• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خوردنی‌های حرام (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



در این مقاله به احکام خوردنی‌های حرام از منظر قرآن کریم اشاره می شود.



خوردن گوشت برخی از انعام حرام است.
«یـایها الذین ءامنوا... احلت لکم بهیمة الانعـم الا ما یتلی علیکم....؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! به پیمانها (و قراردادها) وفا کنید! چهارپایان (و جنین آنها) برای شما حلال شده است؛ مگر آنچه بر شما خوانده می‌شود (و استثنا خواهد شد). و به هنگام احرام، صید را حلال نشمرید! خداوند هر چه بخواهد (و مصلحت باشد) حکم می‌کند».
خداوند متعال در این آیه به دنبال دستور وفای به پیمانها که تمام احکام و پیمانهای الهی را شامل میشود یک سلسله از احکام اسلام را بیان کرده، که نخستین آن حلال بودن گوشت پاره‌ای از حیوانات است
«.. واحلت لکم الانعـم الا ما یتلی علیکم...؛ (مناسک حج) این است! و هر کس برنامه‌های الهی را بزرگ دارد، نزد پروردگارش برای او بهتر است! و چهارپایان برای شما حلال شده، مگر آنچه (ممنوع بودنش) بر شما خوانده می‌شود. از پلیدیهای بتها اجتناب کنید! و از سخن باطل بپرهیزید».


خوردن هر چیز آلوده، کثیف و غیر بهداشتی حرام است.
«یـایها الذین ءامنوا انما الخمر والمیسر والانصاب والازلـم رجس من عمل الشیطـن فاجتنبوه لعلکم تفلحون؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شراب و قمار و بتها و ازلام (نوعی بخت آزمایی)، پلید و از عمل شیطان است، از آنها دوری کنید تا رستگار شوید».
«قل لا اجد فی ما اوحی الی محرمـا علی طاعم یطعمه الا ان یکون میتة او دمـا مسفوحـا او لحم خنزیر فانه رجس...؛ و برای او در الواح اندرزی از هر موضوعی نوشتیم؛ و بیانی از هر چیز کردیم - پس آن را با جدیت بگیر! و به قوم خود بگو: به نیکوترین آنها عمل کنند! (و آنها که به مخالفت برخیزند، کیفرشان دوزخ است؛) و بزودی جایگاه فاسقان را به شما نشان خواهم داد».
(«رجس» به معنای قذر و قذر، ضد نظافت است. با توجه به اینکه رجس به صورت تعلیل ذکر شده قابل تعمیم است و حرمت هر چیز کثیف و غیر نظیف را می‌فهماند).


خوردن خون حرام است.
«انما حرم علیکم... والدم...؛ خداوند، تنها (گوشت) مردار، خون، گوشت خوک و آنچه را نام غیر خدا به هنگام ذبح بر آن گفته شود، حرام کرده است. (ولی) آن کس که مجبور شود، در صورتی که ستمگر و متجاوز نباشد، گناهی بر او نیست؛ (و می‌تواند برای حفظ جان خود، در موقع ضرورت، از آن بخورد؛) خداوند بخشنده و مهربان است».
در این آیه خداوند سه قسمت از گوشتهای حرام به اضافه خون که، بیش از همه مورد ابتلای مردم آن محیط بوده است در اینجا ذکر می‌کند که بعضی پلیدی ظاهری دارند و بر کسی مخفی نیست، مانند مردار، خون و گوشت خوک، و بعضی پلیدی معنوی دارند مانند قربانیهایی که برای بتها می‌کردند.
«حرمت علیکم... والدم...؛ گوشت مردار، و خون، و گوشت خوک، و حیواناتی که به غیر نام خدا ذبح شوند، و حیوانات خفه شده، و به زجر کشته شده، و آنها که بر اثر پرت شدن از بلندی بمیرند، و آنها که به ضرب شاخ حیوان دیگری مرده باشند، و باقیمانده صید حیوان درنده -مگر آنکه (بموقع به آن حیوان برسید، و) آن را سرببرید- و حیواناتی که روی بتها (یا در برابر آنها) ذبح می‌شوند، (همه) بر شما حرام شده است؛ و (همچنین) قسمت کردن گوشت حیوان به وسیله چوبه‌های تیر مخصوص بخت آزمایی؛ تمام این اعمال، فسق و گناه است -امروز، کافران از (زوال) آیین شما، مایوس شدند؛ بنابر این، از آنها نترسید! و از (مخالفت) من بترسید! امروز، دین شما را کامل کردم؛ و نعمت خود را بر شما تمام نمودم؛ و اسلام را به عنوان آیین (جاودان) شما پذیرفتم- اما آنها که در حال گرسنگی، دستشان به غذای دیگری نرسد، و متمایل به گناه نباشند، (مانعی ندارد که از گوشتهای ممنوع بخورند؛) خداوند، آمرزنده و مهربان است».
«انما حرم علیکم... والدم...؛ خداوند، تنها مردار، خون، گوشت خوک و آنچه را با نام غیر خدا سر بریده‌اند، بر شما حرام کرده است؛ اما کسانی که ناچار شوند، در حالی که تجاوز و تعدی از حد ننمایند، (خدا آنها را می‌بخشد؛ چرا که) خدا بخشنده و مهربان است».
خوردن خون ریخته شده حیوان (حلال گوشت) حرام است.
«قل لا اجد فی ما اوحی الی محرمـا علی طاعم یطعمه الا ان یکون میتة او دمـا مسفوحـا...فانه رجس او فسقـا اهل لغیر الله به...؛ بگو: در آنچه بر من وحی شده، هیچ غذای حرامی نمی‌یابم؛ بجز اینکه مردار باشد، یا خونی که (از بدن حیوان) بیرون ریخته، یا گوشت خوک -که اینها همه پلیدند- یا حیوانی که به گناه، هنگام سر بریدن، نام غیر خدا (نام بتها) بر آن برده شده است. اما کسی که مضطر (به خوردن این محرمات) شود، بی آنکه خواهان لذت باشد و یا زیاده روی کند (گناهی بر او نیست)؛ زیرا پروردگارت، آمرزنده مهربان است».


خوردن گوشت حیوان ذبح شده با غیر نام خدا حرام است.
انما حرم علیکم... وما اهل لغیر الله...
حرمت علیکم المیتة... وما اهل لغیر الله...
قل لا اجد فی ما اوحی الی محرمـا علی طاعم یطعمه الا ان یکون میتة... او فسقـا اهل لغیر الله...
انما حرم علیکم المیتة... وما اهل لغیر الله...
«ولاتاکلوا مما لم یذکر اسم الله علیه...؛ و از آنچه نام خدا بر آن برده نشده، نخورید! این کار گناه است؛ و شیاطین به دوستان خود مطالبی مخفیانه القا می‌کنند، تا با شما به مجادله برخیزند؛ اگر از آنها اطاعت کنید، شما هم مشرک خواهید بود».
خوردن از گوشت قربانی، ذبح شده برای غیر خدا حرام است.
انما حرم علیکم المیتة والدم ولحم الخنزیر وما اهل به لغیر الله...
حرمت علیکم المیتة والدم ولحم الخنزیر وما اهل لغیر الله به...
قل لا اجد فی ما اوحی الی محرمـا علی طاعم یطعمه الا ان یکون... او فسقـا اهل لغیر الله به...
انما حرم علیکم... وما اهل لغیر الله به...
خوردن ذبیحه کافران حرام است.
انما حرم علیکم... وما اهل به لغیر الله...
حرمت علیکم... اهل لغیر الله به...
«قل لا اجد فی ما اوحی الی محرمـا علی طاعم یطعمه الا ان یکون میتة او دمـا مسفوحـا...فانه رجس او فسقـا اهل لغیر الله به...؛ بگو: در آنچه بر من وحی شده، هیچ غذای حرامی نمی‌یابم؛ بجز اینکه مردار باشد، یا خونی که (از بدن حیوان) بیرون ریخته، یا گوشت خوک -که اینها همه پلیدند- یا حیوانی که به گناه، هنگام سر بریدن، نام غیر خدا (نام بتها) بر آن برده شده است. اما کسی که مضطر (به خوردن این محرمات) شود، بی آنکه خواهان لذت باشد و یا زیاده روی کند (گناهی بر او نیست)؛ زیرا پروردگارت، آمرزنده مهربان است».
انما حرم علیکم... وما اهل لغیر الله به...


خوردن از گوشتهای شکار شده، در حال احرام حرام است.
یـایها الذین ءامنوا... احلت لکم بهیمة الانعـم الا ما یتلی علیکم غیر محلی الصید وانتم حرم...
خوردن از شکار صحرایی، برای محرم حرام است.
یـایها الذین ءامنوا... احلت لکم بهیمة الانعـم الا ما یتلی علیکم غیر محلی الصید وانتم حرم.... .
«.. وحرم علیکم صید البر مادمتم حرمـا...؛ صید دریا و طعام آن برای شما و کاروانیان حلال است؛ تا (در حال احرام) از آن بهره مند شوید؛ ولی مادام که محرم هستید، شکار صحرا برای شما حرام است؛ و از (نافرمانی) خدایی که به سوی او محشور می‌شوید، بترسید».


خوردن از گوشت شکار شده، با سگ تعلیم ندیده و نیز خوردن از گوشت صید شده با سگ شکاری، بدون ذکر نام خدا، حرام است.
«یسـلونک ماذا احل لهم قل احل لکم الطیبـت وما علمتم من الجوارح مکلبین تعلمونهن مما علمکم الله...؛ از تو سؤال می‌کنند چه چیزهایی برای آنها حلال شده است؟ بگو: آنچه پاکیزه است، برای شما حلال گردیده؛ (و نیز صید) حیوانات شکاری و سگهای آموخته (و تربیت یافته) که از آنچه خداوند به شما تعلیم داده به آنها یاد داده‌اید، (بر شما حلال است؛) پس، از آنچه این حیوانات برای شما (صید می‌کنند و) نگاه می‌دارند، بخورید؛ و نام خدا را (به هنگام فرستادن حیوان برای شکار،) بر آن ببرید؛ و از (معصیت) خدا بپرهیزید که خداوند سریع الحساب است!»


خوردن صید سگ شکاری، در صورت خودسرانه بودن شکارش حرام است.
یسـلونک ماذا احل لهم قل احل لکم الطیبـت وما علمتم من الجوارح مکلبین تعلمونهن مما علمکم الله فکلوا مما امسکن علیکم واذکروا اسم الله علیه...
(از اینکه در آیه حلیت صید به ذکر خدا هنگام ارسال سگ شکاری مشروط شده می‌توان استفاده کرد که اگر سگ، خودسرانه اقدام به صید کند آن صید حلال نیست.)


خوردن از گوشتهای تقسیم شده با تیرهای قمار حرام است.
حرمت علیکم... وان تستقسموا بالازلـم...
«یـایها الذین ءامنوا انما الخمر والمیسر والانصاب والازلـم رجس من عمل الشیطـن فاجتنبوه لعلکم تفلحون؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شراب و قمار و بتها و ازلام (نوعی بخت آزمایی)، پلید و از عمل شیطان است، از آنها دوری کنید تا رستگار شوید».


خوردن از گوشت خوک حرام است.
انما حرم علیکم... ولحم الخنزیر...
حرمت علیکم... ولحم الخنزیر...
قل لا اجد فی ما اوحی الی محرمـا علی طاعم یطعمه الا ان یکون... او لحم خنزیر...
«انما حرم علیکم... والدم...؛ خداوند، تنها مردار، خون، گوشت خوک و آنچه را با نام غیر خدا سر بریده‌اند، بر شما حرام کرده است؛ اما کسانی که ناچار شوند، در حالی که تجاوز و تعدی از حد ننمایند، (خدا آنها را می‌بخشد؛ چرا که) خدا بخشنده و مهربان است».


خوردن از گوشت مردار، حیوان خفه‌شده، حیوان مرده با ضربه، حیوان مرده به وسیله پرت شدن، حیوان مرده با شاخ دیگر حیوانها و حیوان شکار شده، به وسیله درندگان، حرام است.
انما حرم علیکم المیتة...
حرمت علیکم المیتة...
در این آیه حکم به تحریم یازده چیز شده است که بعضی از آنها در آیات دیگر قرآن نیز بیان گردیده و تکرار آن جنبه تاکید دارد.
قل لا اجد فی ما اوحی الی محرمـا علی طاعم یطعمه الا ان یکون میتة او...
انما حرم علیکم المیتة...


۱. مائده/سوره۵، آیه۱.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۴، ص۲۴۷.    
۳. حج/سوره۲۲، آیه۳۰.    
۴. مائده/سوره۵، آیه۹۰.    
۵. انعام/سوره۶، آیه۱۴۵.    
۶. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۶، ص۹۵، «رجس».    
۷. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۵، ص۸۰، «قذر.    
۸. بقره/سوره۲، آیه۱۷۳.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۵۸۲.    
۱۰. مائده/سوره۵، آیه۳.    
۱۱. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱۵.    
۱۲. انعام/سوره۶، آیه۱۴۵.    
۱۳. بقره/سوره۲، آیه۱۷۳.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۵۸۲.    
۱۵. مائده/سوره۵، آیه۳.    
۱۶. انعام/سوره۶، آیه۱۴۵.    
۱۷. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱۵.    
۱۸. انعام/سوره۶، آیه۱۲۱.    
۱۹. بقره/سوره۲، آیه۱۷۳.    
۲۰. مائده/سوره۵، آیه۳.    
۲۱. انعام/سوره۶، آیه۱۴۵.    
۲۲. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱۵.    
۲۳. بقره/سوره۲، آیه۱۷۳.    
۲۴. مائده/سوره۵، آیه۳.    
۲۵. انعام/سوره۶، آیه۱۴۵.    
۲۶. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱۵.    
۲۷. مائده/سوره۵، آیه۱.    
۲۸. مائده/سوره۵، آیه۱.    
۲۹. مائده/سوره۵، آیه۹۶.    
۳۰. مائده/سوره۵، آیه۴.    
۳۱. مائده/سوره۵، آیه۴.    
۳۲. مائده/سوره۵، آیه۳.    
۳۳. مائده/سوره۵، آیه۹۰.    
۳۴. بقره/سوره۲، آیه۱۷۳.    
۳۵. مائده/سوره۵، آیه۳.    
۳۶. انعام/سوره۶، آیه۱۴۵.    
۳۷. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱۵.    
۳۸. بقره/سوره۲، آیه۱۷۳.    
۳۹. مائده/سوره۵، آیه۳.    
۴۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۴، ص۲۵۸.    
۴۱. انعام/سوره۶، آیه۱۴۵.    
۴۲. نحل/سوره۱۶، آیه۱۱۵.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم خوردنی‌های حرام»    



جعبه ابزار