• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حسن بن جعفر کاشف‌الغطاء

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


شیخ حسن کاشف‌الغطاء فرزند جعفر، فقیه، اصولی، ادیب، از افراد مشهور آل کاشف الغطاء و از علمای بزرگ شیعه امامی عراق بود.


حسن‌ بن جعفر (۱۲۰۱-۱۲۶۲ق/۱۷۸۶-۱۸۴۵م)، فقیه، اصولی، ادیب و شاعر. وی نزد پدر علوم مقدماتی را خواند و پس از آن در حوزۀ درس برادرش شیخ موسی، سیدمحمدجواد عاملی، شیخ اسدالله تستری، سیدعبدالله شُبَّر، شیخ علی بحرانی و شیخ سلیمان قطیفی
[۱] امین، محسن، اعیان الشیعه، ج۵، ص۳۵، بیروت، ۱۴۰۳ق.    
شرکت کرد و خارج فقه و اصول را به پایان برد و از آنان اجازۀ روایت یافت.
[۲] حرزالدین، محمد، معارف الرجال، ج۱، ص۲۱۱، قم، ۱۴۰۵ق.
او در اغلب علوم روزگارش چیره‌دست بود، ولی بیشترین شهرت را در فقه داشت. کتاب انوارالفقاهة او نشانۀ چیرگی وی در فقاهت است.

عالمانی چون شیخ مرتضی انصاری، حاج ملاعلی خلیلی، سیدمهدی قزوینی، احمد دجیلی، حسن بلاغی و شیخ حسن مامقانی از شاگردان او بودند.

او پیش از درگذشت برادرش شیخ علی در حلّه می‌زیست، ولی پس از آن در ۱۲۴۳ق/۱۸۲۷م به نجف آمد و به تدریس پرداخت. در ۱۲۵۸ق/۱۸۴۲م که نجیب پاشا حاکم عثمانی سر به شورش برداشت و پس از تسخیر کربلا و کشتار مردم در ۱۲۵۹ق/۱۸۴۳م قصد حمله به نجف کرد، شیخ حسن با تدبیر و هوشمندی توانست وی را از هدفش باز دارد. در ۱۲۶۰ق/۱۸۴۴م نجیب پاشا عالمان و فقیهان فرقه‌های مختلف اسلامی را به بغداد خواند تا پیرامون داعیه‌ها و عقاید سیدعلی محمد باب شیرازی (۱۲۳۹-۱۲۶۶ق/۱۸۲۲-۱۸۴۹م) نظر دهند. شیخ حسن در رأس هیأتی از عالمان شیعی نجف در آن جلسه حضور یافت و نظر فقهی خود را ابراز کرد که از میان انبوه آرای فقیهان شیعی شمرده شد و بازتاب گسترده یافت.
[۳] حرزالدین، محمد، معارف الرجال، ج۱، ص۲۱۵-۲۱۶، قم، ۱۴۰۵ق.


شیخ حسن آل کاشف الغطاء دارای آثاری در فقه و اصول و کلام است که برجسته‌ترین آن‌ها عبارت است از:
۱. انوارالفقاهه، که تقریباً یک دوره فقه استدلالی در چند جلد به سبک لمعه اثر شهید اول است. یکی از مجلّدات خطی آن در کتابخانۀ شورای ملی (سابق) موجود است. کتاب طهارت آن نیز در کتابخانۀ مدرسۀ فیضیۀ قم است؛
۲. السّلاح الماضی فی احکام القاضی، نسخۀ خطی آن در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران موجود است؛
۳. شرح مقدمۀ کتاب کشف الغطاء در اصول، نسخۀ خطی آن در کتابخانۀ آستان قدس موجود است.

۴.۱ - آثار دیگر

دیگر آثار وی چنین است: الرّسالة الصّومیّة العلمیة؛ الزّکوة و الخمس و الصوم؛ الامامة در کلام؛ العمل تکمله‌ای بر کتاب بغیة الطالب پدر و نیز تکمله‌ای بر شرح قواعد او است.

۱. ↑ امین، محسن، اعیان الشیعه، ج۵، ص۳۵، بیروت، ۱۴۰۳ق.    
۲. ↑ حرزالدین، محمد، معارف الرجال، ج۱، ص۲۱۱، قم، ۱۴۰۵ق.
۳. ↑ حرزالدین، محمد، معارف الرجال، ج۱، ص۲۱۵-۲۱۶، قم، ۱۴۰۵ق.


دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «آل‌کاشف‌الغطاء»، ج۲، ص۴۵۳.    



جعبه ابزار