حکم انفاق از مال ارث (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند متعال در
قرآن کریم مسلمانان را به
انفاق مال
ارث به نیازمندان خویشاوند و ایتام سفارش کرده استو
انفاق از مال ارث به خویشاوندان، یتیمان و نیازمندان حاضر در هنگام تقسیم ارث، مستحب است: «واذا حضر القسمة اولوا القربی والیتـمی‌والمسـکین فارزقوهم منه وقولوا لهم قولا معروفا؛
و اگر به هنگام تقسیم (ارث) خویشاوندان (و طبقه‌ای که ارث نمی‌برند) و یتیمان و مستمندان حضور داشته باشند، چیزی از آن اموال را به آنها بدهید و با آنها به طرز شایسته سخن بگویید!»
از ظاهر آیه چنین بر می‌آید که مراد از حاضر بودن قسمت این است که خویشاوندان میت که به خاطر وجود طبقات جلوتر
ارث نمی‌برند اگر در حال تقسیم ارث حاضر باشند، ورثه باید چیزی از ارث به آنان بدهند، نه اینکه بعضی پنداشته‌اند که مراد حاضر بودن نزد صاحب مال در هنگام وصیتش و یا در هنگام مردنش باشد، چون عبارت آیه خیلی روشن است که به معنای حاضر بودن در هنگام قسمت است.
گرچه کلمه یتامی و مساکین بطور مطلق ذکر شده ولی ظاهرا منظور از آن ایتام و نیازمندان فامیل است زیرا طبق
قانون ارث، با بودن طبقات نزدیکتر طبقات دورتر، از ارث بردن محرومند، بنابراین اگر آنها در چنان جلسه‌ای حاضر باشند سزاوار است
هدیه مناسبی (که تعیین مقدار آن فقط بستگی به
اراده وارثان دارد و از مال وارثان کبیر خواهد بود) به آنها داده شود، جمعی از مفسران احتمال داده‌اند که منظور از ایتام و مساکین در آیه هر گونه
یتیم و نیازمندی است خواه از خویشاوندان میت باشد یا غیر آنها ولی این احتمال بعید به نظر می‌رسد زیرا افراد بیگانه معمولا راهی در این جلسات فامیلی ندارند. بعضی از مفسران نیز معتقدند که آیه، یک
حکم وجوبی را بیان می‌کند نه استحبابی ولی آنهم نیز بعید است زیرا اگر آنها
حق واجبی داشتند لازم بود مقدار و حدود آن تعیین گردد در حالی که به
اختیار وارثان حقیقی واگذار شده است.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم انفاق».
