• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حسین بن جعفر فشیدیزجی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حسین بن خضر فشیدیزجی


حسین بن خضر فشیدیزجی (م ۴۲۴ هـ.ق) از فقها و محدثان حنفی اهل بخارا بود.
او در شهرهای مختلف مانند بغداد، کوفه،مکه، همدان و ری به تحصیل و تدریس پرداخت. با سید مرتضی مناظره‌ای در باب میراث انبیا داشت.
پس از درگذشت ابوجعفر أسروشنی، قاضی بخارا شد.
وی دو کتاب به نام‌های الفوائد و الفتاوی تألیف کرد.
ایشان در سال ۴۲۴ (هجری قمری) درگذشت.


ابوعلی حسین بن خضر بن محمد نسفی بخاری فَشِیدِیزَجی
[۱] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۳، ص۹۴.    
[۲] غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
[۳] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۶.    
[۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
[۵] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۵۱.    
[۶] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۲۲۳.    
[۷] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۲۷.    
[۸] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، ج۵، ص۱۱۹.    
اهل فشیدیزه ـ از روستاهای بخارا ـ و ساکن بخارا بود.
[۹] غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
[۱۰] ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۴۳۳.    

وی از فقها و محدثان حنفی مذهب بود
[۱۱] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۳، ص۹۴.    
[۱۲] ذهبی، محمد بن احمد، العبر،ج۲، ص۲۵۱.    
[۱۳] ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۴۳۳.    
[۱۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
[۱۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۲۷.    
[۱۶] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، ج۵، ص۱۱۹.    
و پس از مرگ ابوجعفر أسْروشنی در بخارا به قضاوت مشغول شد.
[۱۷] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۶.    
[۱۸] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۵۱.    
[۱۹] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، ج۵، ص۱۱۹.    
[۲۰] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۲۷.    



ابوعلی در بخارا از ابوبکر محمد بن فضل و ابوسعید خلیل بن احمد سجزی حدیث شنید.
[۲۱] ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۴۳۳.    

مدتی نیز در بغداد اقامت نمود و فقه آموخت
[۲۲] غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
[۲۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
و مناظره‌ای نیز با سید مرتضی (م ۴۳۶ هـ.ق) در مسئله میراث انبیا انجام داد.
[۲۴] غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
[۲۵] ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۴۳۳.    
[۲۶] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
[۲۷] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۲۲۳.    

ایشان برای کسب دانش بیشتر به شهرهای گوناگون از جمله کوفه، مکه، همدان، ساوه، ری و مرو مسافرت کرد و از افرادی مانند عبیداللّه زهری، محمد هروانی، جعفر فناکی و دیگران بهره برد.
[۲۸] غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
[۲۹] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
[۳۰] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۲۸.    


نسفی اصحاب و شاگردانی از او کسب علم کردند که آخرین آنان نوه‌اش ابوالحسن علی بن محمد بخاری بود.
[۳۱] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۳، ص۹۴.    
[۳۲] غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
[۳۳] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
[۳۴] ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۴۳۳.    
[۳۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۲۸.    


بخاری دارای دو کتاب؛
• الفوائد؛
• الفتاوی می‌باشد.
[۳۶] لکنوی هندی، محمدعبدالحی، الفوائد البهیة فی تراجم الحنفیة، ص۶۶.
[۳۷] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۶.    


حسین بن خضر در ۲۳ ماه شعبان سال ۴۲۴ (هجری قمری) در حدود هشتاد سالگی در بخارا درگذشت و در مقبره کلاباد دفن شد.
[۳۸] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۳، ص۹۴.    
[۳۹] غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
[۴۰] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۶.    
[۴۱] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۵۱.    
[۴۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
[۴۳] ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۴۳۳.    
[۴۴] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۲۲۳.    
[۴۵] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، ج۵، ص۱۱۹.    
[۴۶] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۲۸.    

سال‌های دیگری را نیز برای مرگ او ذکر کرده‌اند.
[۴۷] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۶.    
[۴۸] غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    

(دیگر منابع:
[۴۹] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص ۱۲۲۷.    
[۵۰] ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۴۳۳.    
[۵۱] ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۵۱.    
[۵۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
[۵۳] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۲۲۳.    
[۵۴] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۲۷.    
[۵۵] قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۳۴.    
[۵۶] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، ج۵، ص۱۱۹.    
[۵۷] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۰۹.    
[۵۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۷.    
)
۱. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۳، ص۹۴.    
۲. ↑ غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
۳. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۶.    
۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۵۱.    
۶. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۲۲۳.    
۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۲۷.    
۸. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، ج۵، ص۱۱۹.    
۹. ↑ غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
۱۰. ↑ ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۴۳۳.    
۱۱. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۳، ص۹۴.    
۱۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر،ج۲، ص۲۵۱.    
۱۳. ↑ ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۴۳۳.    
۱۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
۱۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۲۷.    
۱۶. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، ج۵، ص۱۱۹.    
۱۷. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۶.    
۱۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۵۱.    
۱۹. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، ج۵، ص۱۱۹.    
۲۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۲۷.    
۲۱. ↑ ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۴۳۳.    
۲۲. ↑ غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
۲۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
۲۴. ↑ غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
۲۵. ↑ ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۴۳۳.    
۲۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
۲۷. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۲۲۳.    
۲۸. ↑ غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
۲۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
۳۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۲۸.    
۳۱. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۳، ص۹۴.    
۳۲. ↑ غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
۳۳. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
۳۴. ↑ ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۴۳۳.    
۳۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۲۸.    
۳۶. ↑ لکنوی هندی، محمدعبدالحی، الفوائد البهیة فی تراجم الحنفیة، ص۶۶.
۳۷. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۶.    
۳۸. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۳، ص۹۴.    
۳۹. ↑ غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
۴۰. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۶.    
۴۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۵۱.    
۴۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
۴۳. ↑ ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۴۳۳.    
۴۴. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۲۲۳.    
۴۵. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، ج۵، ص۱۱۹.    
۴۶. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۲۸.    
۴۷. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۶.    
۴۸. ↑ غزی، تقی‌الدین، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، ص۲۴۷.    
۴۹. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص ۱۲۲۷.    
۵۰. ↑ ابن اثیر، عزالدین، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۲، ص۴۳۳.    
۵۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۵۱.    
۵۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۱۳۹.    
۵۳. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۲۲۳.    
۵۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۱۲۷.    
۵۵. ↑ قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۳۴.    
۵۶. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، ج۵، ص۱۱۹.    
۵۷. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۰۹.    
۵۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۲، ص۲۳۷.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «حسین بن خضر فشیدیزجی»، ج۳، ص۱۴۳.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 424 (قمری) | شخصیت‌های حنفی قرن 5 (قمری) | علمای حنفی قرن 5 (قمری) | قضایان حنفی قرن 5 (قمری) | مؤلفان حنفی قرن 5 (قمری) | محدثان حنفی قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار