سقط جنین در اثر ترس مادر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
باتوجه به اهمیت
حقوق کودک در
اسلام و
حرمت سقط جنین، اگر فردی، زن حامله‌ای را به‌طوری بترساند که موجب سقط جنین وی شود، مرتکب، ضامن
دیه جنین است، و اگر موجب مرگ مادر و جنین هر دو شود، نسبت به دیه مادر نیز ضامن است.
اگر فردی، زن حامله‌ای را به‌طوری بترساند که موجب سقط جنین وی شود، مرتکب، ضامن دیه جنین می‌باشد و اگر موجب مرگ مادر و جنین هر دو شود، نسبت به دیه مادر نیز ضامن است. بسیاری از فقها این مساله را مطرح ساخته‌اند و در بعضی از عبارات با فرض خطا در ارتکاب آن، مطرح گردیده است.
برخی دیگر فرض عمد را نیز بیان نموده‌اند.
مقدّس اردبیلی می‌گوید: «اگر مرتکب، با قصد عمد به انجام آن مبادرت ورزد،
قصاص می‌شود».
هم‌چنین
صاحب جواهر می‌نویسد: «اگر در فرض مذکور، جنین، دارای
روح و خلقت کامل باشد و مرتکب، قصد سقط جنین داشته باشد، قصاص می‌گردد».
حکم به قصاص با استفاده از عموم و اطلاق ادلّه‌ای است که قتل عمد را موجب قصاص می‌داند، زیرا فرض بر این است که جنین در رحم مادر، زنده بوده و مرتکب با قصد و عمد، او را اسقاط نموده است. بنابراین عنوان قاتل بر کسی که در فرض مزبور مرتکب سقط جنین شده صادق است و حکم به دیه علیه جانی اعمّ از دیه جنین و مادر با فرض شبه عمد می‌باشد.
شیخ طوسی در
مبسوط و برخی دیگر از فقها
در این‌باره ادّعای اجماع و برخی دیگر ادّعای عدم خلاف نموده‌اند.
بعضی از روایات نیز می‌تواند مؤیّد این نظریّه قرار گیرد، مانند آن‌که
شیخ کلینی به سند خود در
اصول کافی و نیز شیخ طوسی در
تهذیب الاحکام از
یعقوب بن سالم نقل نموده‌اند. وی می‌گوید:
امام صادق (علیه‌السّلام) فرموده است: در زمان حکومت
عمر خلیفه دوّم در
شهر مدینه، زن زانیه‌ای بود که به فساد شهرت داشت، خبر به عمر رسید، دستور داد مامورین او را به نزد وی بیاورند، زن ترسید و به خانه‌های اطراف فرار کرد و بر او درد زایمان عارض گردید و بچّه‌ای که در رحم داشت، سقط شد و بعد از چند لحظه که زنده بود و صدا داشت، فوت نمود، عمر از این قضیه بسیار ناراحت شد، افراد حاضر در جلسه او را سرزنش نموده و هر کس چیزی می‌گفت. عمر گفت: از اباالحسن امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) سؤال کنید، حکم مساله چیست و چه باید کرد؟ آن حضرت بعد از بیاناتی فرمود: باید عمر دیه طفل سقط شده را بپردازد. «قَالَ عَلَیْکَ دِیَةُ الصَّبِیِّ».
در ماده ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی نیز به این مساله اشاره شده و مقرّر می‌دارد: «هرگاه در اثر کشتن مادر، جنین بمیرد و یا سقط شود، دیه جنین در هر مرحله‌ای که باشد بر دیه مادر افزوده می‌شود».
انصاری، قدرت‌الله، احکام و حقوق کودکان در اسلام، ج۱، ص۲۲۲-۲۲۳، برگرفته از بخش «گفتار دوّم:احکام جنين و رعايت حقوق کودک پيش از تولّد»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۸/۱۵.
