عَرِم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَرِم
عَرِم:(عَلَيْهِمْ سَيْلَ الْعَرِمِ) «عَرِم» در اصل از
«عَرّامة» (بر وزن علّامه) به معناى خشونت، كج خلقى و سختگيرى است،
و توصيف سيلاب به آن، اشاره به شدت خشونت و ويرانگرى آن است، و تعبير به «سَيْلَ الْعَرِم» به اصطلاح از قبيل اضافه موصوف به صفت است.
بعضى
«عَرِم» را به معناى موش‌هاى صحرايى گرفته‌اند، كه بر اثر رخنه در اين سدّ، مايه ويرانى آن شدند (مسأله نفوذ موش‌ها در سدّ، گر چه قابل قبول است، اما تعبير آيه، تناسب چندانى با اين معنا ندارد).
در «
لسان العرب» براى مادّه
«عَرِم» معانى مختلفى ديده مى‌شود؛ از جمله: «سيلاب طاقت‌فرسا»، «موانعى كه در ميان دره‌ها براى مهار كردن آب» مى‌سازند، و همچنين موش بزرگ صحرايى.
ولى، از همه مناسبتر همان معناى اول است، و در تفسير «
علی بن ابراهیم» نيز روى آن تكيه شده است.
(فَاَعْرَضُوا فَاَرْسَلْنا عَلَیْهِمْ سَیْلَ الْعَرِمِ وَ بَدَّلْناهُمْ بِجَنَّتَیْهِمْ جَنَّتَیْنِ ذَواتَیْ اُکُلٍ خَمْطٍ وَ اَثْلٍ وَ شَیْ‌ءٍ مِنْ سِدْرٍ قَلِیلٍ) (امّا آن‌ها از خدا روى‌گردان شدند، و ما سيل ويرانگر را بر آنان فرستاديم، و دو باغ پر بركت شان را به دو باغ بى‌ارزش با ميوه‌هاى تلخ و درختان «شوره‌گز» و اندكى درخت سدر مبدّل ساختيم.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:كلمه عرم به معناى سد در مقابل رودخانه است، كه آب را حبس مى‌كند. بعضى
ديگر گفته‌اند: به معناى باران سيل‌زا مى‌باشد، بعضى
ديگر به معناى ديگرى گفته‌اند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «عَرِم»، ص۳۷۹.
