حفظ آبرو
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اسلام برای حفظ آبرو و حرمت و شخصیّت
مؤمنان اهمیّت زیادی قائل است و آبروی مؤمن را برابر با
خون وی می داند. تا آنجا كه هم به خود مؤمنان دستور می دهد كه آبروی خود را حفظ كنند و هم به دیگران می فرماید كه آبروی مؤمنان را حفظ نمایند.
خداوند متعال اهتمام ویژه به حفظ آبروی مؤمنان دارد.
و التی یاتین الفحشة من نسائکم فاستشهدوا علیهن اربعة منکم.... .
(طلب چهار
شاهد برای اثبات
جرم (اربعة منکم)، احتمال دارد به دلیل حفظ آبروی
مؤمن باشد.)
و من یکسب خطیئة او اثما ثم یرم به بریئا فقد احتمل بهتنا و اثما مبینا.
و الذین یرمون المحصنت ثم لم یاتوا باربعة شهداء فاجلدوهم ثمنین جلدة و لاتقبلوا لهم شهدة ابدا....
[۳] و الذین یرمون ازوجهم و لم یکن لهم شهداء الا انفسهم فشهدة احدهم اربع شهدت بالله...
ان الذین جاءو بالافک عصبة منکم لاتحسبوه شرا لکم بل هو خیر لکم لکل امریء منهم ما اکتسب من الاثم...
اذ تلقونه بالسنتکم و تقولون بافواهکم ما لیس لکم به علم و تحسبونه هینا و هو عند الله عظیم.
ان الذین یحبون ان تشیع الفحشة فی الذین ءامنوا لهم عذاب الیم فی الدنیا و الاخرة...
ان الذین یرمون المحصنت الغفلت المؤمنت لعنوا فی الدنیا و الاخرة...
و الذین یؤذون المؤمنین و المؤمنت بغیر ما اکتسبوا فقد احتملوا بهتنا و اثما مبینا..
(«بغیر ما اکتسبوا» قرینه است بر این که مقصود از اذیت در این
آیه،
تهمت و
افترا است. شایان ذکر است که «فقد احتملوا بهتانا» نیز این معنا را تایید می‌کند.
گناه تلقی شدن این عمل از جانب
خدا می‌تواند برای پاسداری از حرمت و آبروی مؤمنان باشد.)
یا ایها الذین ءامنوا لایسخر قوم من قوم عسی ان یکونوا خیرا منهم و لا نساء من نساء عسی ان یکن خیرا منهن و لا تلمزوا انفسکم و لا تنابزوا بالالقب بئس الاسم الفسوق بعد الایمن و من لم یتب فاولـئک هم الظلمون.
یا ایها الذین ءامنوا اجتنبوا کثیرا من الظن ان بعض الظن اثم و لا تجسسوا و لا یغتب بعضکم بعضا ایحب احدکم ان یاکل لحم اخیه میتا فکرهتموه.... .
(دستور مؤکد به پرهیز از
سوء ظن،
تجسس و
غیبت می‌تواند برای حفظ آبروی مؤمن باشد.)
عنایت ویژه خدا به حفظ آبرو و شخصیت
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم تعلق دارد.
یا ایها النبی قل لازوجک ان کنتن تردن الحیوة الدنیا و زینتها فتعالین امتعکن و اسرحکن سراحا جمیلا ؛ و ان کنتن تردن الله و رسوله و الدار الاخرة فان الله اعد للمحسنت منکن اجرا عظیما ؛ ینساء النبی من یات منکن بفحشة مبینة یضعف لها العذاب ضعفین.... .
(سفارش به همسران پیامبر برای انتخاب یکی از دو امر
دنیا یا خدا و پیامبر علیه‌السّلام ، و نیز تهدید آنان به
عذاب مضاعف در صورت ارتکاب خلاف، نشان دهنده موقعیت پیامبر علیه‌السّلام و توجه به حفظ حیثیت او است.)
... فلما قضی زید منها وطرا زوجنکها لکی لا یکون علی المؤمنین حرج فی ازوج ادعیائهم اذا قضوا منهن وطرا... ؛ ما کان علی النبی من حرج فیما فرض الله له.... .
(این که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به شکستن سنتی جاهلی اقدام کرد و چنین عملی، آبروی او را در معرض آسیب قرار داد و خدا از حضرت با قاطعیت دفاع کرده، بر کارش صحه گذارد (ما کان علی النبی من حرج...) به نکته یاد شده اشعار دارد.)
عنایت ویژه خدا به حفظ آبروی
یوسف علیه‌السّلام تعلق داشت.
و لقد همت به و هم بها لولا ان رءا برهن ربه کذلک لنصرف عنه السوء و الفحشاء...
قال رب السجن احب الی مما یدعوننی الیه و الا تصرف عنی کیدهن اصب الیهن... ؛ فاستجاب له ربه فصرف عنه کیدهن...
ان تبدوا الصدقت فنعما هی و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم...
و التی یاتین الفحشة من نسائکم فاستشهدوا علیهن اربعة منکم فان شهدوا فامسکوهن فی البیوت حتی یتوفیهن الموت اویجعل الله لهن سبیلا.
و الذین یرمون المحصنت ثم لم یاتوا باربعة شهداء فاجلدوهم ثمنین جلدة و لاتقبلوا لهم شهدة ابدا... .
(دستور به اقامه چهار شاهد نشانگر اهتمام
اسلام به حفظ آبروی متهمان است.)
ان الذین جاءو بالافک عصبة منکم لاتحسبوه شرا لکم بل هو خیر لکم لکل امریء منهم ما اکتسب من الاثم... ؛ لولا جاءو علیه باربعة شهداء فاذ لم یاتوا بالشهداء فاولـئک عند الله هم الکذبون ؛ اذ تلقونه بالسنتکم و تقولون بافواهکم ما لیس لکم به علم و تحسبونه هینا و هو عند الله عظیم.
خدا، اعاده کننده آبروی همسر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم است.
ان الذین جاءو بالافک عصبة منکم لاتحسبوه شرا لکم بل هو خیر لکم لکل امریء منهم ما اکتسب من الاثم... ؛ اذ تلقونه بالسنتکم و تقولون بافواهکم ما لیس لکم به علم و تحسبونه هینا و هو عند الله عظیم.
(طبق شان نزول‌های نقل شده، آیات ۱۱ تا ۱۵
سوره نور، درباره رفع تهمت از یکی از همسران
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم (
عایشه یا
ماریه قبطیه)، نازل شده است.)
ان الذین جاءو بالافک عصبة منکم لاتحسبوه شرا لکم بل هو خیر لکم لکل امری منهم ما اکتسب من الاثم والذی تولی کبره منهم له عذاب عظیم ؛ اذ تلقونه بالسنتکم وتقولون بافواهکم ما لیس لکم به علم وتحسبونه هینا وهو عند الله عظیم ؛ ان الذین یحبون ان تشیع الفحشة فی الذین ءامنوا لهم عذاب الیم فی الدنیا و الاخرة...
حضرت لوط علیه‌السّلام خواستار حفظ آبروی خویش نزد مهمانانش شد.
... قال یقوم هؤلاء بناتی هن اطهر لکم فاتقوا الله و لاتخزون فی ضیفی...
قال ان هؤلاء ضیفی فلا تفضحون ؛ و اتقوا الله و لاتخزون.
حضرت
آدم علیه‌السّلام و
حوا از برگ درختان برای پوشاندن بدی‌های (
عورت) خود (حفظ آبرو) استفاده کردند.
... فلما ذاقا الشجرة بدت لهما سؤءتهما و طفقا یخصفان علیهما من ورق الجنة.... .
.. فبدت لهما سوءتهما و طفقا یخصفان علیهما من ورق الجنة...
حضرت یوسف علیه‌السّلام به حفظ آبروی برادران خود اهتمام داشتند.
قالوا ان یسرق فقد سرق اخ له من قبل فاسرها یوسف فی نفسه و لم یبدها لهم...
قال لاتثریب علیکم الیوم یغفرالله لکم... .
(«تثریب» در لغت به معنای توبیخ و نیز یادآوری
گناه است. گفتن «لاتثریب» از سوی یوسف علیه‌السّلام در پاسخ اعتراف برادران به
خطا می‌تواند به منظور سرپوش گذاشتن بر خطای آنان باشد.).
.. قد جعلها ربی حقا و قد احسن بی اذ اخرجنی من السجن و جاء بکم من البدو من بعد ان نزغ الشیطان بینی و بین اخوتی.... .
(این که یوسف علیه‌السّلام عنایات خدا را به خویشتن مطرح می‌کند و به جای پرداختن به برخوردهای ناروای برادران با وی، به ماجرای رهایی اش از
زندان می‌پردازد، نشان از اهتمام یوسف علیه‌السّلام به حفظ شخصیت برادرانش دارد.)
خدا، پدید آورنده پوشش مناسب برای انسان‌ها جهت حفظ آبروی آنان است.
یا بنی ءادم قد انزلنا علیکم لباسا یوری سوءتکم...
لایحب الله الجهر بالسوء من القول الا من ظلم...
(مقصود از «سوء من القول» به قرینه «الا من ظلم» افشای بدی و
عیب است که ملازم با
آبروریزی است. این که
خداوند عیب گویی را دوست نمی‌دارد، به لزوم حفظ آبروی دیگران اشعار دارد).
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «آبروریزی».
