• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رأفة (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




رَأْفَة (به فتح راء و سکون همزه) از واژگان نهج البلاغه به معنای رحمت شديد است. این ماده سه مرتبه در نهج البلاغه آمده است.



رأفة به معنای رحمت شديد است. چنان‌كه در اقرب الموارداقرب و صحاح گفته است. ولى راغب آن‌را رحمت و مهربانى مطلق مى‌داند. در تفسیر المیزان ذيل آيه ۱۴۳ از سوره بقره‌ فرموده: رأفت مخصوص به شخص مبتلى و گرفتار است و رحمت اعمّ است. و اللّه اعلم.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره تأليف قلوب فرموده: ««لِيَتَأَسَّ صَغِيرُكُمْ بِكَبِيرِكُمْ، وَلْيَرأَفْ كَبِيرُكُمْ بِصَغيرِكُمْ، وَلاَ تَكُونُوا كَجُفَاةِ الْجَاهِلِيَّةِ»» «كوچكان شما از بزرگان پيروى كند، و بزرگان به كوچكان مهربان شوند، مانند ميان تهي‌هاى جاهليت نشويد.» (شرح‌های خطبه: )
امام (صلوات‌الله‌علیه) به برخى از فرمانداران مى‌نويسد: «دهقانان ديار تو شكايت كرده‌اند كه با آنان سخت‌گيرى مى‌كنى...» ««وَدَاوِلْ لَهُمْ بَيْنَ الْقَسْوَةِ وَالرَّأْفَةِ»» «ميان قساوت و رأفت حدّ متوسط را بگير.» (شرح‌های نامه: )


از اين ماده فقط سه مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ص۴۲۳.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۶۱.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۳۳۱.    
۴. جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغه وصحاح العربیه، ص۱۷۴۹.    
۵. راغب اصفهانی، مفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ص۳۷۳.    
۶. علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ص۴۸۹.    
۷. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۷۲، خطبه ۱۶۶.    
۸. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۹۵، خطبه ۱۶۱.    
۹. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۴۰، خطبه ۱۶۶.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۹، خطبه ۱۶۶.    
۱۱. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۷۲.    
۱۲. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۷۳-۵۷۲.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۶، ص۴۱۰-۴۰۹.    
۱۴. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۷۶.    
۱۵. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۸۲.    
۱۶. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۰۴، نامه ۱۹.    
۱۷. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۲، نامه ۱۹.    
۱۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۷۶، نامه ۱۹.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۸۹، نامه ۱۹.    
۲۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۸۴.    
۲۱. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۸۴.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۹، ص۲۴۱.    
۲۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۲۹.    
۲۴. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۳۷.    
۲۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۷۲، خطبه ۱۶۶.    
۲۶. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۰۴، نامه ۱۹.    



قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رأفة»، ص۴۲۳.    






جعبه ابزار