عُروة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عُروة:
(فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى) عُروة: به معنى «دستگيره» (دستگيره سطل و كوزه و مانند آن) است. همان‌طور كه گرفتن يک ظرف وقتى اطمينان‌بخش است كه دستگيره آن گرفته شود، سعادت حقيقى وقتى استقرار مى‌يابد كه شخص به خدا ايمان داشته باشد.
اين آيه مى‌گويد: «كسى كه روح خود را تسليم خدا كند در حالى كه نيكوكار باشد به دستگيره محكمى (عُروة الوثقى) چنگ زده (و به تكيه‌گاه محكمى تكيه كرده است)... .»
چنگ زدن به دستگيره محكم تشبيه لطيفى از اين حقيقت است كه انسان براى نجات از قعر درّه ماديگرى و ارتقاء به بلندترين قلّه‌هاى معرفت و معنويت و روحانيت نياز به يک وسيله محكم و مطمئن دارد اين وسيله چيزى جز ايمان و عمل صالح نيست، غير آن همه پوسيده و پاره شدنى و مايه سقوط و مرگ است.
در روايات آمده است كه منظور از
(عُرْوَةُ الوثْقى) دوستى اهل بيت (ع) يا دوستى آل محمد (ص) يا امامان از فرزندان حسين (ع) است ولى اين تفسيرها بيان مصداق‌هاى روشن است و منافات با مصاديق ديگرى همچون توحيد و تقوا و مانند آن ندارد. در
سوره بقره آيه ۲۵۶
(
آیة الکرسی) از واژه «عروة الوثقى» ياد شده است.
به موردی از کاربرد
عُروة در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ مَن يُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى وَ إِلَى اللَّهِ عاقِبَةُ الْأُمورِ) (كسى كه روى خود را تسليم خدا كند در حالى كه نيكوكار باشد، به محكم‌ترين دستگيره چنگ زده و به مطمئن‌ترين تكيه‌گاه، تكيه كرده است و عاقبت همه امور به سوى خداست.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
جمله
(وَ إِلَى اللَّهِ عاقِبَةُ الْأُمورِ) در مقام تعليل جمله
(فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى) مى‌باشد، چون اين جمله (دستاويز محكم) استعاره تمثيلى، از نجات و رستگارى است، مى‌گويد براى اين به چنين دستاويزى چنگ زده، كه منتهى به خدايى است، كه وعده چنين نجات و فلاحى را داده است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «عُروة»، ج۳، ص۱۵۷-۱۵۸.
