سبأ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سبأ: (كَانَ لِسَبَإٍ في مَسْكَنِهِمْ)در اين كه:
«سبأ» (بر وزن سَبَد) نام كيست؟ و چيست؟ در ميان مورخان گفتگوست، ولى معروف اين است:
«سبأ» نام پدر اعراب «يمن» است، و طبق روايتى كه از
پيامبر گرامى اسلام (صلى‌الله‌عليه‌و‌آله) نقل شده: مردى بوده به نام
«سبأ» كه ده فرزند از او متولد شد، و از هر كدام از آنها قبيله‌اى از قبایل عرب در آن سامان به وجود آمدند.
بعضى
«سبأ» را نام سرزمين «يمن»، يا منطقه‌اى از آن دانسته‌اند، ظاهر
قرآن مجيد در داستان «
سليمان» و «
هدهد» در
سوره نمل نيز نشان مى‌دهد كه
«سبأ» نام مكانى بوده است، آنجا كه مى‌گويد:
(وَ جِئْتُكَ مِنْ سَبَأٍ بِنَبَأٍ يَقِينٍ) «من از سرزمين سبأ خبر قاطعى براى تو آوردم». در حالى كه ظاهر آيه مورد بحث، اين است كه،
«سبأ» قومى بوده‌اند، كه در آن منطقه مى‌زيسته‌اند، زيرا ضمير جمع مذكر (هم) به آنها باز گشته است. ولى منافاتى ميان اين دو تفسير نيست؛ زيرا ممكن است
«سبأ» در ابتدا نام كسى بوده، سپس تمام فرزندان و قوم او به آن نام ناميده شده‌اند، و بعد اين اسم به سرزمين آنها نيز اطلاق گرديده است.
(لَقَدْ كَانَ لِسَبَإٍ فِي مَسْكَنِهِمْ آيَةٌ جَنَّتَانِ عَن يَمِينٍ وَ شِمَالٍ كُلُوا مِن رِّزْقِ رَبِّكُمْ وَ اشْكُرُوا لَهُ بَلْدَةٌ طَيِّبَةٌ وَ رَبٌّ غَفُورٌ) (براى قوم «سبا» در محل سكونتشان نشانه‌اى از قدرت الهى بود: دو باغ بزرگ با ميوه‌هاى فراوان از راست و چپ رودخانه عظيم؛ و به آنها گفتيم: از روزى
پروردگارتان بخوريد و شكر او را به جا آوريد؛ شهرى است پاک و پاكيزه، و پروردگارى آمرزنده و مهربان.
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: مردم سبا قومى قديمى از عرب بودند، كه در يمن زندگى مى‌كردند، و نام سبا- به طورى كه گفته‌اند-: نام پدر بزرگ ايشان، سبا پسر يشحب، پسر يعرب پسر قحطان است. منظور از جمله
(عَنْ يَمِينٍ وَ شِمالٍ) سمت راست و چپ آبادى ايشان است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مكارم شيرازى، ناصر، لغات در تفسير نمونه، بر گرفته از مقاله «سبأ»، ص۲۸۳.
