حکومت و امر به معروف (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
امر به معروف، از اوصاف حاکمان معتقد به
ربوبیت الهی است.
طبق آیات
قرآن کریم امر به معروف، یکی از اوصاف حاکمان معتقد به
ربوبیت الهی است:
الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِن دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَن يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيرًا وَلَيَنصُرَنَّ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ • الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ «همان کسانی که بناحق از خانه هایشان بیرون رانده شدند (آنها گناهی نداشتند) جز اینکه میگفتند
پروردگار ما خداست و اگر خدا بعضی از مردم را با بعض دیگر دفع نمیکرد
صومعه و
کلیسا و
کنیسه و
مساجدی که نام
خدا در آنها بسیار برده میشود سخت ویران میشد و قطعا
خدا به کسی که (
دین ) او را یاری میکند یاری میدهد چرا که خدا سخت نیرومند شکست ناپذیر است ؛ همان کسانی که چون در
زمین به آنان توانایی دهیم
نماز برپا میدارند و
زکات میدهند و به کارهای پسندیده وامی دارند و از کارهای ناپسند باز میدارند و فرجام همه کارها از آن خداست »
بعضى از این روایات آمده که آیه درباره
مهاجرین از اصحاب
رسول خدا - صلى اللّه علیه و آله و سلم - نازل شده ، و این روایات به فرضى هم که صحیح باشد این فقره آن
اجتهاد خود راوى آن بوده ، چون قبلا هم گفتیم که آیه مطلق است ، و اصلا معقول نیست که فرمان
جهاد با اینکه حکمى است عمومى ، متوجه طایفه خاصى از امت شود.
نظیر این حرف در جمله (الذین ان مکناهم فى الارض ...( و بلکه در جمله ((الذین اخرجوا من دیارهم بغیر حق ...(( به بیانى که گذشت ، جریان دارد.
باز در مجمع البیان در ذیل جمله ((الذین اخرجوا من دیارهم بغیر حق ...( از
امام ابى جعفر (علیه السلام ) روایت کرده که فرمود: درباره مهاجرین نازل شده ، ولى مصداق بارزش
آل محمد -صلى اللّه علیه و آله و سلم - هستند که از
وطن خود بیرون رانده شدند و همواره در
ترس بودند. مؤلف : روایتى هم که در
مناقب از آن جناب در ذیل جمله مذکور آمده که فرموده : (ماییم و در حق ما نازل گردیده است ( و نیز روایتى که در روضه
کافى از آن جناب رسیده که فرموده : (آیه در حق
حسین -علیه السلام - جارى شد( همه بر این معنا که گفتیم حمل مى شود.
و نیز همچنین است آنچه که در
مجمع البیان در ذیل جمله (و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر( از آن حضرت روایت آورده که فرمود: آنهایى که چنینند ما هستیم .
قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکومت و امر به معروف».