شیعه با ایمان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در ارتباط با شیعه با ایمان از نظر
قرآن و عقل، نکاتی تحت عنوان مقدمه بیان می‌شود:
۱- شیعه در لغت:
شیعه از ماده شیع است به معنای منتشر شدن، تقویت نمودن، در نتیجه شیعه به کسی که به وسیله آن
انسان تقویت می‌شود گفته می‌شود، از این رو به انسان شجاع گفته می‌شود «مُشَیِّعٌ»
و همچنین شیعه به معنای پیرو آمده است.
۲- معنای ایمان: ریشه از امْن به معنای آرامش یافتن نفس و از بین رفتن خوف گرفته شده است، و در قرآن گاهی ایمان بر کسانی که شریعت اسلام را نپذیرفته اطلاق شده و گاهی ایمان به معنای عقیده قلبی انسان به حق که دارای سه شرط است، اطلاق شده است و آن سه شرط: ۱ـ یقین قلبی ۲ـ اقرار و اعتراف زبانی ۳ـ و عمل جوارحی می‌باشند.
۳ـ شیعه در اصطلاح: برای اولین بار شیعه به پیروان علی (علیه‌السّلام) (اولین پیشوا از پیشوایان اهل بیت (علیهم‌السّلام) ) گفته شد. لذا سلمان و ابوذر و مقداد و عمّار با این اسم مشهور شدند، ولی در این زمان به کسانی گفته می‌شود که جانشینی پیغمبر اکرم را حق اختصاصی خانواده رسالت می‌دانند و در معارف اسلام، پیرو مکتب اهل بیت می‌باشند.
هر چند به زیدیه
و اسماعیلیّه شیعه گفته می‌شود، ولی شیعه مطلق، همان شیعه اثنی عشری و دوازده امامی‌است. چنانکه سلطان الواعظین از قاموس اللغه چنین نقل نموده است: «و قد غلب هذا الامم علی مَن یتولی علیّاً و اهلبیته...»
اسم شیعه غالباً به دوستداران علی (علیه‌السّلام) و اهلبیت (علیهم‌السّلام) گفته می‌شود تا آنجا که کم کم اسم خاص آنها شده است.
۴- فضائل شیعه: در روایات به فضائل عدیده‌ای برای شیعیان بر می‌خوریم که فقط به عناوین آنها اشاره می‌شود: بهشت جایگاه شیعیان، شیعیان رستگاران روز قیامت، شیعه از طینت ائمه آفریده شده، و دارای عقل بالایی می‌باشند، شیعیان اصحاب یمین و طعن بر آنها طعن بر خداوند است.
بعد از این مقدمه ابتدائاً باید تذکر داده شود که قید ایمان اضافه است، چون شیعه یعنی پیرو و با ایمان مثل این است که بگوییم شکر شیرین و یا روغن چرب... و همچنین عقل به جزئیات اوصاف شیعه و یا مسلمان و... راه ندارد، آنچه عقل می‌فهمد کلیات است که انسان مؤمن و شیعه در رفتار و اخلاق کامل باشد و اهل ظلم و فساد و... نباشد. لذا اوصاف شیعه را از دو طریق به نظاره می‌نشینیم. ابتدا از طریق قرآن و در مرحله بعد از منظر روایات.
الف) از طریق قرآن: با توجه به اینکه تفکر خالص شیعی که از طریق اهلبیت (علیهم‌السّلام) نشر یافته بیانگر اسلام ناب و صراط مستقیم می‌باشد. به دو صورت بیان می‌شود:
۱- بصورت کلی؛ تمام اوصاف نیکویی که در قرآن برای مؤمنین ذکر شده است می‌تواند اوصاف شیعه با ایمان هم باشد و بر شیعیان واقعی منطبق شود، مانند خاشع بودن در نماز، رویگردانی از لغویّات، اهل زکات بودن، امانت داری
، به یاد خدا بودن، ایمان به خدا و رسالت و قیامت داشتن
. و همچنین اوصافی که برای متقین در قرآن و آمده می‌تواند بر شیعیان واقعی منطبق باشد.
۲- به صورت خاص، آیات عدیده‌ای درباره شیعیان و اوصاف آن در قرآن آمده است که بعنوان نمونه به یک آیه که مورد اتفاق سنی و شیعه می‌باشد اشاره می‌شود. قرآن می‌فرماید: (انّ الذین آمَنُوا و عملوُا الصالحات اولئک هُمْ خیر البریّه...)
«کسانی که ایمان آوردند، و اعمال صالح انجام دادند بهترین مخلوقات (خدا) هستند، پاداش آنها نزد پروردگارشان باغهای بهشت جاویدان است که نهرها از زیر درختانش جاری است، همیشه در آن می‌مانند. هم خدا از آنها خشنود است و هم آنها از خدا خشنودند، و این (مقام والا) برای کسی است که از پروردگارش بترسد.» از آیه مبارکه فوق چهار صفت برجسته برای شیعه استفاده می‌شود: ۱- ایمان (به خدا) داشتن، ۲- انجام عمل صالح،
۳- مورد رضایت و خشنودی خدا بودن، وهمچنین از خدا خشنود بودن،
۴- خشیت و خوف خدا را در دل داشتن. اما اینکه آیه مربوط به شیعیان می‌باشد، دلیلش این است که در روایات فراوانی که از طرق اهل سنت و منابع معروف شیعه نقل شده است آیه فوق به علی (علیه‌السّلام) و شیعیانش تفسیر شده است. حاکم حسکانی از دانشمندان معروف اهل سنت در قرن پنجم هجری، این روایات را در کتاب معروفش شواهد التنزیل با اسناد مختلف نقل می‌کند و تعداد آن بیش از بیست روایت است.
که به عنوان نمونه به یکی از آنها اشاره می‌شود: ابن عباس می‌گوید: هنگامی‌که آیه «ان الذین امنوا و عملوا الصالحات...» نازل شد پیغمبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به علی (علیه‌السّلام) فرمودند: (هو انت وشیعتک تاتی انت وشیعتک یوم القیامه راضیین مرضیین) منظور از این آیه تو و شیعیان تو هستید، که در روز قیامت وارد عرصه محشر می‌شوید. در حالی که هم شما از خدا راضی و هم خدا از شما راضی است و دشمنت خشمگین وارد محشور می‌شود و به زور به جهنم می‌رود.
در نتیجه تمام آیاتی که در قرآن به صورت «الذین آمنوا و عملوا الصالحات و...» آمده می‌توانند بیانگر اوصاف شیعیان واقعی باشند.
ب) از طریق روایات: در روایات هم اوصاف شیعه به دو صورت بیان شده است: ۱- به صورت کلی تحت عنوان مؤمن و مؤمنون: که به این اوصاف بر می‌خوریم، صبر و پایداری، راستی، راز داری، یقین و مردم داری، قناعت و سپاسگذاری، مردم از دست آنها در آسایش، و در موقع عصبانیت سخن باطل نمی‌گویند، دارای توکل و تسلیم و رضا بر قضای الهی می‌باشند.
۲- به صورت خاص: اوصافی به عنوان شیعه یا شیعیان نسبت داده شده است که به بعضی از آنها اشاره می‌شود: الف) از نظر اعتقادی: دارای محبت اهلبیت (علیهم‌السّلام) و بغض و دشمنی با دشمنان آنها.
ب) از نظر رفتاری: مطیع امر خداوند، محزون در مصائب اهلبیت (علیهم‌السّلام) و شاد در شادی آنها، ترس و امیدشان فقط به خداوند می‌باشد.
و همچنین تسلیم دستورات اهل بیت، عمل کننده به سخنان آنها، مخالفت با دشمنان آنها و دارای تقوا می‌باشند.
ج) از نظر عبادی: برپا دارنده نماز، پرداخت کننده زکاه، انجام دهنده حج خانه خدا و روزه داران ماه خدا می‌باشند.
و حافظ اوقات نماز می‌باشند.
د) از نظر اخلاقی: دارای عفت حافظ اسرار، انفاق مال به برادران دینی، اهل خیر می‌باشند، و همچنین بذل کننده در راه احیای مکتب اهلبیت، آنها که در عصبانیت باطل نگویند، و در مصرف، اهل اسراف نمی‌باشند، و برای همسایگان برکت و دیگران از دست آنها در امان می‌باشند.
حسن ختام این قسمت را حدیثی از امام صادق (علیه‌السّلام) قرار می‌دهیم که فرمود: (لیس من شیعتنا من قال بِلسانه و خالَفنا فی اَعْمالِنا وآثارِنا ولکن شیعتنا من وافقا بلسانه و قلبه...) از شیعیان ما نیست کسانی که به زبان بگویند شیعه هستیم ولی با اعمال و رفتار ما مخالف باشند، شیعه آن است که با زبان دل با ما همراهی کند، و در عمل بدنبال رفتار و کردار ما باشند، اینها (حقیقتاً) شیعه‌اند.
و فرمود شیعیان سه قسمند: عده‌ای از نام آن استفاده می‌کنند، و عده‌ای با خوبیهای ما خود را زیبا جلوه می‌دهند، و عده‌ای دیگر از ما و با ما هستند با امنیت ما درمان و با خوف ما هراسان می‌باشند و آنچه گفته شده، از بین نمی‌برند و ضایع نمی‌کنند.
نتیجه این شد که شیعه واقعی کسی است که از تمام جهات دارای جامعیت باشد، از نظر رفتار و اخلاق، اعتقاد و عبادت و....
