داوود بن عمر انطاکی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«انطاکی، داوود بن عمر» (۱۰۰۷ یا ۱۰۰۸ ق/ ۱۵۹۸ یا ۱۵۹۹ م)، پزشک نامدار، ادیب،
فیلسوف و
متکلم نابینای انطاکی و مشهور به ضریر و بصیر بود.
از
سال تولد او اطلاعی در دست نیست و آن چه در برخی منابع متاخر در این باره آمده است، بی اساس به نظر می‌رسد. مهمترین ماخذ درباره احوال و آثار او، مطالبی است که محمد بن احمد طالوی ارتقی دمشقی از خود انطاکی شنیده و در کتاب «سانحات» خود نقل کرده است. بر اساس این گزارش، وی در انطاکیه (واقع در ترکیه کنونی) زاده شد و از بدو تولد
نابینا و تا ۷ سالگی فلج بود. با این همه، در خردسالی
قرآن و مقدمات
زبان عربی را در زادگاه خود- دهکده حبیبنجار- فراگرفت، تا آن که فاضلی ایرانی به نام محمد شریف که استعداد انطاکی را به فراگیری علوم مشاهده کرد، نخست به درمان
بیماری فلج او پرداخت و سپس
منطق،
ریاضیات،
علوم طبیعی و زبان یونانی را به او آموخت. داوود پس از در گذشت پدر، به قصد
مهاجرت به
مصر، به شهرهای ساحلی شام سفر کرد و در
جبل عامل و
دمشق به محضر دانشمندان رفت و سرانجام وارد مصر شد.
طالوی که چند بار با انطاکی دیدار داشته، تسلط، حضور
ذهن و دانش او را در علوم حکمی، طبیعی و ریاضیات ستوده است. از عبارات او چنین بر می‌آید که این مطالب را پیش از در گذشت انطاکی نوشته است و مورخان دیگر همچون ابن عماد و محبی هم غالبا خلاصه یا تمامی
روایت طالوی را نقل کرده و تنها نکات اندکی بدان افزوده‌اند؛ حتی خفاجی که در نوجوانی نزد انطاکی پزشکی و علوم دیگر می‌آموخته، هیچ اشاره‌ای به سرگذشت او نکرده است. به گفته علی خان مدنی، رقبای انطاکی که از برتری علمی وی بر دیگران رنج می‌بردند، او را به الحاد متهم ساختند و انطاکی از بیم جان، به
مکه گریخت و به خدمت حسن بن ابی نمی، شریف مکه درآمد و اندکی بعد در آن جا درگذشت.
محبی درباره
تشیع و عقاید وی سخن گفته و آورده است که وی کمتر از یک
سال پس از ورود به مکه بر اثر بیماری درگذشت.
در منابع، آثار متعددی به انطاکی نسبت داده شده که بسیاری از آن‌ها موجود است و شماری نیز به چاپ رسیده‌اند.
برخی از مهمترین آثار او عبارتند از:
۱- تذکرة اولی الالباب و الجامع للعجب العجاب.
۲- الکحل النفیس لجلاء اعین الرئیس، که شرحی است بر قصیده مشهور
ابن سینا موسوم به قصیده عینیه.
۳- تزیین الاسواق بتفصیل اشواق العشاق. تلخیص تفصیل العشاق بقاعی است.
نرم افزار جامع طب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
