روز جهانی کتاب کودک
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
روز جهاني كتاب كودك (۲ آوریل، ۱۴ فروردین)، يكي ازرویدادهای فرهنگی در سطح بین‌الملل است که دفتر بين‌المللي كتاب، در راستای ترویج فرهنگ کتابخوانی، رشد و شكوفايي ادبيات كودكان و نوجوانان، و آشنايي نسل جوان با فرهنگ ملت‌ها فعاليت‌هاي ويژه‌اي را در سطح جهان برگزار مي‌کند.
در ۲ آوریل سال ۱۹۵۷ م (۱۳۳۶ ش) به پیشنهاد دفتر بين‌المللي كتاب، روز تولد هانس کریستین اندرسن، نویسنده داستان‌های کودکان بعنوان روز جهانی کتاب کودک نامگذاری و از سال ۱۳۴۹ در ایران به رسمیت شناخته شد و وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۳۵۰ روز ۱۴ فروردین را روز جهانی کتاب کودک در ایران اعلام نمود.
توجه به موضوع پرورش فکری کودکان و نوجوانان و تاثیر فرهنگ کتاب و کتابخوانی در رشد و ارتقاء فکری این نسل، باعث شد تا برای تجلیل از ادبیات حوزه کودک یک روز در سراسر جهان به عنوان «روز جهانی کتاب کودک» نامگذاری گردد. این روز فرصت مناسبی جهت آشنا کردن کودکان با کتاب و بهانه‌ای برای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی به عنوان نیاز ضروری کودک و ارضای حس تخیل کودکانه در مسیر رشد کودکان است. ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی، به عنوان نیاز ضروری کودک و پرداختن به ادبیات دینی و تربیتی، حل مشکل فرهنگی کتابخوانی و ارتقاء جایگاه کتاب کودک برخی پیشنهاداتی است که برای گسترش فرهنگ کتابخوانی کودکان میتوان از آن بهره برد. در این مسیر، توجه به ماندگاری تربیت در کودکان و جاودانگی هر آنچه در کودکی در ذهن انسان نقش می‌بندد بسیار مهم است. همان گونه که در روایتی از امام علی (ع) آمده است: «العلم فی الصغر کالنقش فی الحجر؛ آموختن تخیل کودکان در کودکی مانند نقش زدن بر سنگ است که ماندگار می‌ماند.»
روز جهانی کتاب کودک مصادف با ۲ آوریل برابر با ۱۳ فروردین است که بعلت تلاقی آن با ۱۳ نوروز، در ایران به روز ۱۴ فروردین موکول شده است و به افتخار زادروز هانس کریستین اندرسن، نویسنده داستان‌های کودکان نامگذاری شده است. این روز از سال ۱۳۴۹ در ایران به رسمیت شناخته شده است و وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۳۵۰ روز ۱۴ فروردین هر سال را روز جهانی کتاب کودک در ایران اعلام کرده است.
روز جهانی کتاب کودک ۲ آوریل برابر با ۱۴ فروردین به افتخار زادروز هانس کریستین اندرسن، نویسنده داستان‌های کودکان نامگذاری شده است. دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان هر ساله مراسم باشکوهی را به مناسبت بزرگداشت مقام کتاب کودک و ادبیات کودک و نوجوان در کشور‌های جهان برگزار می‌کند.
یلا لپمن، پایه گذار کتابخانه بین المللی مونیخ و دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان، در سال ۱۹۶۷ میلادی. پیشنهاد داد روزی به نام روز جهانی کتاب کودک تعیین شود و بدین وسیله فعالیت‌های دفتر بین المللی کتاب برای کودکان و نوجوانان در سراسر جهان افزایش یابد. این پیشنهاد پذیرفته شد و روز دوم آوریل که مصادف با سالروز تولد هانس کریستیان اندرسن است به عنوان روز جهانی کتاب کودک انتخاب شد.
۱۴ فروردین و روز تولد اندرسن را روز جهانی کتاب کودک نامگذاری کرده‌اند. هر سال در این روز، مراسم باشکوهی توسط دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) برگزار می‌شود و کشورهایی که عضو این دفتر هستند پیامی را صادر می‌کنند و به بزرگداشت کتاب و کتابخوانی می‌پردازند.
روز جهانی کتاب کودک از سال ۱۳۴۹ در ایران به رسمیت شناخته شده و وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۳۵۰ روز ۱۴ فروردین را روز جهانی کتاب کودک در ایران اعلام کرده است
اين روز از طرف يلا لپمن
[۴] مؤسس دفتر بين‌المللي كتاب براي نسل جوان، در سال ۱۹۵۷/ ۱۳۳۶ پيشنهاد شد و هدف آن گسترش فرهنگ كتاب و كتابخواني در ميان كودكان و نوجوانان كشورهاي مختلف جهان به‌منظور دستيابي به صلح و تفاهم جهاني، رشد و شكوفايي ادبيات كودكان و نوجوانان، و آشنايي نسل جوان با فرهنگ ملت‌هاست.
طي اين برنامه، هر سال يكي از كشورها مسئوليت تهيه پيام، شعار، و پوستر ويژه آن سال را برعهده دارد كه توسط يكي از نويسندگان و تصويرگران برجسته كتاب‌هاي كودك آن كشور تهيه و طراحي مي‌شود، و علاوه بر زبان رسمي كشور مسئول، به چهار زبان ديگر دنيا (انگليسي، فرانسوي، آلماني، و اسپانيولي) ترجمه و به شعبه‌هاي ملي ساير كشورهاي جهان ارسال مي‌گردد.
روز دوم آوريل هر سال، يادآور سالروز تولد هانس كريستين اندرسن، نويسنده مشهور دانماركي است. وي از سال ۱۸۳۵ تا سال ۱۸۷۲م به مدت ۳۷ سال، هر سال قصه‌اي براي كودكان نگاشت و در رديف بهترين نويسندگان دانمارك و در شمار بهترين داستان‌سرايان جهان جاي گرفت. از اين‌رو، به منظور ارج نهادن به كوشش‌هاي وي در خلق آثار داستاني ارزنده كودكان، اين روز (برابر با چهاردهم فروردين) را به عنوان روز جهاني كتاب كودك نام‌گذاري كرده‌اند. هرسال يكي از كشورهاي عضو به عنوان مسئول برگزاري اين مراسم انتخاب مي‌شود و اين كشور، پوستر و پيام روز جهاني را تهيه مي‌كند و براي ساير كشورهاي عضو ارسال مي‌دارد. جمهوري اسلامي ايران نيز در سال ۱۹۹۲م (۱۳۷۱ش) عهده‌دار برگزاري اين مراسم بوده است.
به پيشنهاد دفتر بين‌المللي كتاب براي نسل جوان، كشورهاي عضو، هنگام برگزاري مراسم، فعاليت‌هايي را به شرح زير در دستور كار قرار مي‌دهند:
۱. جلب همكاري مؤثر همه دوره‌هاي آمادگي، دبستان‌ها، كتابخانه‌ها، ناشران، كتابفروشان، و ساير سازمان‌هايي كه به‌گونه‌اي درباره كودكان فعاليت مي‌كنند؛
۲. برگزاري همايش‌هايي در زمينه ادبيات كودكان و نوجوانان و طرح پرسش و گفت‌وگو با كودكان و نوجوانان درباره كتاب؛
۳. تشكيل نمايشگاه‌هايي از كتاب‌هاي كودكان و نوجوانان و فعاليت‌هاي آنها، برگزاري جشن‌ها، نمايش فيلم‌ها، اجراي نمايشنامه‌ها، و اجراي برنامه‌هاي ويژه اين روز در مؤسسه‌ها و كتابخانه‌هاي كودك و نوجوان و پخش آنها از رسانه‌هاي گروهي
با رسميت يافتن و گسترش برنامه‌هاي روز جهاني كتاب كودك، سال جهاني كتاب كودك نيز در سال‌هاي ۱۹۷۲ و ۱۹۷۸ برگزار شد. در اين طرح، با هماهنگي دفتر بين‌المللي و مشاركت برخي مراكز بين‌المللي مانند مركز فرهنگي كودكان نيويورك، كتابخانه بين‌المللي جوانان، مركز فرهنگي آسيايي توكيو، بخش توسعه كتاب يونسكو و يونيسف و كميسيون‌هاي ملي يونسكو، و وزارتخانه‌هاي علوم كشورهاي مختلف شبكه‌هايي از مؤسسه‌هاي ويژه كودكان به‌وجود آمد كه براي تهيه كتاب‌هاي ارزشمند كودكان و نوجوانان و آثار مربوط به كودكان معلول، آشنايي با فرهنگ ساير ملل و محيط زيست، و تلاش در دستيابي بهتر به تفاهم بين‌المللي فعاليت‌هايي در مقياس جهاني انجام داده‌اند.
از سال ۱۳۴۹ اين روز در ايران به‌رسميت شناخته شد و وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۳۵۰ روز ۱۴ فروردين هر سال را روز جهاني كتاب كودك در ايران اعلام كرد. در حال حاضر، با توجه به اينكه روز دوم آوريل برابر با روز ۱۳ فروردين و تعطيل رسمي ايران است، از ۱۴ تا ۲۰ فروردين هفته كتاب برگزار مي‌شود. در اين هفته همه وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاي دست‌اندركار تهيه كتاب و توسعه كتابخواني برنامه‌هاي ويژه‌اي را اجرا مي‌كنند.
