• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علی بن حسین خاقانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


علی بن حسین خاقانی، مشهورترین فرد از خاندان خاقانی و از نوادر روزگار خود در زهد و تقوا بود.


علی بن حسین بن عباس خاقانی، مشهورترین فرد این خاندان است. علی در حدود ۱۲۴۵ یا ۱۲۵۵ در نجف به دنیا آمد.
[۱] آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، قسم ۴، ص ۱۴۰۵، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
[۲] خاقانی، علی بن حسین، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۱، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.


پس از فراگیری مقدمات علوم دینی نزد پدرش، دروس عالی فقه و اصول را از فقهایی چون شیخ مرتضی انصاری، میرزا محمدحسن شیرازی معروف به میرزای شیرازی، محمدحسین کاظمی و حاج ملاعلی تهرانی آموخت و از برخی از آنان اجازه اجتهاد و روایت گرفت. مدتی نیز در کربلا از محضر شیخ زین‌العابدین مازندرانی بهره برد.

پسرانش، شیخ حسن و شیخ حسین و نیز محمدحسین کاشف‌الغطا، شیخ آقا بزرگ طهرانی و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی از او اجازه روایت داشتند.
[۳] خاقانی، علی بن حسین، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۱ـ۲۵، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
[۴] حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۵ـ۱۲۶، قم ۱۴۰۵.
[۵] آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم ۴، ص ۱۴۰۵ـ ۱۴۰۶، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
[۶] مرعشی نجفی، شهاب‌الدین، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۱۰۲ـ۱۰۳، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.


شیخ علی خاقانی در نجف حلقه درس تشکیل داد. وی در فقه، اصول، حدیث و رجال تبحر داشت و از مشهورترین علمای نجف بود. زهد و ورع و حسن معاشرت وی را با مردم بسیار ستوده‌اند.
[۷] حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۴۱، قم ۱۴۰۵.
[۸] حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۰۲، قم ۱۴۰۵.
[۹] حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۵، قم ۱۴۰۵.
[۱۰] حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۳۹۳، قم ۱۴۰۵.
[۱۱] آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، مشهد،قسم ۴، ص ۱۴۰۶ـ۱۴۰۷، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.


از جمله آثار اوست، شرح اللمعةالدمشقیة، ذخیرةالآخرة فی فقه العترة الطاهرة، زادُالمَحْشَر فی شرح‌الباب الحادی عَشَر، رساله‌هایی در فقه و اصول که تقریرات درس استادان اوست و برخی از آن‌ها را به توصیه آنان نگاشته است، رساله عملیه و حاشیه بر چند کتاب فقهی و اصولی.
[۱۲] حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۶ـ۱۲۷، قم ۱۴۰۵.
[۱۳] طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۸، ص۱۹۹، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۱۴] آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۱، ص۲۱۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۱۵] آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۴، ص۴۹، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۱۶] آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۲۰۸، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۱۷] خاقانی، علی بن حسین، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۸ ـ ۲۹، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.


مشهورترین اثر او رجال آل‌خاقانی، در علم رجال، حاشیه‌ای است بر التَّعلیقَةُ البهبهانیة اثر آقا محمدباقر بهبهانی همراه با اضافاتی بر آن.
این کتاب که از منابع مهم علم رجال به شمار می‌رود، با تحقیق محمدصادق بحرالعلوم و مقدمه نوه‌اش حسین بن حسن خاقانی در ۱۳۸۸/۱۹۶۸ در نجف چاپ شد.
[۱۸] طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۶، ص۴۰۴۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۱۹] آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۰، ص۱۳۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
[۲۰] عواد، کورکیس، معجم المؤلفین العراقیین فی القرنین التاسع عشر و العشرین، ج۲، ص۴۱۸، بغداد ۱۹۶۹.
[۲۱] خاقانی، علی بن حسین، رجال الخاقانی، ج۱، ص۱۶ـ۲۰، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.


دو پسر شیخ علی خاقانی، حسن و حسین نیز از عالمان دینی بودند. شیخ مهدی حرزالدین
[۲۲] حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، قم ۱۴۰۵.
نواده دختری شیخ علی خاقانی است.

او در ۱۳۳۴ در نجف درگذشت و در صحن حرم امام علی (علیه‌السلام) به خاک سپرده شد.
[۲۳] خاقانی، علی بن حسین، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۸، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
[۲۴] حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۸، قم ۱۴۰۵.


۱. ↑ آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، قسم ۴، ص ۱۴۰۵، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
۲. ↑ خاقانی، علی بن حسین، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۱، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
۳. ↑ خاقانی، علی بن حسین، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۱ـ۲۵، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
۴. ↑ حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۵ـ۱۲۶، قم ۱۴۰۵.
۵. ↑ آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر،قسم ۴، ص ۱۴۰۵ـ ۱۴۰۶، مشهد، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
۶. ↑ مرعشی نجفی، شهاب‌الدین، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۱۰۲ـ۱۰۳، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
۷. ↑ حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۴۱، قم ۱۴۰۵.
۸. ↑ حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۰۲، قم ۱۴۰۵.
۹. ↑ حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۵، قم ۱۴۰۵.
۱۰. ↑ حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۳۹۳، قم ۱۴۰۵.
۱۱. ↑ آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة، نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، مشهد،قسم ۴، ص ۱۴۰۶ـ۱۴۰۷، قسم۱ـ۴، ۱۴۰۴.
۱۲. ↑ حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۶ـ۱۲۷، قم ۱۴۰۵.
۱۳. ↑ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۸، ص۱۹۹، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۱۴. ↑ آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۱، ص۲۱۷، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۱۵. ↑ آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۴، ص۴۹، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۱۶. ↑ آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۲۰۸، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۱۷. ↑ خاقانی، علی بن حسین، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۸ ـ ۲۹، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
۱۸. ↑ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۶، ص۴۰۴۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۱۹. ↑ آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۰، ص۱۳۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۲۰. ↑ عواد، کورکیس، معجم المؤلفین العراقیین فی القرنین التاسع عشر و العشرین، ج۲، ص۴۱۸، بغداد ۱۹۶۹.
۲۱. ↑ خاقانی، علی بن حسین، رجال الخاقانی، ج۱، ص۱۶ـ۲۰، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
۲۲. ↑ حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، قم ۱۴۰۵.
۲۳. ↑ خاقانی، علی بن حسین، رجال الخاقانی، ج۱، ص۲۸، چاپ محمدصادق بحرالعلوم، (نجف ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸)، چاپ افست (قم) ۱۴۰۴.
۲۴. ↑ حرزالدین، محمد، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج۲، ص۱۲۸، قم ۱۴۰۵.


دانشنامه جهان اسلام، مرکزدائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «آل خاقانی»، شماره۶۷۵۱.    



جعبه ابزار