• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رأفة (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مفردات نهج البلاغه (جلد ۱)

رَأْفَة (به فتح راء و سکون همزه) از واژگان نهج البلاغه به معنای رحمت شديد است. این ماده سه مرتبه در نهج البلاغه آمده است.


رأفة
[۱] قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ص۴۲۳.    
[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۶۱.    
به معنای رحمت شديد است. چنان‌كه در اقرب الموارداقرب و صحاح گفته است.
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۳۳۱.    
[۴] جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغه وصحاح العربیه، ص۱۷۴۹.    
ولى راغب آن‌را رحمت و مهربانى مطلق مى‌داند.
[۵] راغب اصفهانی، مفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ص۳۷۳.    
در تفسیر المیزان ذيل آيه ۱۴۳ از سوره بقره‌ فرموده: رأفت مخصوص به شخص مبتلى و گرفتار است و رحمت اعمّ است.
[۶] علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ص۴۸۹.    
و اللّه اعلم.

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره تأليف قلوب فرموده: ««لِيَتَأَسَّ صَغِيرُكُمْ بِكَبِيرِكُمْ، وَلْيَرأَفْ كَبِيرُكُمْ بِصَغيرِكُمْ، وَلاَ تَكُونُوا كَجُفَاةِ الْجَاهِلِيَّةِ»»
[۷] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۷۲، خطبه ۱۶۶.    
[۸] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۹۵، خطبه ۱۶۱.    
[۹] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۴۰، خطبه ۱۶۶.    
«كوچكان شما از بزرگان پيروى كند، و بزرگان به كوچكان مهربان شوند، مانند ميان تهي‌هاى جاهليت نشويد.»
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۹، خطبه ۱۶۶.    
[۱۱] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۷۲.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۲] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۷۳-۵۷۲.    
[۱۳] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۶، ص۴۱۰-۴۰۹.    
[۱۴] هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۷۶.    
[۱۵] ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۸۲.    
)
امام (صلوات‌الله‌علیه) به برخى از فرمانداران مى‌نويسد: «دهقانان ديار تو شكايت كرده‌اند كه با آنان سخت‌گيرى مى‌كنى...» ««وَدَاوِلْ لَهُمْ بَيْنَ الْقَسْوَةِ وَالرَّأْفَةِ»»
[۱۶] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۰۴، نامه ۱۹.    
[۱۷] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۲، نامه ۱۹.    
[۱۸] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۷۶، نامه ۱۹.    
«ميان قساوت و رأفت حدّ متوسط را بگير.»
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۸۹، نامه ۱۹.    
[۲۰] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۸۴.    
(شرح‌های نامه:
[۲۱] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۸۴.    
[۲۲] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۹، ص۲۴۱.    
[۲۳] هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۲۹.    
[۲۴] ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۳۷.    
)

از اين ماده فقط سه مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
[۲۵] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۷۲، خطبه ۱۶۶.    
[۲۶] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۰۴، نامه ۱۹.    


۱. ↑ قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ص۴۲۳.    
۲. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۶۱.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۳۳۱.    
۴. ↑ جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغه وصحاح العربیه، ص۱۷۴۹.    
۵. ↑ راغب اصفهانی، مفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ص۳۷۳.    
۶. ↑ علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ص۴۸۹.    
۷. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۷۲، خطبه ۱۶۶.    
۸. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۹۵، خطبه ۱۶۱.    
۹. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۴۰، خطبه ۱۶۶.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۹، خطبه ۱۶۶.    
۱۱. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۷۲.    
۱۲. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۷۳-۵۷۲.    
۱۳. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۶، ص۴۱۰-۴۰۹.    
۱۴. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۷۶.    
۱۵. ↑ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۸۲.    
۱۶. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۰۴، نامه ۱۹.    
۱۷. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۲، نامه ۱۹.    
۱۸. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۷۶، نامه ۱۹.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۸۹، نامه ۱۹.    
۲۰. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۸۴.    
۲۱. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۸۴.    
۲۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۹، ص۲۴۱.    
۲۳. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۲۹.    
۲۴. ↑ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۳۷.    
۲۵. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۷۲، خطبه ۱۶۶.    
۲۶. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۰۴، نامه ۱۹.    


• قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رأفة»، ص۴۲۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 166 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 19 نهج البلاغه
جعبه ابزار