• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حکمت آتش بس

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آتش بس قرارداد متارکه جنگ در مدّت محدود می باشد.



پذیرش آتش بس به دلایل ذیل می تواند باشد :

۱.۱ - عدم محبوبیت جنگ

۱. محبوب نبودن جنگ:
جنگ‌ به‌طور ذاتی مورد تشویق اسلام نیست؛ بدین جهت، هرگاه دشمن برای صلح اعلام آمادگی کند، اسلام صلح را ترجیح می‌دهد
[۱] تفسیر المنار، ج ۱۰، ص ۱۴۰.
تا بدان جا که به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمان می‌دهد آتش بس را بپذیرد و به احتمال خدعه دشمن توجّه نکرده، بر خداوند توکل کند.
[۲] تفسیر المنار، ج ۱۰، ص ۶۹.
[۳] المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۱۱۸.


۱.۲ - تجدید قوا

۲. تجدید قوای مسلمانان :
زمانی که مسلمانان دچار ضعفند یا به سبب طولانی شدن جنگ، از توان آن‌ها کاسته شده، اسلام به پذیرش آتش بس سفارش می‌کند تا با استفاده از فرصت پیش آمده، به تقویت بنیه نظامی و تجدید قوا بپردازند.
[۷] الجامع لأحکام القرآن، قرطبی، ج ۸، ص ۲۷.


۱.۳ - گرایش به اسلام

۳. زمینه سازی برای گرایش به اسلام :
ایجاد فرصت مناسب برای مطالعه دشمنان درباره اسلام و احیاناً بازگشت آن‌ها به دامن این مکتب حیات بخش می‌تواند یکی دیگر از اسرار پذیرش آتش بس باشد.
[۸] تفسیر راهنما، ج ۷، ص ۱۳.

مشرکان پس از انعقاد پیمان صلح حدیبیه توانستند با آزادی تمام، بین مسلمانان رفت و آمد کنند و این امر باعث شد با اسلام آشنا و بسیاری از آن‌ها مسلمان شوند و پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) پس از گذشت دو سال، با شماری از پیروان که چندین برابر تعداد مسلمانان پیش از پذیرش این صلح بودند، رهسپار فتح مکه شود و بدون مواجهه با مقاومتی قابل توجّه، مکه را بگشاید؛ به همین جهت، صلح حدیبیه، فتح مبین معرّفی شده است.
قرآن کریم در آیه ۶ سوره توبه به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمان می‌دهد که هرگاه مشرکی هنگام جنگ برای شنیدن سخن الهی پناه خواست، به او پناه دهد و پس از آن، او را به مکان امنش برساند. این امر نشان می‌دهد که اسلام برای فروکش کردن نبرد، هرچند برای مدّتی کوتاه (آتش بس) برای فراهم آوردن زمینه آشنایی دشمن از اسلام، اهمّیت ویژه ای قائل است.
[۱۰] المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۱۵۳ ـ ۱۵۶.



۱. تفسیر المنار، ج ۱۰، ص ۱۴۰.
۲. تفسیر المنار، ج ۱۰، ص ۶۹.
۳. المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۱۱۸.
۴. انفال/سوره۸، آیه۶۱.    
۵. انفال/سوره۸، آیه۶۲.    
۶. مسالک الافهام، ج ۳، ص ۸۲.    
۷. الجامع لأحکام القرآن، قرطبی، ج ۸، ص ۲۷.
۸. تفسیر راهنما، ج ۷، ص ۱۳.
۹. السیرة النبویه، ابن هشام، ج ۳، ص ۷۸۶.    
۱۰. المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۱۵۳ ـ ۱۵۶.



دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله «آتش بس».    



جعبه ابزار