حیدر علی شیروانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
میرزا حیدر علی در فقه، تفسیر، حدیث و کلام، پژوهش‌هایی انجام داد و آثاری نیز در این علوم به نگارش درآورد.
برخی از
عقاید او، گرچه بر اساس برداشت و
اجتهاد فقهی بوده اما با سیره عملی امامان معصوم علیهم‌السّلام مخالف بوده است به طوری که ترویج آن افکار افراطی خسارت مادی و معنوی گوناگونی در پی داشت. از جمله باورها و فتاوای میرزا حیدر علی «کافر و نجس بودن
اهل سنت و منافقان» بود.
در «مرآت الاحوال»
می‌خوانیم:
«فاضل مقدس و عالم متبحر، ملاحیدر علی، مجاور
نجف اشرف است و تصلبش در مذهب حق، به درجه کمال بود و در مسائل اصولیه، طریقه
سید مرتضی ـ علیه الرحمة ـ را داشت».
عقاید متعصبانه پیروان حیدر علی، از سوی عالمان معاصرش مردود اعلام شد و در بطلان و رد آن، کتاب‌هایی نیز نوشته شد. و چه بسا یکی از عللی که میرزا حیدر علی شیروانی با تمام مقامات علمی و زهد و تقوا، گمنام مانده و آثار و تالیفاتش متروک و مهجور است، همین آرای ویژه او باشد.
درباره زمان رحلت و آرامگاه میرزا حیدرعلی، اطلاع دقیقی به دست نیاوردیم، جز اینکه میرزا حیدر علی نگارش برخی از کتاب هایش مانند «احوال الصحابة»، «الاسلام و الایمان»، «اصالة البرائة»، «تراجم السفراء»، «الامامة» و «المجالس» را در سال ۱۱۲۹ هـ. ق. به پایان رسانده است.
وی در نجف اشرف زندگی می‌کرد و ممکن است به عللی، پیکرش به اصفهان منتقل شده باشد چرا که بر اساس عقیده آیة الله مرعشی نجفی مقبره میرزا حیدرعلی در بیرون بقعه دایی‌اش،
علامه مجلسی قرار دارد.
تالیفات میرزا حیدرعلی عبارتنداز:
۱. آیات النازلة فی ذم الجائرین علی اهل البیت علیهم‌السّلام
۲. احکام الارضین
۳. احکام البغاة
۴. احکام المسافر
۵. احوال الصحابة
۶. احوال نواب اربعة، (تراجم السفراء فی عصر الغیبة الصغری)
۷. الاسلام و الایمان و معنی الناصب، دارای سه فصل و یک خاتمه، (عربی)
۸. اصالة البرائة
۹. العترة
۱۰. تعلیقه بر مسالک
۱۱. التوحیددر دو جلد که جلد دوم آن «الحجة و الامامة» است.
۱۲. حاشیه بر فروع کافی
۱۳. المجالس، در امامت
۱۴. مختصر و تلخیص کتاب المصباح المتهجد شیخ طوسیدر ضمن، وی برخی ادعیه و زیارات را به آن افزوده است.
۱۵. استنباط الاحکام فی عصر غیبة الامام علیه‌السّلام
۱۶. المزار
۱۷. مناقب الحیدریة
۱۸. المناقب و المثالب (ما روته العامة من فضائل اهل البیت علیهم‌السّلام و مثالب اعدائهم).
این کتاب ارزشمند با تحقیق شیخ
محمد حسون ، در سال ۱۴۱۴ هـ. ق. توسط منشورات الاسلامیه و تحت عنوان «
مناقب اهل البیت علیهم‌السّلام»، به زبان فارسی، چاپ شده است.
۱۹. میزان المقادیر (المقادیر الشرعیة)، در پنجاه بیت.
۲۰. رسالة فی وجوب توقیر الذریة الطاهرة
۲۱. رسالة فی وجوب الصلاة عند ذکر النبی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم
۲۲. رسالة فی فضل اهل البیت علیهم‌السّلام
۲۳. رسالة فی العصمة
۲۴. رسالة فی تکفیر غیر الامامی
۲۵. رسالة فی تکفیر المنافقین
۲۶. رسالة فی حد القصر
۲۷. رسالة فی الصلاة و احکامها
۲۸. رسالة فی کفر المنافق الناصب من جمیع طبقات المسلمین
۲۹. رسالة فی مسائل الصوم
۳۰. رسالة فی شکوک الصلاة
۳۱. رسالة فی ما ورد فی صدر هذه الامة
۳۲. رساله‌ای در وجوب عینی اجتهاد بر تمام مکلفان
و رساله‌های دیگر.
شیخ عبدالنبی قزوینی در وصف میرزا حیدر علی شیروانی می‌گوید:
«... کان فاضلا معظما وعالما ومفخما کما علمناه من تعلیقاته علی المسالک و غیرها..
مولانا حیدر علی شیروانی، دانشمندی بزرگ و عالمی ارجمند بودچنان که این امر را از تعلیقات ایشان بر مسالک و کتاب‌های دیگر درمی یابیم. این تعلیقات گرچه اندک است لکن بر فضل و دانش مؤلف آن گواهی می‌دهد. و تمام کلام اینکه، وی اهل فضل و دانش بود و در عین حال، اهل
زهد و
تقوا ...» .
علامه شیخ
محمدحسین اعلمی حائری در وصف او آورده است:
«... العالم الفاضل الفهامة کان حاویا لانواع الفضائل و مراتب التقوی کاملا فی العلوم العقلیة والنقلیة.» .
