سید علی بن عبدالکریم نیلی نجفی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عالم بزرگوار سید بهاء الدین، علی بن عبدالکریم نیلی از علمای بزرگ قرن هشتم هجری است،که او استاد احمد بن
فهد حلی متوفای ۸۴۱ هجری است.
تاریخ دقیق ولادت و
وفات او مشخص نیست اما او استاد احمد بن فهد حلی متوفای ۸۴۱ هجری است و اواخر عمر فخر المحققین فرزند
علامه حلی متوفای ۷۷۱ هجری را درک کرده و از شاگردان او محسوب می‌شود.
نیلی منسوب به نیل، شهری است بین
بغداد و
کوفه که به وسیله حجاج بنا نهاده شده. این شهر هنوز هم از شهرهای آباد و پابرجای
عراق محسوب می‌گردد.نجفی هم بدین اعتبار به او می‌گویند که برای تحصیل عازم
نجف شده و ساکن نجف گردیده است.
سید علی بن عبدالکریم از جمله بزرگانی است که تنها
فقیه و اصولی نبوده بلکه در علوم مختلفی تخصص داشته، از جمله صفات ذکر شده برای او:
علامه ، فقیه،
متکلم ،
مفسر ، رجالی و نسابه است.
او ارادتی خالص به ولایت و
امام عصر حجة بن الحسن عجل الله تعالی فرجه الشریف داشته که از آثار و تالیفاتش نمایان است.
از جمله افتخارات سید علی بن عبدالکریم منصب نقابت است. او از جمله علمایی بوده که در زمان خود مسئولیت تمامی
سادات منطقه خود را به عهده داشته و مرجع حل اختلافات و پناهگاه مستمندان از آنان بوده است.
این منصب ارزش معنوی بالایی داشته و به بزرگترین فرد از خاندان سادات از حیث علم و
تقوا و دیانت تعلق می‌گرفته است.
سید علی بن عبدالکریم در محضر بزرگانی تحصیل نموده که هر یک برای ساختن یک شخصیت کامل از یک شاگرد کافی هستند. از جمله اساتید او:
۱- فخر المحققین فرزند بزرگوار علامه حلی م ۷۷۱ هجری ۲- سید عبدالکریم بن عبد الحمید نیلی پدر او ۳- سید عبدالحمید بن عبدالله نیلی جد بزرگوارش ۴- سید عمید الدین بن محمد م ۷۵۴ هجری ۵- سید ضیاء الدین برادر سید عمید الدین ۶- شهید محمد بن مکی،
شهید اول و مؤلف کتاب شریف
اللمعة الدمشقیة را می‌توان نام برد.
نتیجه و حاصل زحمات یک عالم در طول عمرش را می‌توان با دیدن فرزندان و شاگردان و تالیفات او فهمید.
سید علی بن عبدالکریم شاگردان بزرگی را در مکتب
اهل بیت علیهم‌السّلام تربیت نموده که از آن جمله‌اند:
۱- احمد بن فهد حلی م ۸۴۱ هجری و مؤلف کتب ارزشمندی مانند
عدة الداعی .
۲- عالم بزرگوار، شیخ حسن بن علی معروف به ابن عشرة ۳- فقیه بزرگوار، شیخ حسن بن سلیمان، مؤلف کتاب
مختصر البصائر ۴- سید جمال الدین بن اعرج عمیدی، که کتاب رجال سید علی بن عبدالکریم را کامل کرده و شرح حال معاصرینش را هم به آن افزوده است.
از یادگارهای گرانبهای سید علی بن عبدالکریم نیلی آنچه به دست ما رسیده عبارتند از:
۱-
منتخب الانوار المضیئة که
شیخ آقا بزرگ از آن به «
الغیبة » تعبیر کرده است.
۲- الانصاف فی الرد علی صاحب الکشاف ۳- بیان الجزاف فی تبیان انحراف صاحب الکشاف ۴-
ایضاح المصباح لاهل الفلاح ، که شرح مصباح صغیر
شیخ طوسی است ۵-
سرور اهل الایمان فی علامات ظهور صاحب الزمان ، این کتاب احتمالا خلاصه کتاب السلطان المفرج عن اهل الایمان باشد که از نویسنده‌ای غیر از سید علی بن عبدالکریم است.
۶- کتابی در علم رجال که شاگردش جمال الدین ابن اعرج آن را به امر استاد خویش کامل کرد.
۷-
الانوار الالهیة فی الحکمة الشرعیة .
کتابخانه مهدویت،مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
