• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حسین بن فرج خیاط بغدادی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ابوعلی (ابوصالح) حسین بن فرج (ابوقتاده) خیاط بغدادی مروزی معروف به ابن خیاط (م. ۳۰۳ق)، محدّثی اهل بغداد در سده سوّم هجری بود. او از استادان معروفی مانند محمد بن عمر واقدی علم حدیث را آموخت و به اصفهان رفت و کتاب المبتدأ و المغازی را تدریس کرد. برخی علمای اهل سنّت او را کذّاب و سارق حدیث دانسته و شیخ طوسی او را از راویان امامان (علیهم‌السلام) ندانسته است. احتمال می‌رود که او مذهب امامی داشته باشد، اما مدح خاصی درباره‌اش نیافته‌اند. درگذشت او در سال ۳۰۳ هجری ثبت شده است.




حسین خیاط اهل بغداد بود و در سده سوّم هجری می‌زیست. از دوران کودکی و رشد او اطّلاع چندانی در دست نیست.
برخی از علمای اهل سنّت، او را تضعیف کرده و کذّاب و سارق حدیث دانسته‌اند.
شیخ طوسی نیز او را در شمار کسانی که از امامان (علیهم‌السلام) روایتی ندارند، آورده.
علامه مامقانی نیز راجع به مذهب او می‌نویسد: ظاهرا وی امامی مذهب بوده؛ ولی من به مدحی درباره او دست نیافتم.



خیاط در راستای آموختن دانش از استادانی همانند محمد بن عمر واقدی، سفیان بن عیینه، انس بن عیاض، حماد بن خالد، معمر بن سلیمان، نخعی، ولید بن مسلم، ابن ابی عدی و وکیع حدیث را فرا گرفت و مبرز شد.



ابوعلی سپس به اصفهان رفت و کتاب المبتدأ و المغازی واقدی را تدریس کرد که حسن بن جهم بن جبله تیمی معروف به ابن مصقله از کسانی است که مغازی واقدی را نزد او خوانده است.
از شاگردان دیگر او می‌توان به عبید بن حسن غزّال، جعفر بن محمد بن شریک، احمد بن هیثم بن خالد بزاز و عبداللّه بن محمد بن سلام اصفهانی اشاره کرد که از او احادیثی نوشته‌اند و ابوحاتم رازی در بصره و شهر ری از او حدیث آموخته است که حکایت از سفرهای او دارد.



شیخ طوسی می‌نویسد: او صاحب تألیفی درباره شخصیت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بوده که احمد برقی (م. ۲۸۰ق) آن را روایت کرده است.


درگذشت ابن خیاط را در سال ۳۰۳ هجری نوشته‌اند که اگر چنین باشد باید از معمرین به شمار آید.



۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج ۸، ص ۸۴.    
۲. ابونعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله، ذکر اخبار اصبهان، ج ۱، ص ۲۷۶.    
۳. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج ۳، ص ۶۲.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج ۱، ص ۵۴۵.    
۵. شیخ طوسی، رجال الطوسی، ج ۱، ص ۴۷۱.    
۶. مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج ۲۲، ص ۳۸۳.    
۷. ابونعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله، ذکر اخبار اصبهان، ج ۱، ص ۲۷۶.    
۸. ابونعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله، ذکر اخبار اصبهان، ج ۱، ص ۲۷۶.    
۹. ابوالشیخ انصاری، عبدالله بن محمد، طبقات المحدثین باصبهان، ج ۳، ص ۳۹۰.    
۱۰. ابونعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله، ذکر اخبار اصبهان، ج ۱، ص ۲۷۶.    
۱۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج ۸، ص ۸۴.    
۱۲. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج ۳، ص ۶۲.    
۱۳. ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج ۱، ص ۵۴۵.    
۱۴. شیخ طوسی، الفهرست، ج ۱، ص ۵۹.    
۱۵. حاکم، ابوعبدالله، معرفة علوم الحدیث، ج ۱، ص ۲۰۹.    
۱۶. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق ج ۱۳، ص ۱۰۶.    
۱۷. سمعانی، عبد الکریم، الانساب للسمعانی، ج ۵، ص ۵۵۹.    
۱۸. حسینی تفرشی، سید مصطفی، نقد الرجال، ج ۲، ص ۷۱.    
۱۹. امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج ۶، ص ۱۳۴.    
۲۰. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم الرجال الحدیث، ج ۶، ص ۱۸۶.    
۲۱. ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ج ۱، ص ۷۷.    
۲۲. تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج ۳، ص ۵۱۰.    
۲۳. نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج ۳، ص ۸۱.    
۲۴. قهپایی، عنایت‌الله، مجمع الرجال، ج ۲، ص ۱۹۳.    
۲۵. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج ۲، ص ۳۰۷.    
۲۶. علامه امینی، الغدیر، ج ۵، ص ۲۲۶.    
۲۷. مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج ۲۸، ص ۳۲۶.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله « »، ج ۲، ص ۱۸۸.






جعبه ابزار