طبقات مفسران (علوم قرآنی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طبقات
مفسران به گروههای مختلف از مفسران تقریبا همزمان یا دارای شیوه مشترک در
تفسیر اطلاق میشود.
علم تفسیر از اولین اشتغالات مسلمانان بوده است، و از زمان نزول
قرآن یعنی عصر رسول الله ـ صلیاللهعلیهوآلهوسلّم ـ شروع شده است؛ لکن تفسیر به عنوان یک
علم مدون و منسجم از زمان امیرالمؤمنین
حضرت علی ـ علیهالسّلام ـ شروع گردید. و بزرگان این علم سلسله اسانید خود را به آن حضرت میرسانند. این علم دارای متخصصان و محققانی بوده است که در هر عصری به عنوان یک
طبقه (افرادی که تقریبا همزمان بوده یا دارای یک شیوه مشترک در تفسیر بودهاند) از آنها یاد میشود. البته در این میان
پیامبر اسلام و ائمه اطهار ـ علیهمالسّلام ـ شان دیگری داشتهاند که قابل
قیاس با دیگران نیست و در این مختصر به آن پرداخته نمیشود.
با گسترش علم تفسیر و پدید آمدن اختلاف در شیوههای تفسیری، شناخت «طبقات مفسران» ضرورت یافت. از این روی در کنار علم تفسیر،
دانش یا گرایشی در تفسیر بوجود آمد که طبقه بندی مفسران و جهت گیریهای خاص هر یک از آنان درباره تفسیر
قرآن و رابطه تاریخی هر طبقه با طبقات گذشته و شرح حال مفسران بزرگ در آن بررسی میشود.
تالیفات فراوانی درباره طبقات مفسران وجود دارد.
جلال الدین سیوطی نخستین کسی است که به این کار همت گماشت و توانست نام ۱۳۶ نفر از مفسران بزرگ را فهرست کند. شاید بتوان مهمترین تالیف را در این باره کتاب طبقات المفسرین
شمس الدین محمد بن علی بن احمد داودی (م ۹۴۵ ق) دانست. وی در این اثر حدود ۷۰۴ نفر از مفسران را نام برده است.
طبقه بندی مفسران بر اساس شیوههای تفسیری آنان به ویژه تفسیر ماثور، اندکی اختلاف نظر پدید آورده است؛ از این رو، در بررسی طبقات مفسران به دو مقوله «طبقات مفسران
اهل سنت » و «طبقات مفسران
شیعه » برمی خوریم.
طبقات مفسران اهل سنت.
طبقات مفسران شیعه.
فرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«طبقات مفسران».