دلالت اشاره
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دلالت اشاره به معنی لوازمِ غیر مقصودِ
کلام متکلّم است
و به آن اشاره
نص، دلالت التزام عقلی، دلالت
ایماء و دلالت معنوی نیز گفته می شود.
دلالت اشاره، از اقسام
دلالت سیاقی بوده
و عبارت است از دلالتی که لازمه کلام است، ولی
مدلول التزامی آن نیست
؛ به بیان دیگر، لازمه کلام (
لزوم غیر بین یا
بیّن به معنای اعم ) در صورتی که عرفاً مقصود گوینده محسوب نشود، دلالت اشاره نامیده می شود، چه از یک کلام
استنباط شود و چه از چند کلام؛ برای مثال، آیه ای در
سوره احقاف دلالت می کند بر این که مجموع مدت
بارداری و
شیر دادن، سی
ماه است. ( و حمله و فصاله ثلاثون شهرا )
، در حالی که آیه ای دیگر در
سوره لقمان مدت شیر دادن را دو
سال ذکر کرده است ( و الوالدات یرضعن اولادهن حولین کاملین )
که از این دو
آیه به دلالت اشاره به دست می آید که کمترین مدت بارداری شش ماه است.
مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج ۱، ص ۱۳۴
محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج ۱، ص ۲۹۵
زحیلی، وهبه، اصول الفقه الاسلامی، ج ۱، ص ۳۶۱
مجاهد، محمد بن علی، مفاتیح الاصول، ص ۱۳
محمدی، ابو الحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی یااصول فقه، ص ۶۸
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی
