• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سوره‌ های عزائم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



عزائم از ماده عزم به معنای قصد، آهنگ، اراده به كار واجب و فریضه است.
در قرآن چهار آیه است كه با خواندن و شنیدن آن‌ها واجب است سجده كرد، آن آیات، آیات عزائم و به سوره‌هایی كه آیات را در بردارند عزائم السجود می‌گویند،




آن چهار سوره عبارتند از: ۱. والنجم، ۲. اقراء، ۳. الم تنزیل، ۴. حم سجده،




۲.۱ - تعبد


دربعضی از روایات ائمه ـ علیهم السلام ـ آمده است كه با خوندن یا شنیدن این آیات كه در این سور قرار دارد باید سجده كرد،
[۱] شیخ صدوق، خصال، آیت الله كمره‌ای (تهران، انتشارات كتابچی، چ ۴، ۱۳۷۶ هجری) ج ۱، ص ۲۳۱.
اگر ما در موقع خواندن یا شنیدن این آیات سجده می‌كنیم از باب تعبد به این فرامین است كه در حقیقت فرمان خداوند است.


۲.۲ - دستور سجده در این آیات


چون در خود این آیات دستور به سجده داده‌اند از باب انجام دادن این فرمان كه در خود آیات است باید موقع خواندن یا شنیدن این آیات سجده كرد. چون خود خداوند در این آیات دستور به سجده كردن داده است.


۲.۳ - سجده درمقابل عظمت خداوند


در این سوره‌ها به خلقت انسان و آسمان‌ها و زمین اشاره شده است. با دقت در این آیات، در این سوره ها انسان به عظمت خداوند پی می‌برد همچنین خود را در مقابل این همه عظمت پست و بی‌مقدار احساس می‌كند و با سجده كردن در مقابل او اعتراف به فقر و ناچیزی خود می‌كند.


۲.۴ - مبارزه با تفكر شرك‌آلود


همان‌طور كه می‌دانیم این سوره‌ها در مکه نازل شده‌اند، جایی كه مشرکان آن در مقابل بت‌ ها سجده می‌كردند و بت‌ ها را مدبر امور می‌دانستند و آن‌ها را شفیعان خود در نزد خداوند می‌دانستند،‌ خداوند برای مبارزه با این تفكر و باطل اعلام كردن این فكر، ‌دستور داد كه در برابر خداوند سجده كنند و برای غیر خدا سجده كردن جایز نیست.
وقتی كه پیامبر ـ صلی الله علیه و اله و سلم ـ آیات سوره نجم را تلاوت می‌كردند به گونه‌ای كه این آیات در دل شنوندگان تأثیر گذاشته بود كه وقتی آن حضرت آیه سجده را خواندند همه حاضرین اعم از مؤمنین و مشرکین به سجده افتادند به جز ولید بن مغیره كه به خاطر ناراحتی نمی‌توانست خم شود و مشتی خاك برداشت و پیشانی بر آن خاك گذاشت.
[۲] تفسیر نمونه، ناصر مكارم شیرازی، (تهران، انتشارات دارالكتب الاسلامیه، چ ۹، ۱۳۷۱)، ج۲۲، ص ۵۷۶.



۲.۵ - زدودن تكبر


كسی كه در پیشگاه خداوند سجده‌ای كند و شریف‌ترین موضع بدن خود (پیشانی) را به خاك می‌ساید نهایت تواضع و اخلاص را از خود نشان می‌دهد در این صورت است كه هر دستوری خداوند بدهد بدون چون و چرا انجام می‌دهد.


 
۱. شیخ صدوق، خصال، آیت الله كمره‌ای (تهران، انتشارات كتابچی، چ ۴، ۱۳۷۶ هجری) ج ۱، ص ۲۳۱.
۲. تفسیر نمونه، ناصر مكارم شیرازی، (تهران، انتشارات دارالكتب الاسلامیه، چ ۹، ۱۳۷۱)، ج۲۲، ص ۵۷۶.




سایت اندیشه قم    



جعبه ابزار