• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ساختار قرآن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



منظور از ساختار قرآن، تقسیم آن به اجزای مختلف به منظور سهولت در قرائت، حفظ و تدریس است.



از تقسیم‌هایی که درباره قرآن صورت گرفته، تقسیم‌های شکلی است. شاید بتوان تقسیم شکلی قرآن را تقسیم از جهت حجم دانست.
سابقه این تقسیم را باید در عهد صحابه و - بنا بر برخی نقل‌ها- در عهد نبوی دانست که به منظور سهولت در امر قرائت، حفظ و تدریس قرآن کریم آن را به بخش‌های مختلفی تقسیم کرده‌اند. منظور از این اصطلاح، تقسیم‌هایی از قبیل تقسیم قرآن به سی جزء، هر جزء به چند حزب و هر حزب به چهار ربع و… است که با گذاشتن نشانه‌هایی در قرآن کریم معلوم می‌شود.

۱.۱ - مثال

از تقسیم‌های شکلی قرآن می‌توان از احزاب قرآن، اجزای قرآن، اخماس قرآن، ارباع قرآن، اتساع قرآن، اثلاث قرآن، اثمان قرآن، اسباع قرآن، اسداس قرآن، اعشار قرآن، انصاف قرآن و رکوعات قرآن نام برد.

۱.۲ - تقسیمات شکلی دیگر

از دیگر تقسیم‌های شکلی قرآن، تقسیم به طوال (هفت سوره؛ از بقره تا توبه)، مئون (سوره‌هایی که آیات آن بالغ بر دویست آیه است)، مثانی (سوره‌هایی که درپی سوره‌های مئون می‌آیند) و مفصل (سوره‌های کوتاه) است.
[۲] قرطبی، محمد بن احمد، ۵۷۸ - ۶۷۱ق، الجامع لاحکام القرآن، ج۱، ص۶۳.
[۳] محیسن، محمدسالم، فی رحاب القرآن، ص۱۱۵.
[۴] اشیقر، محمدعلی، لمحات من تاریخ القرآن، ص۳۱۶.
[۵] رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۵۴۲.




احزاب قرآن؛ سور سبع طوال؛ سور مئین؛ سور مثانی.



۱. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۲۴۴.    
۲. قرطبی، محمد بن احمد، ۵۷۸ - ۶۷۱ق، الجامع لاحکام القرآن، ج۱، ص۶۳.
۳. محیسن، محمدسالم، فی رحاب القرآن، ص۱۱۵.
۴. اشیقر، محمدعلی، لمحات من تاریخ القرآن، ص۳۱۶.
۵. رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۵۴۲.



فرهنگ نامه فارسی علوم قرآن برگرفته از مقاله «ساختار قرآن».    



جعبه ابزار