• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خالد بن ماد قلانسی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



خالد بن مادّ قَلانِسی، راوی و محدّث امامی می‌باشد.




اگرچه در سلسله سند غالب روایات نام پدر وی ماد ذکر شده است .
اما در برخی کتابهای رجالی، به زیاد
[۹] کتاب الرجال(برقی)، ج۱، ص۳۱.
، حماد ، باد و مازن تغییر یافته است.
[۱۷] روضة المتقین فی شرح مَن لایَحضُرُه الفقیه، ج۱۴، ص۳۶۱.
[۱۸] تعلیقة وحیدالبهبهانی علی منهج المقال، ج۱، ص۱۶۳.
[۲۱] قاموس الرجال، ج۴، ص۱۱۳ـ۱۱۵.
[۲۲] قاموس الرجال، ج۴، ص۱۳۷ـ۱۳۸.
[۲۳] مدرسی طباطبائی، ج۱، ص۳۱۱.

که این اختلافها را ناشی از تصحیف یا کوشش برای تصحیح دانسته است.



لقب خالد علاوه بر قلانسی، به صورت بیّاعال قلانس هم آمده است که از شغل وی، کلاهدوزی یا کلاهفروشی، حکایت دارد.



خالد از موالی کوفه بود . نام وی در کتابهای رجالی در شمار اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهماالسلام یاد شده است.



خالد از امام صادق علیه‌السلام نیز روایت نقل کرده است.



در برخی کتابهای رجالی، خالد به دلیل تعدد در نام پدرش
[۴۹] تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۲۵، ص۱۰۵.
[۵۰] تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۲۵، ص۱۷۷ـ۱۷۸.
چند فرد متفاوت محسوب شده است
[۵۱] بحوث فی شرح العروةالوثقی، ج۳، ص۳۰۸.
که چنین اشتباهی درباره خالد باعث ناتوانی‌اش در توثیق خالد شده است.اما نجاشی او را ثقه دانسته است.
[۵۴] الوجیزة فی الرجال، ج۱، ص۷۳.




واز خالد راویانی چون ابوحمزه ثمالی جابر جعفی محمدبن فضل و محمدبن خالد طیالسی روایت کرده است. علی بن حَکَم، علی بن عبداللّه بجلی، علی بن معمر، ظریف بن ناصح و محمدبن سنان نیز از او روایت کرده‌اند، اما راوی اصلی وی نضربن شعیب است که بیشتر حادیث منقول از خالد را روایت کرده است.
ابن‌بابویه نیز در مشیخه کتاب مَن لا یَحضُرُه الفقیه یادآور شده که هر روایتی که از خالد نقل کرده از طریق نضربن شعیب بوده است.



خالد کتابی هم داشته است که نضربن شعیب و ابوهریره عبداللّه بن سلام آن را روایت کرده‌اند هرچند نجاشی در ارزیابی این کتاب عبارتی به کار برده که از تردید در برخی مطالب این کتاب حکایت دارد. با توجه به اینکه یکی از راویان کتاب او نضربن شعیب بوده، احتمالا بتوان از طریق بررسی اسناد احادیث، محتوای این کتاب را بازیابی کرد.



روایات منقول از خالدبن ماد در برخی از موضوعات فقهی نظیر حج ، وصیت و میراث ، جنائز و مطالبی در باب فضائل اهل بیت علیهم‌السلام است.
[۹۸] مدرسی طباطبائی، ج۱، ص۳۱۱ـ۳۱۲.


منابع:
ابن بابویه، الامالی، قم ۱۴۱۷.
• ابن بابویه، کتاب الخصال، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش.
• ابن بابویه، کتاب مَن لایَحضرُه الفقیه، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۴۰۴.
ابن‌داوود حلّی، کتاب الرجال، چاپ محمدصادق آل بحر العلوم، نجف ۱۳۹۲/۱۹۷۲، چاپ افست قم.
ابن‌قولویه، کامل الزیارات، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۷.
الاختصاص، (منسوب به) محمدبن محمد مفید، چاپ علی اکبر غفاری، بیروت: مؤسسةالاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۲/۱۹۸۲.
محمدبن علی اردبیلی، جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، قم: مکتبة المحمدی.
احمدبن محمد برقی، کتاب الرجال، در ابن‌داوود حلّی، کتاب الرجال، تهران ۱۳۸۳ش.
• احمدبن محمد برقی، کتاب المحاسن، چاپ جلال الدین محدث ارموی، تهران ۱۳۳۰ش.
محمدباقربن محمداکمل بهبهانی، تعلیقة وحیدالبهبهانی علی منهج المقال.
مصطفی بن حسین تفرشی، نقدالرجال، قم ۱۴۱۸.
أبو‌القاسم خویی، معجم رجال الحدیث.
شوشتری، قاموس الرجال.
محمدباقر صدر، بحوث فی شرح العروةالوثقی، نجف ۱۳۹۱/۱۹۷۱.
محمدبن حسن صفّارقمی، بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، چاپ محسن کوچه باغی تبریزی، قم ۱۴۰۴.
محمدبن حسن طوسی، تهذیب الاحکام، چاپ حسن موسوی خرسان، تهران ۱۳۹۰.
• محمدبن حسن طوسی، رجال الطوسی، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۵.
• محمدبن حسن طوسی، الفهرست، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۷.
حسن بن یوسف علامه حلّی، خلاصةالاقوال فی معرفة الرجال، چاپ جواد قیومی اصفهانی، (قم) ۱۴۱۷.
کلینی، کافی.
عبداللّه مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ محیی الدین مامقانی، قم ۱۴۲۳ـ.
محمدباقربن محمدتقی مجلسی، الوجیزة فی الرجال، چاپ محمدکاظم رحمان ستایش، تهران ۱۳۷۸ش.
محمدتقی بن مقصودعلی مجلسی، روضة المتقین فی شرح مَن لایَحضُرُه الفقیه، چاپ حسین موسوی کرمانی و علیپناه اشتهاردی، قم ۱۴۰۶ـ۱۴۱۳.
محمدعلی موحدی ابطحی، تهذیب المقال فی تنقیح کتاب الرجال للشیخ الجلیل ابی العباس احمدبن علی النجاشی، ج۵، قم ۱۴۱۷.
احمدبن علی نجاشی، فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم ۱۴۰۷.


 
۱. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۱۰۴.    
۲. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۱۶۰.    
۳. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۱۹۵.    
۴. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۳۰۹.    
۵. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۴۱۴.    
۶. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۴۳۶.    
۷. کافی، ج۱، ص۴۱۶.    
۸. کافی، ج۲، ص۶۱۲.    
۹. کتاب الرجال(برقی)، ج۱، ص۳۱.
۱۰. رجال الطوسی، ج۱، ص۲۰۱.    
۱۱. کتاب الرجال، ج۱، ص۸۷.    
۱۲. خلاصةالاقوال فی معرفة الرجال، ج۱، ص۱۳۷۱۳۸.    
۱۳. رجال الطوسی، ج۱، ص۱۹۷.    
۱۴. نقدالرجال، ج۲، ص۱۸۲.    
۱۵. نقدالرجال، ج۲، ص ۱۸۴.    
۱۶. نقدالرجال، ج۲، ص۱۸۸.    
۱۷. روضة المتقین فی شرح مَن لایَحضُرُه الفقیه، ج۱۴، ص۳۶۱.
۱۸. تعلیقة وحیدالبهبهانی علی منهج المقال، ج۱، ص۱۶۳.
۱۹. تهذیب المقال فی تنقیح کتاب الرجال للشیخ الجلیل ابی العباس احمدبن علی النجاشی، ج۵، ص۳۶۸۳۶۹.    
۲۰. تهذیب المقال فی تنقیح کتاب الرجال للشیخ الجلیل ابی العباس احمدبن علی النجاشی، ج۵، ص۳۷۱.    
۲۱. قاموس الرجال، ج۴، ص۱۱۳ـ۱۱۵.
۲۲. قاموس الرجال، ج۴، ص۱۳۷ـ۱۳۸.
۲۳. مدرسی طباطبائی، ج۱، ص۳۱۱.
۲۴. کتاب مَن لایَحضرُه الفقیه، ج۲، ص۳۶۳.    
۲۵. جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، ج۱، ص۲۸۹.    
۲۶. تهذیب المقال فی تنقیح کتاب الرجال للشیخ الجلیل ابی العباس احمدبن علی النجاشی، ج۵، ص۳۶۷.    
۲۷. کتاب الرجال، ج۱، ص۸۷.    
۲۸. فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج۱، ص۱۴۹.    
۲۹. رجال الطوسی، ج۱، ص۱۹۷.    
۳۰. فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی، ج۱، ص۱۴۹.    
۳۱. رجال الطوسی، ج۱، ص۲۰۱.    
۳۲. تهذیب الاحکام، ج۳، ص۳۲۹.    
۳۳. کتاب المحاسن، ج۱، ص۶۸.    
۳۴. کتاب المحاسن، ج۱، ص۷۰۷۱.    
۳۵. کافی، ج۲، ص۶۵۰.    
۳۶. کافی، ج۴، ص۲۵۲.    
۳۷. کامل الزیارات، ج۱، ص۷۳.    
۳۸. کامل الزیارات، ج۱، ص۷۸.    
۳۹. الامالی، ج۱، ص۹۱.    
۴۰. الامالی، ج۱، ص۳۷۰.    
۴۱. کتاب مَن لایَحضرُه الفقیه، ج۱، ص۲۲۸.    
۴۲. تهذیب الاحکام، ج۵، ص۴۶۸.    
۴۳. تهذیب الاحکام، ج۶، ص۳۱.    
۴۴. تهذیب الاحکام، ج۶، ص۳۳.    
۴۵. تهذیب الاحکام، ج۷، ص۵۸.    
۴۶. رجال الطوسی، ج۱، ص۱۹۷.    
۴۷. رجال الطوسی، ج۱، ص۲۰۱.    
۴۸. کتاب الرجال، ج۱، ص۸۷.    
۴۹. تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۲۵، ص۱۰۵.
۵۰. تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۲۵، ص۱۷۷ـ۱۷۸.
۵۱. بحوث فی شرح العروةالوثقی، ج۳، ص۳۰۸.
۵۲. فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج۱ ص۱۴۹.    
۵۳. خلاصةالاقوال فی معرفة الرجال، ج۱، ص۱۳۷۱۳۸.    
۵۴. الوجیزة فی الرجال، ج۱، ص۷۳.
۵۵. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۱۰۴.    
۵۶. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۱۶۰.    
۵۷. کافی، ج۲، ص۶۱۲.    
۵۸. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۳۰۹.    
۵۹. الامالی، ج۱، ص۳۱۴.    
۶۰. کتاب الخصال، ج۲، ص۶۵۰.    
۶۱. کافی، ج۱، ص۴۱۶۴۱۷.    
۶۲. الاختصاص، ج۱، ص۲۷۴.    
۶۳. کتاب المحاسن، ج۱، ص۳۷۹.    
۶۴. کافی، ج۱، ص۶۱۲.    
۶۵. الامالی، ج۱، ص۳۱۴.    
۶۶. تهذیب الاحکام، ج۹، ص۱۲۵.    
۶۷. الاختصاص، ج۱، ص۲۷۴.    
۶۸. معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۴۴.    
۶۹. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۱۰۴.    
۷۰. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۱۶۰.    
۷۱. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۱۹۵.    
۷۲. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۳۰۹.    
۷۳. الامالی، ج۱، ص۳۴۱.    
۷۴. الامالی، ج۱، ص۳۷۰.    
۷۵. تهذیب الاحکام، ج۳، ص۳۲۹.    
۷۶. مَن لا یَحضُرُه الفقیه، ج۴، ص۴۴۴.    
۷۷. فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج۱، ص۱۴۹.    
۷۸. الفهرست، ج۱، ص۱۲۲.    
۷۹. فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج۱ ص۱۴۹.    
۸۰. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۱۰۴.    
۸۱. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۴۳۶.    
۸۲. کافی، ج۲، ص۶۱۲.    
۸۳. کتاب مَن لایَحضرُه الفقیه، ج۱، ص۲۲۸.    
۸۴. کتاب مَن لایَحضرُه الفقیه،ج۲، ص۳۶۳.    
۸۵. تهذیب الاحکام، ج۵، ص۴۶۸.    
۸۶. کتاب مَن لایَحضرُه الفقیه، ج۴، ص۲۱۳.    
۸۷. تهذیب الاحکام، ج۳، ص۲۰۰.    
۸۸. تهذیب الاحکام، ج۳، ص۳۲۹.    
۸۹. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۱۰۴.    
۹۰. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۱۶۰.    
۹۱. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۱۹۵.    
۹۲. بصائرالدرجات فی فضائل آل محمد «ص»، ج۱، ص۳۰۹.    
۹۳. کافی، ج۱، ص۴۱۶۴۱۷.    
۹۴. الامالی، ج۱، ص۳۷۰.    
۹۵. کتاب الخصال، ج۲، ص۶۵۰.    
۹۶. معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۲۲.    
۹۷. معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۴۴.    
۹۸. مدرسی طباطبائی، ج۱، ص۳۱۱ـ۳۱۲.




دانشنامه جهان اسلام، مقاله شماره۶۷۷۴.    




جعبه ابزار