• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زمین آباد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



زمین آباد از اقسام زمین است.




زمینى است که هنگام استیلاى مسلمانان بر آن، آباد باشد.



از احکام آن در باب خمس و احیاء موات سخن گفته‏اند.



زمینهایى که مسلمانان بر آن تسلط یافته‏اند، یا موات اند و یا آباد. نوع دوم یا آبادانى آن طبیعى (بالإصاله) و دست انسان در آبادانى آن نقشى نداشته است، مانند جنگلها و یا عرَضى که به دست انسانها آباد شده و پیش از آن موات بوده است.
قسم نخست از زمین آباد، جزء انفال و ملک امام علیه السّلام است؛
[۲] منیة الطالب ج۲، ص۲۶۷-۲۶۹.
[۴] کتاب البیع (امام خمینى) ج۳، ص۴۲-۴۵.

لیکن برخى در انفال بودن آن اشکال کرده‏اند.برخى نیز گفته‏اند: اقوى‏ آن است که این قسم جزو انفال نیست؛ بلکه از مباحات اصلى به شمار مى‏رود.
[۶] حاشیة المظفر على المکاسب (القسم الأول) ص۱۶۷-۱۶۸.

آیا این قسم از زمین با حیازت و استیلا بر آن با سنگ چینى، کشاورزى و مانند آن قابل تملک است یا نه؟ بر اساس دیدگاهى که این قسم زمین را از مباحات اصلى مى‏داند، نه انفال، شکى در حصول ملکیت با حیازت نیست؛ لیکن بنابر اینکه از انفال باشد، مسئله اختلافى است.
[۸] منیة الطالب ج۲، ص۲۶۹.
[۱۰] اقتصادنا ص۴۴۸.

قسم دوم از زمین آباد، چنانچه با قهر و غلبه لشکریان اسلام بر سپاهیان کفر به دست آمده باشد، در صورتى که جنگ با اذن امام علیه السّلام صورت گرفته باشد، از آنِ مسلمانان است ؛ اما اگر بدون قهر و غلبه به دست آمده باشد، مانند اینکه مالکان آن، زمین را رها کرده و یا با میل و رغبت، آن را تسلیم سپاهیان اسلام کرده باشند، از انفال و ملک امام علیه السّلام است.
[۱۱] الأنوار اللوامع ج۱۱،۱۳۵-۱۳۶.

البته در صورتى که امام علیه السّلام با آنان این گونه صلح کند که زمین در ازاى پرداخت جزیه در ملک صاحبانش باقى بماند یا صاحبان زمین، اسلام اختیار کنند، زمین در ملک آنان باقى مى‏ماند.
[۱۲] الأنوار اللوامع ج۱۱، ص۱۴۰-۱۴۱.



 
۱. کتاب المکاسب ج۴، ص۱۶.    
۲. منیة الطالب ج۲، ص۲۶۷-۲۶۹.
۳. مصباح الفقاهة ج۵، ص۱۳۴.    
۴. کتاب البیع (امام خمینى) ج۳، ص۴۲-۴۵.
۵. جواهر الکلام ج۱۶، ص۱۲۰.    
۶. حاشیة المظفر على المکاسب (القسم الأول) ص۱۶۷-۱۶۸.
۷. کتاب المکاسب ج۴، ص۱۷.    
۸. منیة الطالب ج۲، ص۲۶۹.
۹. مصباح الفقاهة ج۵، ص۱۳۸-۱۳۹.    
۱۰. اقتصادنا ص۴۴۸.
۱۱. الأنوار اللوامع ج۱۱،۱۳۵-۱۳۶.
۱۲. الأنوار اللوامع ج۱۱، ص۱۴۰-۱۴۱.




فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج‌۴، ص۲۷۴-۲۷۵.    






جعبه ابزار