمطلب و ابوسفیان چون
ابوطالب نبودند.
»
آن حضرت در بیانی دیگر در خصوص نکوهش دنیا و دنیاطلبی فرموده است: «
«فَاِنَّ بَرْقَهَا خَالِبٌ وَ نُطْقَهَا کَاذِبٌ وَ اَمْوَالَهَا مَحْرُوبَةٌ وَ اَعْلَاقَهَا مَسْلُوبَةٌ»؛
از درخشندگی ظاهریش روشنایی مخواهید و فریفته اشیای به ظاهر نفیس آن نگردید، زیرا زرق و برقش نیرنگ و سخنش دروغ و اموال گران قیمتش غارت شده و متاعش به سرقت رفته است.
»
همچنین در مورد اعتماد به دنیا، می‌فرماید: «
«... وَ عَزِیزُهَا مَغْلُوبٌ وَ مَوْفُورُهَا مَنْکُوبٌ وَ جَارُهَا مَحْرُوبٌ»؛
نیرومندانش مغلوب، صاحبان نعمتش رو به فنا، و همسایگانش غارت زده‌اند.
»
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حرب»، ص۲۶۰.
