سوره فجر آیه ۱۵

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

(فَأَمَّا الإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلاَهُ رَبُّهُ فَأَکْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَکْرَمَنِ)
آیه قبل اما انسان، چون پروردگارش در جهت آزمایشِ او، با حفظ شخصیتش نعمت و سودی به او رسانَد، [ و رفاه و راحتی نصیبش کند، ] می‌گوید: پروردگارم [ به خاطر لیاقتم به من نعمت و رفاه بخشید، و ] گرامی‌ام داشت. آیه بعد

---

مفردات سوره فجر عبارت است از:
انسان :بشر خلاف جن.
ابتلاه : ابتلاء : امتحان - آزمایش.
رب: تربيت كردن.
اکرم : كَرَم: بمعنى سخاوت، شرافت، نفاست و عزّت است. اكرم: اسم تفضيل است‌ به معنای محترم‌ترین و شریف‌ترین.
نعّم : ماضی باب تفعیل است. تَنْعِيم‌: نعمت دادن و مرفّه كردن.

---

فَـ : حرف ؛ حرف استیناف ؛ مبنیّ علی الفتح.
أَمَّا : حرف ؛ حرف شرط غير جازم ؛ مبنیّ علی السّکون.
الْإنْسَانُ : ریشه (أ ن س) ؛ اسم ؛ ثلاثیّ مجرّد ؛ جامد ؛ معرب.
إِذَا : اسم ؛ ظرف ؛ مبنىّ على السّكون.
مَا : حرف ؛ حرف زائد ؛ مبنىّ على الفتح.
ابْتَلَيـ : ریشه (ب ل و) ؛ فعل ؛ ثلاثیّ مزید ؛ افتعال ؛ ماضی ؛ غائب ؛ متعدی ؛ مبنىّ على الفتح.
هُ : اسم ؛ ضمیر متّصل منصوب ؛ مبنیّ علی الضّم.
رَبُّـ : ریشه (ر ب ب) ؛ اسم ؛ ثلاثىّ مجرّد ؛ جامد مصدریّ ؛ معرب.
هُ : اسم ؛ ضمير متّصل مجرور ؛ مبنىّ على الضّم.
فَـ : حرف ؛ حرف عطف ؛ مبنىّ على الفتح.
أَكْرَمَـ : ریشه (ك ر م) ؛ فعل ؛ ثلاثىّ مزيد ؛ افعال ؛ ماضى ؛ متکلم ؛ متعدى ؛ مبنىّ على الفتح.
هُ : اسم ؛ ضمير متّصل منصوب ؛ مبنىّ على الضّم.
وَ : حرف ؛ حرف عطف ؛ مبنىّ على الفتح.
نَعَّمَـ : ریشه (ن ع م) ؛ فعل ؛ ثلاثىّ مزيد ؛ تفعيل ؛ ماضى ؛ غائب ؛ متعدى ؛ مبنىّ على الفتح.
هُ : اسم ؛ ضمير متّصل منصوب ؛ مبنىّ على الضّم.
فَـ : حرف ؛ رابط للجواب ؛ مبنىّ على الفتح.
يَقُولُ : ریشه (ق و ل) ؛ فعل ؛ ثلاثىّ مجرّد ؛ مضارع ؛ غائب ؛ متعدى ؛ معرب.
رَبِّـ : ریشه (ر ب ب) ؛ اسم ؛ ثلاثىّ مجرّد ؛ جامد مصدریّ ؛ معرب.
ي : اسم ؛ ضمير متّصل مجرور ؛ مبنىّ على السّكون.
أَكْرََمـَ : ریشه (ك ر م) ؛ فعل ؛ ثلاثىّ مزيد ؛ افعال ؛ ماضى ؛ متكلم ؛ متعدى ؛ مبنىّ على الفتح.
نِ : حرف ؛ نون وقایة ؛ مبنىّ على الكسر.

---