• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

علی‌اصغر بن علی‌اکبر بروجردی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


بروجردی، علی اصغر بن علی اکبر، از علما و نویسندگان امامیه قرن سیزدهم است.



براساس رساله کوتاه شرح حالش ـ که به انضمام کتاب دیگرش، نورالانوار، چاپ شده و مهمترین منبع برای شرح حال وی به شمار می‌رود ـ در ۱۲۳۱ در بروجرد به دنیا آمد و در کودکی به همراه خانواده اش به همدان رفت.
در جوانی، فراگیری علوم دینی را در همان شهر آغاز کرد و سپس برای ادامه تحصیل، به اصفهان و بروجرد و کربلا و نجف سفر کرد و نزد عالمانی چون سیدعلی نقی طباطبایی، برادر سید بحرالعلوم، و مولی اسدالله بروجردی و سیدابراهیم قزوینی، صاحب ضوابط الاصول، و شیخ محمدحسین اصفهانی، صاحب فصول، و شیخ حسن بن جعفر کاشف الغطاء و شیخ محمد کاشف الغطاء و شیخ محمدحسن نجفی، صاحب جواهر، شاگردی کرد.
پس از بازگشت به ایران، در تهران ساکن شد.


اشتغال عمده بروجردی تألیف کتاب به زبان فارسی و برای عامه مردم در زمینه های فقه و اصول و عقاید (بویژه امامت) و مناقب امامان شیعه علیهم‌السلام، و اخلاق بود و تا زمان نوشتن شرح حال خود (پیش از ۱۲۷۵) ۳۱ کتاب تألیف کرد.
چکیده کتابهای خود را به ترتیب تاریخ تألیف و گاهی با ذکر محلّ آن و احیاناً برخی انگیزه های تألیف، در همین شرح حال آورده است.
در جدولی دیگر نیز ویژگیهای کتابها و حجم تقریبی آن‌ها براساس شماره سطور (بیت)، تنظیم شده است.


معروفترین اثر بروجردی عقایدالشیعه است که آن را به فارسی و به نام محمد شاه قاجار در ۱۲۶۳ نوشته و بارها در تهران و تبریز چاپ سنگی شده است.
[۱] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۱۳۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۲۸۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۳] محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۱، ص۲۵۳، تهران ۱۳۶۹ ش.

ادوارد براون، خلاصه ای از آن را به عنوان نمونه ای از عقاید رایج عامه شیعه ایران نقل کرده است.
[۴] ادوارد گرانویل براون، تاریخ ادبیات ایران، ج۴، ص۲۴۸ـ۲۵۶، ج ۴: از آغاز عهد صفویه تا زمان حاضر، ترجمة غلامرضا رشید یاسمی، تهران ۱۳۱۶ ش.

اثر دیگر او، نورالانوار، در آثار ظهور و رجعت ائمهاطهار علیهم‌السلام است که در ۱۲۶۹ نوشته شده و به انضمام مثنوی ضیاءالنور، شامل مسائل گوناگون اخلاقی و کلامی و عرفانی، در ۱۲۷۵ به چاپ رسیده است.
کاتب آن، به گفته خودش، ۳۱ جلد از تألیفات نویسنده را دیده است.
مؤلف، در مثنوی ضیاءالنور، تاریخ آن را به حروف ابجد تعیین کرده که ۱۲۷۶ می‌شود.
[۵] محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۱، ص۲۵۳، تهران ۱۳۶۹ ش.
[۶] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۱۳۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.



بروجردی در شعر «نیّر» تخلّص می‌کرده است.
[۷] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۱۳۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۸] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۹، ص۱۲۴۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.



وفات او ظاهراً پیش از تألیف کتاب المآثر والا´ثار، و، به نوشته آقابزرگ طهرانی،
[۹] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۴، ص۳۶۰، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
اندکی پیش از ۱۳۰۰ اتفاق افتاده است.


(۱) محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
(۲) ادوارد گرانویل براون، تاریخ ادبیات ایران، ج ۴: از آغاز عهد صفویه تا زمان حاضر، ترجمة غلامرضا رشید یاسمی، تهران ۱۳۱۶ ش.
(۳) محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، تهران ۱۳۶۹ ش.
(۴) علی اصغربن علی اکبر نیر بروجردی، نورالانوار فی رجعة الائمة الاطهار، تهران ۱۲۷۵.

 
۱. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۱۳۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۲. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۲۸۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۳. ↑ محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۱، ص۲۵۳، تهران ۱۳۶۹ ش.
۴. ↑ ادوارد گرانویل براون، تاریخ ادبیات ایران، ج۴، ص۲۴۸ـ۲۵۶، ج ۴: از آغاز عهد صفویه تا زمان حاضر، ترجمة غلامرضا رشید یاسمی، تهران ۱۳۱۶ ش.
۵. ↑ محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانة الادب، ج۱، ص۲۵۳، تهران ۱۳۶۹ ش.
۶. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۱۳۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۷. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۱۵، ص۱۳۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۸. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۹، ص۱۲۴۱، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
۹. ↑ محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۲۴، ص۳۶۰، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بروجردی»، شماره۱۰۷۳.    



جعبه ابزار