• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ذکر (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


« ذکر » گاهی به معنای «حفظ» و گاهی به معنای «یادآوری» است.


یادآوری ممکن است با دل صورت بگیرد (ذکر درونی و باطنی)، و ممکن است با زبان باشد (ذکر لفظی).

اطلاق ذکر، تذکره و… بر قرآن یا به این دلیل است که قرآن مردم را به یاد خدا می‌اندازد یا به خاطر یادآوری داستان پیشینیان یا به دلیل بیان تمام حقایق و مبانی دین و احکام شریعت اسلام و امور خیر و صلاح بندگان است.

«الذکر، ذکر، ذکری و تذکره» از اسامی و صفات قرآن به شمار می‌آیند. موارد کاربرد آن‌ها به ترتیب به قرار ذیل است:
۱. الذکر:
[۱] حجر/سوره۱۵، آیه۶.    
[۲] نحل/سوره۱۶، آیه۴۴.    
[۳] یس/سوره۳۶، آیه۱۱.    
[۴] ص/سوره۳۸، آیه۱و۸.    
[۵] فصلت/سوره۴۱، آیه۴۱.    
[۶] قمر/سوره۵۴، آیه۲۵.    
[۷] قلم/سوره۶۸، آیه۵۱.    
[۸] آل عمران/سوره۳، آیه۵۸.    
[۹] فرقان/سوره۲۵، آیه۱۸ و ۹۲.    
[۱۰] زخرف/سوره۴۳، آیه۵۰..    
[۱۱] حجر/سوره۱۵، آیه۶.    
[۱۲] نحل/سوره۱۶، آیه۴۴.    
[۱۳] یس/سوره۳۶، آیه۱۱.    
[۱۴] ص/سوره۳۸، آیه۱.    
[۱۵] ص/سوره۳۸، آیه۸.    
[۱۶] فصلت/سوره۴۱، آیه۴۱.    
[۱۷] قمر/سوره۵۴، آیه۲۵.    
[۱۸] قلم/سوره۶۸، آیه۵۱.    
[۱۹] آل عمران/سوره۳، آیه۵۸.    
[۲۰] فرقان/سوره۲۵، آیه۱۸.    
[۲۱] فرقان/سوره۲۵، آیه۹۲.    
[۲۲] زخرف/سوره۴۳، آیه۵۰.    

۲. ذکر:
[۲۳] یس/سوره۳۶، آیه۶۹.    
[۲۴] طه/سوره۲۰، آیه۹۹.    
[۲۵] طلاق/سوره۶۵، آیه۱۰.    
[۲۶] ص/سوره۳۸، آیه۴۹.    
[۲۷] صافات/سوره۳۷، آیه۳.    
[۲۸] مرسلات/سوره۷۷، آیه۵..    
[۲۹] یس/سوره۳۶، آیه۶۹.    
[۳۰] طه/سوره۲۰، آیه۹۹.    
[۳۱] طلاق/سوره۶۵، آیه۱۰.    
[۳۲] ص/سوره۳۸، آیه۴۹.    
[۳۳] صافات/سوره۳۷، آیه۳.    
[۳۴] مرسلات/سوره۷۷، آیه۵.    

۳. ذکری:
[۳۵] انعام/سوره۶، آیه۹۰.    
[۳۶] اعراف/سوره۷، آیه۲.    
[۳۷] هود/سوره۱۱، آیه۱۲۰.    
[۳۸] عنکبوت/سوره۲۹، آیه۵۱..    
[۳۹] انعام/سوره۶، آیه۹۰.    
[۴۰] اعراف/سوره۷، آیه۲.    
[۴۱] هود/سوره۱۱، آیه۱۲۰.    
[۴۲] عنکبوت/سوره۲۹، آیه۵۱.    

۴. تذکره:
[۴۳] طه/سوره۲۰، آیه۳.    
[۴۴] حاقه/سوره۶۹، آیه۴۸.    
[۴۵] مزمل/سوره۷۳، آیه۱۹.    
[۴۶] دهر/سوره۷۶، آیه۲۹.    
[۴۷] مدثر/سوره۷۴، آیه۴۹ و ۵۴..    
[۴۸] طه/سوره۲۰، آیه۳.    
[۴۹] حاقه/سوره۶۹، آیه۴۸.    
[۵۰] مزمل/سوره۷۳، آیه۱۹.    
[۵۱] دهر/سوره۷۶، آیه۲۹.    
[۵۲] مدثر/سوره۷۴، آیه۴۹.    
[۵۳] مدثر/سوره۷۴، آیه۵۴.    
[۵۴] سخاوی، علی بن محمد، ۵۵۸-۶۴۳ق، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص(۱۷۲-۱۷۳).
[۵۵] زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ص۲۷۹.    
[۵۶] زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ص۲۷۴.    
[۵۷] سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۷۹.    
[۵۸] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، - ۵۰۲ق، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۷۹.    
[۵۹] قرشی بنابی، علی اکبر، ۱۳۰۷ -، قاموس قرآن، ج۳، ص۱۵.
[۶۰] مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵ -، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص۲۴۲.    
[۶۱] مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵ -، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص(۱۷-۱۸).    
[۶۲] مصباح، محمد تقی، ۱۳۱۳ -، قرآن شناسی، ص(۴۷-۵۰).
[۶۳] رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۳۰.
[۶۴] طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۲، ص۱۰۱.    


۱. ↑ حجر/سوره۱۵، آیه۶.    
۲. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۴۴.    
۳. ↑ یس/سوره۳۶، آیه۱۱.    
۴. ↑ ص/سوره۳۸، آیه۱و۸.    
۵. ↑ فصلت/سوره۴۱، آیه۴۱.    
۶. ↑ قمر/سوره۵۴، آیه۲۵.    
۷. ↑ قلم/سوره۶۸، آیه۵۱.    
۸. ↑ آل عمران/سوره۳، آیه۵۸.    
۹. ↑ فرقان/سوره۲۵، آیه۱۸ و ۹۲.    
۱۰. ↑ زخرف/سوره۴۳، آیه۵۰..    
۱۱. ↑ حجر/سوره۱۵، آیه۶.    
۱۲. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۴۴.    
۱۳. ↑ یس/سوره۳۶، آیه۱۱.    
۱۴. ↑ ص/سوره۳۸، آیه۱.    
۱۵. ↑ ص/سوره۳۸، آیه۸.    
۱۶. ↑ فصلت/سوره۴۱، آیه۴۱.    
۱۷. ↑ قمر/سوره۵۴، آیه۲۵.    
۱۸. ↑ قلم/سوره۶۸، آیه۵۱.    
۱۹. ↑ آل عمران/سوره۳، آیه۵۸.    
۲۰. ↑ فرقان/سوره۲۵، آیه۱۸.    
۲۱. ↑ فرقان/سوره۲۵، آیه۹۲.    
۲۲. ↑ زخرف/سوره۴۳، آیه۵۰.    
۲۳. ↑ یس/سوره۳۶، آیه۶۹.    
۲۴. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۹۹.    
۲۵. ↑ طلاق/سوره۶۵، آیه۱۰.    
۲۶. ↑ ص/سوره۳۸، آیه۴۹.    
۲۷. ↑ صافات/سوره۳۷، آیه۳.    
۲۸. ↑ مرسلات/سوره۷۷، آیه۵..    
۲۹. ↑ یس/سوره۳۶، آیه۶۹.    
۳۰. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۹۹.    
۳۱. ↑ طلاق/سوره۶۵، آیه۱۰.    
۳۲. ↑ ص/سوره۳۸، آیه۴۹.    
۳۳. ↑ صافات/سوره۳۷، آیه۳.    
۳۴. ↑ مرسلات/سوره۷۷، آیه۵.    
۳۵. ↑ انعام/سوره۶، آیه۹۰.    
۳۶. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۲.    
۳۷. ↑ هود/سوره۱۱، آیه۱۲۰.    
۳۸. ↑ عنکبوت/سوره۲۹، آیه۵۱..    
۳۹. ↑ انعام/سوره۶، آیه۹۰.    
۴۰. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۲.    
۴۱. ↑ هود/سوره۱۱، آیه۱۲۰.    
۴۲. ↑ عنکبوت/سوره۲۹، آیه۵۱.    
۴۳. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۳.    
۴۴. ↑ حاقه/سوره۶۹، آیه۴۸.    
۴۵. ↑ مزمل/سوره۷۳، آیه۱۹.    
۴۶. ↑ دهر/سوره۷۶، آیه۲۹.    
۴۷. ↑ مدثر/سوره۷۴، آیه۴۹ و ۵۴..    
۴۸. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۳.    
۴۹. ↑ حاقه/سوره۶۹، آیه۴۸.    
۵۰. ↑ مزمل/سوره۷۳، آیه۱۹.    
۵۱. ↑ دهر/سوره۷۶، آیه۲۹.    
۵۲. ↑ مدثر/سوره۷۴، آیه۴۹.    
۵۳. ↑ مدثر/سوره۷۴، آیه۵۴.    
۵۴. ↑ سخاوی، علی بن محمد، ۵۵۸-۶۴۳ق، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص(۱۷۲-۱۷۳).
۵۵. ↑ زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ص۲۷۹.    
۵۶. ↑ زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ص۲۷۴.    
۵۷. ↑ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۷۹.    
۵۸. ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، - ۵۰۲ق، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۷۹.    
۵۹. ↑ قرشی بنابی، علی اکبر، ۱۳۰۷ -، قاموس قرآن، ج۳، ص۱۵.
۶۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵ -، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص۲۴۲.    
۶۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵ -، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص(۱۷-۱۸).    
۶۲. ↑ مصباح، محمد تقی، ۱۳۱۳ -، قرآن شناسی، ص(۴۷-۵۰).
۶۳. ↑ رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۳۰.
۶۴. ↑ طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۲، ص۱۰۱.    


فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ذکر (قرآن)».    



جعبه ابزار