حزز (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَزَزَ (به فتح حاء و زاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای بریدن است که
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره‌ی شکایت از
غصب خلافت و
نکوهش تکبّر شیطان و
انذار مردم از تکبّر و
اخلاق جاهلی از این واژه استفاده نموده است.
حَزَزَ به معنای بریدن آمده است.
چنان‌که گفته می‌شود: «حرّ الشّی‌ء: قطعه.
• امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص شکایت از غصب خلافت توسط
قریش فرموده است:
«وَصَبَرْتُ مِنْ كَظْمِ الغَيْظِ عَلى أَمَرَّ مِنَ العَلْقَمِ، وَآلَمَ لِلْقَلْبِ مِنْ خَزِّ الشِّفَارِ»؛
(
صبر كردم در فرو بردن
خشم خود را به تلخ‌تر از حنظل و درد آورتر بقلب، از بريدن تيزی‌هاى
شمشیر.)
• امام (علیه‌السلام) در نکوهش تکبّر شیطان و انذار مردم از تکبّر و اخلاق جاهلی می‌فرماید: وَ دَلَفَ بِجُنُودِهِ نَحْوَکُمْ فَأَقْحَمُوکُمْ وَلَجَاتِ الذُّلِّ وَ أَحَلُّوکُمْ وَرَطَاتِ الْقَتْلِ وَ أَوْطَؤُوکُمْ إِثْخَانَ الْجِرَاحَهِ طَعْناً فِی عُیُونِکُمْ وَ حَزّاً فِی حُلُوقِکُمْ وَ دَقّاً لِمَنَاخِرِکُمْ وَ قَصْداً لِمَقَاتِلِکُمْ وَ سَوْقاً بِخَزَائِمِ؛
«و با سپاه خويش به شما حمله آورد، سپس شما را در پناهگاه‌هاى مذلّت داخل ساختند، در مهلكه‌ها فرود آورند؛ او (و سپاهيانش) شما را با مشتعل كردن آتش فتنه، فرو كردن نيزه در چشم‌ها، بريدن گلوها و كوبيدن مغزها پايمال كردند، اين براى آن است كه شما را هلاك سازد.
»
این واژه دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حزز»، ص۲۶۹-۲۷۰.
