صنعت ابدال
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تبدیل حرفى به حرف دیگر را
ابدال گویند.
یکى از اسلوب هاى بدیعى
قرآن "
ابدال" است.
در
لغت به معناى تبدیل و دگرگون نمودن چیزى از حالت اصلى خود است .
ابدال در
اصطلاح جایگزین کردن حرفى به جاى حرف دیگر است، مانند مدحه و مدهه ( ها به جاى حا ).
مانند
آیه: " فانفلق فکان کل فرق کالطود العظیم ؛ آن گاه
دریا بشکافت و هر پاره اى از آن هم چون کوهى بزرگ بود." (
شعراء، آیه ۶۳ ). در این آیه لام در " انفلق " به جاى " را " آمده است " انفلق " یعنى " انفرق " به دلیل ذیل آیه که فرمود: " کل فرق "؛ زیرا
عرب فلق و فرق را به یک
معنا استعمال مى کند، مانند: فلق الصبح و فرقه.
و مانند آیه: " فجاسوا خلال الدیار ؛ اندرون خانه ها را جست و جو مى کردند." (
اسراء، آیه ۵ ). در این آیه " فجاسوا " به جاى " فحاسوا " به کار رفته و جیم به جاى حاء آمده است .
زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فى علوم القرآن، ج۳، ص۴۴۳.
سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فى علوم القرآن، ج۳، ص۳۰۳.
جر، خلیل، فرهنگ لاروس، ج۱، ص۱۸.
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی.