حصر حکم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حصر حکم به اختصاص
حکم به موضوعی معیّن و
سلب آن از سایر اشیا اطلاق میشود.
حصر از یک نظر بر دو قسم است: ۱. حصر حکم؛ ۲.
حصر موضوع .
هر گاه حصر در کلام به حکم برگردد، حصر حکم نامیده میشود. در مثال «ما جائنی القوم الا زیدا» حکم مجیء فقط برای زید
اثبات و از غیر او نفی شده است.
در کتاب «
فوائد الاصول » آمده است:
«ولا اشکال فی ان مثل (الاّ) یفید حصر الحکم فی المستثنی منه و اخراج المستثنی عنه بعد الاسناد».
مرحوم «
محقق نائینی » معتقد است بحث ازمفهوم داشتن و یا مفهوم نداشتن
حصر ، به این برمی گردد که آیا حصر، حصر حکم است و یا حصر موضوع. وی در این باره میگوید:
«الفصل الرابع: فی مفهوم الحصر. لایخفی ان النزاع فیه ایضا یرجع الی ان الحصر حصر للحکم او للموضوع».
فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «حصر حکم».