• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سرزمین فدک (خام)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



فدك، سرزمينى حاصل خيز در حجاز می باشد.
فدك از قصبه‌هاى حجاز است كه در فاصله حدود ۱۳۰ كيلومترى مدينه و ده كيلومترى خيبر واقع شده است و امروزه شهر «الحائط» در اين منطقه قرار دارد.
فدك سرزمينى آباد و حاصل خيز بوده كه در صدر اسلام در اختيار يهوديان ساكن اين منطقه قرار داشت.در سال هفتم هجرى كه دژهاى خيبر يكى پس از ديگرى به دست سپاهيان اسلام فتح‌شد، صاحبان‌فدك بدون جنگ و درگيرى، با رسول خدا (صلّى اللّه‌ عليه و آله) صلح كرده و در ازاى حمايت حكومت مركزى مدينه از آنان، نيمى از زمينها و باغهاى خود را به‌آن حضرت واگذاركردند.[۱]    
از منظر فقهى سرزمينهايى كه بدون لشكر كشى و جنگ به تصرف مسلمانان در آيد از جمله فدك جزء انفال(انفال) به شمار رفته و ملك خالص پيامبر صلّى اللّه‌ عليه و آله و پس از ايشان، ملك امامان معصوم عليهم السّلام است.[۲]    
بسيارى از مورخان و مفسران شيعه و سنى تصريح كرده‌اند كه با نزول آيه شريفه «فَـٔاتِ ذَا القُرْبَى حَقَّهُ»[۳]     رسول خدا صلّى اللّه‌ عليه و آله فدك را به دخت گرامى اش حضرت فاطمه (سلام اللّه‌ عليها) بخشيد و از آن پس فدك ملك آن حضرت شد و تا زمانى كه پيامبر (صلّى اللّه‌ عليه و آله) زنده بود، در تصرف حضرت زهرا (سلام اللّه‌ عليها) بود؛ ليكن بعد از رحلت آن گرامى، دست اندركاران حكومت وقت به ستم آن را از دست اهل بيت (عليهم السّلام) درآوردند و در طول دوران حكومت امويان و عباسيان دستخوش تحولات و جابه جايي هايى شد.[۴]    
[۵]     آثار اسلامى مكّه و مدينه، ج۱، ص۳۹۶؛ راهنماى حرمين شريفين، ج۵، ص۲۴۷؛ معالم المدرستين، ج۲، ص۱۳۶.
[۶]     ذخيرة المعاد، ج۱، ص۴۸۷؛ لوامع صاحبقرانى، ج۵، ص۵۶۷.
[۷]     (روم: ۳۸)
[۸]     تهذيب الاحكام، ج۴، ص۱۴۸ ـ ۱۴۹؛ معالم المدرستين، ج۲، ص۱۴۸؛ معالم المدرستين، ج۲، ص۱۵۰.



جعبه ابزار