حَلَلْتُمْ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَلَلْتُمْ: (وَ إِذا حَلَلْتُمْ فَاصْطادُواْ) در اصل از مادّۀ «
حلّ» به معنى «
باز كردن گره» است، چنان كه در آيه ۲۷
سوره طه آمده است:
(وَ اُحْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسٰانِي).
«
و گره از زبان من بگشا».
از اين مادّه به تناسب
آیات و مشتقات آن، معانى مختلفى به دست آمده است؛
أحَلَّ إحْلالًا: حلال كردن، واجب كردن، فرود آمدن، از حال
احرام بيرون آمدن.
واژه «
حللتم» در آيه مورد بحث، به معنى «
خروج از احرام» است، يعنى «هنگامى كه از احرام
حج يا
عمره بيرون آمديد،
صید كردن براى شما مجاز است» و در آيه پيش از اين مى‌خوانيم: «صيد را به هنگام احرام حلال نشمريد» و از اين آيات روشن مى‌شود كه
تحریم صيد محدود به زمان احرام است.
به موردی از کاربرد حَلَلْتُمْ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(يا أَيُّها الَّذينَ آمَنُواْ لا تُحِلُّواْ شَعآئِرَ اللّهِ وَ لا الشَّهْرَ الْحَرامَ وَ لا الْهَدْيَ وَ لا الْقَلآئِدَ وَ لا آمّينَ الْبَيْتَ الْحَرامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّن رَّبِّهِمْ وَ رِضْوانًا وَ إِذا حَلَلْتُمْ فَاصْطادُواْ وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَن صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ أَن تَعْتَدُواْ وَ تَعاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَ التَّقْوى وَ لا تَعاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ اتَّقُواْ اللّه إِنَّ اللّه شَديدُ الْعِقابِ) «اى كسانى كه
ایمان آورده‌ايد!
شعائر الهی و مراسم حج را محترم بشمريد؛ و مخالفت با
حدود الهی را حلال ندانيد؛ و نه
ماه حرام را، و نه قربانيهاى بى‌نشان و نشاندار را، و نه آنها را كه به قصد خانه خدا براى به دست آوردن
فضل پروردگار و خشنودى او مى‌آيند. امّا هنگامى كه از احرام بيرون آمديد، صيد كردن براى شما مانعى ندارد. و دشمنى با جمعيّتى‌كه شما را از آمدن به
مسجدالحرام در سال
حدیبیه باز داشتند، نبايد شما را وادار به
تعدّی و تجاوز كند! و همواره در راه نيكى و
پرهیزگاری به يكديگر كمک كنيد. و هرگز در راه
گناه و تعدّى همكارى ننماييد. و از مخالفت فرمان
خدا بپرهيزيد كه مجازات خدا شديد است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: و چون از احرام در آمديد شكار بكنيد، جمله: شكار بكنيد از آنجا كه در مقامى آمده كه شنونده احتمال مى‌داده شايد شكار كردن بعد از احرام نيز حرام باشد دلالت بر
وجوب ندارد، تنها دلالت مى‌كند بر اينكه بعد از احرام، حرام و ممنوع نيست، و اصطلاحا چنين امرى را (
امر عقیب حظر) مى‌گويند، يعنى امرى كه بعد از نهى در كلام بيايد، و كلمه حل كه ثلاثى مجرد است، و نيز احلال كه ثلاثى مزيد و از باب افعال است، هر دو يک معنا مى‌دهد، و آن عبارت است از خارج شدن از احرام.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « حَلَلْتُمْ »، ص ۵۶۸.
