سوره (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سوره: (سُورَةٌ أَنْزَلْنَاها)«سوره» از مادّه
«سور» به معناى ارتفاع و بلندى بنا است، سپس به ديوارهاى بلندى كه سابقاً اطراف شهرها براى حفظ از هجوم دشمنان مى‌كشيدند، «سور» مى‌گفتند و از آنجا كه اين ديوارها شهر را از منطقه بيرون جدا مى‌كرد، تدريجاً اين كلمه، به قطعه و بخشى از چيزى- از جمله قطعه و بخشى از قرآن كه از بقيه جدا شده است- اطلاق گرديده است.
بعضى از ارباب لغت نيز گفته‌اند: «سوره» به بناهاى زيبا، بلند و برافراشته گفته مى‌شود و به بخش‌هاى مختلف از يک بناى بزرگ نيز سوره مى‌گويند. به همين تناسب به بخش‌هاى مختلف قرآن كه از يكديگر جدا است سوره، اطلاق شده است.
(سُورَةٌ أَنزَلْنَاهَا وَفَرَضْنَاهَا وَأَنزَلْنَا فِيهَا آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لَّعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ) (اين سوره‌اى است كه آن را فرو فرستاديم و عمل به آن را واجب نموديم و در آن آيات روشنى نازل كرديم، شايد شما متذكّر شويد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه سوره به معناى پاره‌اى از كلمات و جمله‌بندى‌هايى است كه همه براى ايفاى يك غرض ريخته شده باشد، و به همين جهت در اين آيه شريفه يك بار مجموع آيات سوره به اعتبار معنايى كه دارند يك سوره ناميده شده، و فرموده: اين سوره را نازل كرديم وبار ديگر ظرف براى بعضى آياتش اعتبار شده، از باب ظرفيت مجموع براى بعض و فرموده: در آن آياتى روشن نازل كرديم و اين كلمه از كلماتى است كه قرآن كريم آن را وضع كرده و هر دسته از آياتش را يك سوره ناميده، و استعمال آن در كلام خداى تعالى مكرر آمده، و مثل اينكه وجه اين نامگذارى معناى لغوى آن است، كه همان ديوار دور شهر باشد كه بر شهر احاطه مى‌كند، چون سوره قرآن نيز حصارى است كه چند آيه و يا يك غرض معينى را كه در مقام ايفاى آن است در بر گرفته است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «سوره»، ص۳۰۳.
