• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

روایات تفسیری•

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



روایات معصومان علیه‌السّلام درباره آیات را روایات تفسیری گویند.



«روایات تفسیری» یا «احادیث تفسیری» که از مصادر فهم قرآنند، پس از خود قرآن که مبین خویش است نقش ارزنده‌ای در تفسیر و تبیین کلام الهی دارند. این احادیث از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و ائمه هدی علیه‌السّلام نقل شده‌اند.
مسلم است شخص پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بنابر وظیفه خویش آیات مجمل قرآن را بیان می‌کردند، و هر گاه برای صحابه مشکلی پیش می‌آمد، به پیغمبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم رجوع می‌کردند، و حضرت ایشان را در فهم مشکلات قرآن یاری می‌داد.


بررسی تحولات و تطورات بحث‌های تفسیری و علوم قرآنی به خوبی نشان می‌دهد که اعتماد مسلمانان صدر اسلام و دانشمندان اسلامی آن دوران در درک و فهم قرآن، به احادیث و روایات پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و ائمه علیه‌السّلام و اصحابشان درباره تفسیر قرآن بوده است، و به دلیل اتصال آن‌ها به سرچشمه وحی -همچون متن قرآن- همگان آن‌ها را بی چون و چرا می‌پذیرفتند.


تفسیر قرآن کریم در عصر صحابه که در نیمه دوم قرن اول هجری بیشتر رواج یافته بود، جنبه روایی و اثری داشته و بر روایات، احادیث و تقریر نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم استوار بوده است.


برخی از دانشمندان اهل سنت در تفسیر، اقوال صحابه را از روایات نبوی می‌شمارند؛ زیرا صحابه علم قرآن را از مقام رسالت آموخته، بعید می‌دانند که آن‌ها چیزی از خودشان گفته باشند.
ولی شیعه فقط اقوال پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و ائمه علیه‌السّلام را حجت دانسته، اقوال صحابه و تابعین را حجت و از احادیث تفسیری نمی‌داند.
[۱] جمعی از محققان، مجله قضایاالاسلامیه، ج۲، ص۲۸.
[۲] جلالی نائینی، محمد رضا، ۱۲۹۱ - ۱۳۸۹، تاریخ جمع قرآن، ص۴۶.
[۳] عمیدزنجانی، عباسعلی، ۱۳۱۶ -۱۳۹۰، مبانی وروشهای تفسیرقرآن، ص(۴۲-۳۱۵).
[۴] عمیدزنجانی، عباسعلی، ۱۳۱۶ -۱۳۹۰، مبانی وروشهای تفسیرقرآن، ص۱۹۲.
[۵] طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، قرآن دراسلام، ص۷۳.
[۶] طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، قرآن دراسلام، ص۸۱.
[۸] ابو زهره، محمد، ۱۸۹۸-۱۹۷۴م، معجزه بزرگ،پژوهشی درعلوم قرآن، ص۶۷۱.



۱. جمعی از محققان، مجله قضایاالاسلامیه، ج۲، ص۲۸.
۲. جلالی نائینی، محمد رضا، ۱۲۹۱ - ۱۳۸۹، تاریخ جمع قرآن، ص۴۶.
۳. عمیدزنجانی، عباسعلی، ۱۳۱۶ -۱۳۹۰، مبانی وروشهای تفسیرقرآن، ص(۴۲-۳۱۵).
۴. عمیدزنجانی، عباسعلی، ۱۳۱۶ -۱۳۹۰، مبانی وروشهای تفسیرقرآن، ص۱۹۲.
۵. طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، قرآن دراسلام، ص۷۳.
۶. طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، قرآن دراسلام، ص۸۱.
۷. زرقانی، محمد عبد العظیم، ۱۹۴۸- م، مناهل العرفان فی علوم القرآن، ج۲، ص(۱۴-۱۶).    
۸. ابو زهره، محمد، ۱۸۹۸-۱۹۷۴م، معجزه بزرگ،پژوهشی درعلوم قرآن، ص۶۷۱.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «روایات تفسیری».    



جعبه ابزار