• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

درس (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




دَرَس (به فتح دال و راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای پیوسته خواندن و كهنه شدن است. امام علی (علیه‌السّلام) درباره جاهلیت و نیز درباره خودش از این واژه استفاده کرده است. از اين ماده پنج مورد در نهج البلاغه آمده است.



دَرَس به معنای پیوسته خواندن و كهنه شدن است؛ مثل «درس الاثر» اثر كهنه شد. على هذا يک دفعه خواندن را درس نگويند.


امام (علیه‌السّلام) درباره جاهليت فرموده است: «وَخُذِلَ الاِْيمَانُ... وَدَرَسَتْ سُبُلُهُ وَعَفَتْ شُرُكُهُ» «ايمان مخذول شده و راه‌هايش كهنه گشته و طرقش ناپيدا گرديده بود.» (شرح‌های خطبه: )
آن حضرت درباره خودش فرموده: «وَإنَّ أَحَبَّ مَا أَنَا لاَق إِلَيَّ الْمَوْتُ قَدْ دَارَسْتُكُمُ الْكِتَابَ وَفَاتَحْتُكُمُ الْحِجَاجَ وَعَرَّفْتُكُمْ مَاأَنْكَرْتُمْ» «فعلاً محبوب‌ترين چيز بر من مرگ است. قرآن را به شما درس دادم، درهاى احتجاج به رويتان باز كردم، و آنچه را كه نمى‌دانستيد به شما آموختم. (يعنى: وظيفه‌ام را بيان رساندم)» (شرح‌های خطبه: )


از اين ماده پنج مورد در دو معناى فوق در «نهج» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۲.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۶۹-۷۰.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۱۹۳.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۹، خطبه۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۳، خطبه۲.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۶، خطبه۲.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵، خطبه۲.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۷۳.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۸۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۲۸۵-۲۸۶.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹۸.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۱۳۶.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۰۱-۴۰۲، خطبه۱۸۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۲۲، خطبه۱۷۵.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۵۹، خطبه۱۸۰.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۰۱، خطبه۱۸۰.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۸۷.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۹۱.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۶۵۲-۶۵۳.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۲۸۶.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۶۷.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۹، خطبه۲.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۰۱، خطبه۱۸۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «درس»، ج۱، ص۳۸۲.    






جعبه ابزار