• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دأب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: عناوین مفردات نهج البلاغه (جلد ۱).

دَأْب (به فتح دال و سکون همزه) از واژگان نهج البلاغه به معنای عادت، شأن و تلاش است. از اين ماده سه مورد در نهج البلاغه آمده است.


دَأْب
[۱] قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۳.    
[۲] طريحی نجفی، فخرالدين، مجمع البحرين، ت الحسینی، ج۲، ص۵۴.    
به معنای عادت، شأن و تلاش است. طبرسى فرموده: دأب به معنى عادت است.
[۳] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البيان، ج۲، ص۲۴۴.    
«دأب يدئب» آن گاه گويند كه كسى به چيزى عادت كند و در آن ثابت باشد.
[۴] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربيه و الشوارد، ج۲، ص۱۶۷.    


امام (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرماید: «عِبَادَ اللهِ... أَجَلٌ مَنْقُوصٌ وَعَمَلٌ مَحْفُوظٌ فَرُبَّ دَائِب مُضَيَّعٌ وَرُبَّ كَادِح خَاسِرٌ»
[۵] السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹۰-۲۹۱، خطبه ۱۲۹.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۱۶، خطبه ۱۲۵.    
[۷] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۷، خطبه ۱۲۹.    
«بندگان خدا شما در حال اجل ناقص شونده و عمل حفظ شونده هستيد، اى بسا مداوم در عمل كه تلاشش ضايع شده و اى بسا سعى و تلاش كننده كه در ضرر است.»
[۸] مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۲۷۹، خطبه ۱۲۹.    
[۹] ابن ميثم بحرانى، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۸.    
شرح‌های خطبه: (
[۱۰] ابن ميثم بحرانى، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۹.    
[۱۱] مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۵، ص۳۷۹.    
[۱۲] هاشمى خويى، حبيب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۳۱.    
[۱۳] ابن ابی الحديد، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۴۴.    
)
«وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ دَائِبَانِ فِي مَرْضَاتِهِ يُبْلِيَانِ كُلَّ جَدِيد وَيُقَرِّبَانِ كُلَّ بَعِيد»
[۱۴] السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۷۸، خطبه ۸۹.    
[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۱۵۸، خطبه ۸۸.    
[۱۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۳، خطبه ۹۰.    
«آفتاب و ماه پيوسته در حركت در رضاى خدا هستند، هر تازه را كهنه مى‌كنند و هر دور را نزديک مى‌نمايند.»
[۱۷] مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۱۷۵-۱۷۶، خطبه ۹۰.    
[۱۸] ابن ميثم بحرانى، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۳.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۹] ابن ميثم بحرانى، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۶.    
[۲۰] مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۳، ص۶۴۰.    
[۲۱] هاشمى خويى، حبيب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۷۶.    
[۲۲] ابن ابی الحديد، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۹۲.    
)

از اين ماده سه مورد در نهج البلاغه آمده است.
[۲۳] السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹۰-۲۹۱، خطبه ۱۲۹.    
[۲۴] السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۷۸، خطبه ۸۹.    


۱. ↑ قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۳.    
۲. ↑ طريحی نجفی، فخرالدين، مجمع البحرين، ت الحسینی، ج۲، ص۵۴.    
۳. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البيان، ج۲، ص۲۴۴.    
۴. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربيه و الشوارد، ج۲، ص۱۶۷.    
۵. ↑ السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹۰-۲۹۱، خطبه ۱۲۹.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۱۶، خطبه ۱۲۵.    
۷. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۷، خطبه ۱۲۹.    
۸. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۲۷۹، خطبه ۱۲۹.    
۹. ↑ ابن ميثم بحرانى، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۸.    
۱۰. ↑ ابن ميثم بحرانى، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۹.    
۱۱. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۵، ص۳۷۹.    
۱۲. ↑ هاشمى خويى، حبيب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۳۱.    
۱۳. ↑ ابن ابی الحديد، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۴۴.    
۱۴. ↑ السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۷۸، خطبه ۸۹.    
۱۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ص۱۵۸، خطبه ۸۸.    
۱۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۳، خطبه ۹۰.    
۱۷. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۱۷۵-۱۷۶، خطبه ۹۰.    
۱۸. ↑ ابن ميثم بحرانى، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۳.    
۱۹. ↑ ابن ميثم بحرانى، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۶.    
۲۰. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۳، ص۶۴۰.    
۲۱. ↑ هاشمى خويى، حبيب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۷۶.    
۲۲. ↑ ابن ابی الحديد، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۹۲.    
۲۳. ↑ السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹۰-۲۹۱، خطبه ۱۲۹.    
۲۴. ↑ السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۷۸، خطبه ۸۹.    


• قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دأب»، ج۱، ص۳۷۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 129 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 89 نهج البلاغه
جعبه ابزار