• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رایه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


رایة که جمع آن رایات ورای است به‏معنای علامت، پرچم، بیرق، درفش، لوا، لشگر، و علم می‏باشد.
[۱] فرهنگ نفیسی، ج۳، ص۱۶۱۹.
[۲] لغتنامه دهخدا، ج۲۵، ص۲۰۷، انتشارات دانشگاه تهران.




در اصطلاح، پرچم بزرگی است که فرمانده یا پرچمدار آن را به دست دارد و پیشاپیش لشگر جلو می‏رود. پرچم برای دیگر رزمندگان
[۳] ینابیع الفقهیه، کتاب الجهاد، ص۳۰۰.
محور و علامت جنگ محسوب می‏شود.


امام باقر علیه‏السلام فرمود:چون امیرمؤمنان علیه‏السلام به شهادت رسید، حسن‌بن علی (علیه‏السلام) در مسجد کوفه به‏پا خاست و ثنای خدا گفت و بر پیغمبر (صلی الله علیه وآله) درود فرستاد. سپس فرمود: ای مردم! در این شب مردی از میان رفته که پیشینیان بر او سبقت نگرفتند و پسینیان به او نرسند «انَّهُ کانَ لِصاحِبِ رَایة رسول ا...» او پرچمدار و صاحب رایت رسول خدا (صلی الله علیه وآله) بود که جبرئیل در طرف راست و میکائل در طرف چپش بودند. او از میدان برنمی‏گشت، جز اینکه خدا به وی فتح و پیروزی می‏داد.
[۴] اصول کافی ترجمه سید جواد مصطفوی، ج۲، ص ۳۵۴، نشر فرهنگ اهل بیت.
[۵] اصول کافی، ترجمه مصطفوی، ج ۱، ص ۳۳۸- ۳۴۲؛ ج۲، ص۱۳۳، ۱۳۸- ۳۳۱.
[۶] تهذیب‏الاحکام، شیخ طوسی، ص۱۷۲.
[۷] وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۲۷.
[۸] بحارالانوار، ج ۳۷، ص ۳۴۱.
[۹] نهج‏البلاغه، خطبه۸۷-۱۰۰.



پیامبر (صلی الله علیه وآله) در جنگ خیبر فرمود:
«لَاعْطِیَنَّ الرّایَةَ غَداً رَجُلًا یُحِبُّهُ اللَّهُ وَ رَسوُلُهُ یَفْتَحُ اللَّهُ عَلی یَدَیْهِ لَیْسَ بِفَرارٍ»
[۱۰] مغازی واقدی، ج۲، ص۶۵۳.
«همانا فردا پرچم را به دست مردی می‏سپارم که خدا و رسولش او را دوست دارند و خداوند پیروزی را بدست او می‏آفریند و هیچگاه فرار کننده نیست.»
امیرمؤمنان (ع) در مورد شرایط پرچمدار و نقش پرچم در جنگ چنین می‏فرماید:
«وَ رایَتَکُمْ فَلاتَمیلُوها، وَ لاتُخَلُّوها، وَ لا تَجْعَلُوها الّا بِایْدی شُجْعانِکُمْ، وَالْمانِعینَ الذِّمارَ مِنْکُمْ، فَانَّ الصَّابِرینَ عَلی‏ نُزُولِ الْحَقائِقِ هُمُ‏الَّذینَ یَحُفُّونَ بِرایاتِهِمْ، وَ یَکْتَنِفُونَها حِفافَیْها وَ وَراءَها وَامامَها، لایَتَأَخَّرُونَ عَنْها فَیُسْلِمُوها، وَ لایَتَقَدِّمُونَ عَلَیها فَیُفْرِدُوها»«پرچمدار باید فردی کارزار دیده و لایق باشد؛ زیرا بنای فعالیت و کوشش سپاه به پرچم تکیه دارد. در صورتی که پرچمدار فردی ضعیف و بی تجربه باشد و بیهوده، به عقب باز گردد، سپاهی را از هستی و افتخار ساقط خواهد کرد. چشمهای افراد باید همیشه به اهتزاز رایه و پرچم دوخته باشد، وبه هرجانب که پیش می‏رود باید پیش روند؛ زیرا پرچم در حقیقت به منزله نقشه جنگ است که خط سیر سربازان را در عمل نشان می‏دهد. هرگز پرچمدار را تنها مگذارید و او را به آسانی اسیر دشمن نسازید و از پرچم نیز پیش نیفتید، تا مبادا جزر و مد کارزار شما را از مرکز حمله دور اندازد، و در نتیجه خط ارتباط میان شما قطع شود.»
[۱۱] نهج‏البلاغه، فیض‏الاسلام، خطبه۱۲۴، ص۳۸۲.


 
۱. ↑ فرهنگ نفیسی، ج۳، ص۱۶۱۹.
۲. ↑ لغتنامه دهخدا، ج۲۵، ص۲۰۷، انتشارات دانشگاه تهران.
۳. ↑ ینابیع الفقهیه، کتاب الجهاد، ص۳۰۰.
۴. ↑ اصول کافی ترجمه سید جواد مصطفوی، ج۲، ص ۳۵۴، نشر فرهنگ اهل بیت.
۵. ↑ اصول کافی، ترجمه مصطفوی، ج ۱، ص ۳۳۸- ۳۴۲؛ ج۲، ص۱۳۳، ۱۳۸- ۳۳۱.
۶. ↑ تهذیب‏الاحکام، شیخ طوسی، ص۱۷۲.
۷. ↑ وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۲۷.
۸. ↑ بحارالانوار، ج ۳۷، ص ۳۴۱.
۹. ↑ نهج‏البلاغه، خطبه۸۷-۱۰۰.
۱۰. ↑ مغازی واقدی، ج۲، ص۶۵۳.
۱۱. ↑ نهج‏البلاغه، فیض‏الاسلام، خطبه۱۲۴، ص۳۸۲.



جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۶۴.




جعبه ابزار