دلائل الصدق لنهج الحق (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب دلائل الصدق لنهج الحق نوشته
علامه محمد حسن مظفر نجفی در موضوع
علم کلام و به
زبان عربی می باشد.
«دلائل الصدق لنهج الصدق» کتابی است که همچون «
احقاق الحق »
قاضی نور الله شوشتری در پاسخ به
ردیه فضل بن روزبهان بر کتاب «
نهج الحق و کشف الصدق »
علامه حلی نگاشته شده است.
صاحب
الذریعه این کتاب را چنین توصیف می‌کند: این کتاب تتمیم و تکمیل تحقیق قاضی نور الله شوشتری در کتاب «احقاق الحق» است که فاضل معاصر شیخ محمد حسن مظفر در
نجف آنرا در یک مجلد تالیف کرده است. این کتاب شامل مقدمه ایست که چند مطلب را در خود جای داده است، در مطلب سوم مقدمه، مؤلف شرح حال بسیاری از راویان
صحاح ستة را آورده است. اینان افرادی هستند که احادیث شان را دو یا چند تن از صاحبان صحاح سته در کتابهای خود آورده‌اند. در شرح حال هر یک از آنان عین کلمات دو یا چند تن از دانشمندان
اهل سنت را درباره صاحب شرح حال آورده است. این سخنان چنان است که بر عدم
جواز عمل به
روایات آنان حکم می‌کند. نویسنده با بحث درباره
سند احادیثی که درباره فضائل اهل بیت علیهم‌السّلام و مطاعن دشمنان ایشان در کتب صحاح سته آمده چنین نتیجه گیری می‌کند که اگر چه ممکن است در بین این
روایات اخبار صحیحی هم وجود داشته باشد، اما این اخبار می‌تواند علیه خود اهل سنت و اثبات مناقب و فضایل اهل بیت علیه‌السّلام و مثالب و نقایص دشمنان ایشان مورد
استدلال قرار گیرد.
مؤلف با مشاهده ردیه فضل بن روزبهان بر «
نهج الحق »
علامه حلی و مشاهده کتاب «
احقاق الحق »
علامه شوشتری که در رد بر کتاب «
ابطال الباطل » فضل نگاشته شده است، دست به کار تالیفی تازه در رد کتاب فضل می‌شود و در بعضی جاها که مناسب دیده است به برخی از کلمات
ابن تیمیه که در رد کتاب «
منهاج الکرامة » علامه حلی نگاشته شده اشاره کرده و از آنها جواب می‌گوید. مرحوم مظفر در این کتاب ابتداء کلام علامه حلی در «نهج الحق» را آورده و آنگاه گفته فضل بن روزبهان را در رد کلام علامه نقل می‌کند و سپس گفته فضل را حرف به حرف رد می‌کند. وی با سعه صدر و با
دلایل قانع کننده و براهین روشن به دفع
شبهات وی پرداخته، عقاید
شیعه را در هر زمینه‌ای با
آیات و
روایات - آنگونه که باید- اثبات کرده است. هر چند ردیه فضل بر «نهج الحق» ناظر به کل کتاب است اما آنچه مرحوم مظفر در «دلایل الصدق» بدان پرداخته‌اند تنها مسائل مربوط به
اصول دین است و به مباحث
اصول و
فقه و فروع آن نپرداخته‌اند.
۱.
نسخه خطی به خط خود مؤلف که نسخه ایست کامل و واضح که در حاشیه آن تصحیحات و تعلیقاتی به خط خود مؤلف موجود است. کار کتابت این نسخه در سال ۱۳۰۵ قمری پایان یافته است.
۲. نسخه چاپ
تهران که در
زمان حیات مرحوم مؤلف به طبع رسیده و خود ایشان بر تصحیح آن اشراف داشته‌اند. این طبع دارای سه جزء است: جزء اول آن در چاپخانه بوذرجمهری در تهران به سال ۱۳۶۹ ق به چاپ رسیده است. جزء دوم در مطبعه حیدریة در
نجف اشرف به سال ۱۳۷۲ هجری و جزء سوم توسط چاپخانه بوذرجمهری و مروی چاپخانه عالی علوی در تهران به سال ۱۳۷۳ هجری چاپ شده است.
۳. نسخه چاپ
قاهره که بعد از
وفات مرحوم مظفر توسط دار المعلم للطباعة، قاهره به سال ۱۳۹۶ هجری به چاپ رسیده، سپس موسسه بنیاد فرهنگی کوشانپور در تهران نسخه افست آن را به چاپ رسانده است. این نسخه دارای افتادگی و اغلاط فراوانی است و با نسخه چاپ تهران- که قبلا ذکر شد- اختلافات زیادی دارد.
۴. نسخه برنامه با مقدمه‌ای به قلم
سید علی حسینی میلانی با نام «
اجلی البرهان فی نقد کتاب ابن روزبهان » از سوی
مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث ،
قم در ۶ جلد در سال ۱۴۲۲ هجری منتشر شده است. تخریج مصادر و توضیح برخی واژه‌ها و اصطلاحات از سوی این موسسه در پاورقی کتاب آمده است. این ترجمه توسط محمد سپهری در دو مجلد تهیه شده است. مترجم در مقدمه توضیح می‌دهد که این کتاب دربرگیرنده سه نوشته مربوط به هم است که هر کدام در دوره‌ای جداگانه نوشته شده است:
۱. «
نهج الحق و کشف الصدق » نوشته
علامه حلی ۲. «
ابطال الباطل و اهمال کشف العاطل » نوشته
فضل الله بن روزبهان خنجی ۳. «
فضائل امیرالمؤمنین و امامته من دلائل الصدق » نوشته
علامه محمد حسن مظفر . مترجم در ادامه مختصری به بیان شرح حال سه شخصیت یاد شده پرداخته و آثار ایشان را در فنون مختلف برشمرده است. پس از آن ترجمه متن کتاب «دلائل الصدق» را آغاز نموده است. این ترجمه توسط موسسه انتشارات
امیر کبیر ، تهران در سال ۱۳۷۴ شمسی به چاپ رسیده است.
نرم افزار نور الولایة، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
