شبهه غیر محصوره
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شبهه غیر محصوره،
شبهه در
علم اجمالیِ دارای محتملات فراوان می باشد.
شبهه غیر محصوره، مقابل
شبهه محصوره بوده و هر دو
اصطلاح معمولا در مورد
مشتبهات (احتمالات) واقع در اطراف علم اجمالی به کار می‌رود؛ به این بیان که هرگاه تعداد مشتبهات اطراف علم اجمالی زیاد باشد، به آن، شبهه غیر محصوره اطلاق می‌گردد، مانند این که به
اجمال دانسته شود یک قصاب از قصاب‌های شهر،
کافر است، که خریدن
گوشت از او
حرام می‌باشد، اما چون این مورد از موارد شبهه غیر محصوره است، رعایت آن لازم نیست.
درباره معیار محصور بودن و غیر محصور بودن شبهه، اختلاف است، که در مستند «معیار شبهه غیر محصوره»، به آن پرداخته شده است.
مشهور بر این باورند که در شبهات محصوره، علم اجمالی
منجّز است و در نتیجه، مکلف باید
احتیاط نموده و تمام اطراف شبهه را به جا آورد (در
واجب ) یا ترک نماید (در حرام)، اما در شبهات غیر محصوره، علم اجمالی اثر ندارد و احتیاط لازم نیست. برخی دیگر هم چون مرحوم «
آخوند خراسانی » معتقدند ملاک منجّز بودن
تکلیف این است که از هر نظر
فعلیت داشته باشد.
«
شبهه کثیر در کثیر »، از بحث شبهه غیر محصوره جدا است و حکم شبهه محصوره را دارد، مثل این که اطراف شبهه، هزار تا باشد که از میان این هزار تا به اجمال معلوم باشد که صد تا نجس است، در این صورت، باید از همه هزار تا اجتناب کرد، چون نسبت بین صد و هزار، نسبت قابل توجهی است.
فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله « شبهه غیر محصوره».
