• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فشل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




فَشَل (به فتح فاء و شین) از واژگان نهج البلاغه به معنای ضعف و ترس است. هفت مورد از این واژه و مشتقاتش در «نهج البلاغه» آمده است.



فَشَل (بر وزن شرف) به معنای ضعف و ترس است.
راغب در مفردات آن را ضعف توأم با ترس گفته است.


امیرالمومنین (علیه‌السلام) درباره خود فرموده است: «فَقُمْتُ بِالْأَمْرِ حِینَ فَشِلُوا وَ تَطَلَّعْتُ حِینَ تَقَبَّعُوا وَ نَطَقْتُ حِینَ تَعْتَعُوا وَ مَضَیْتُ بِنُورِ اللَّهِ حِینَ وَقَفُوا» محمد عبده گويد: امام علی (علیه‌السلام) حالات خود را در زمان عثمان و امر به معروف خود را نقل مى‌كند، يعنى «به انكار منكر برخاستم آنگاه كه ديگران ضعف نشان دادند آشكار شدم آنگاه كه مخفى گشتند (در اعزاز دین و امر به معروف قدم نهادم آنگاه كه ديگران از ترس كنار كشيدند) و سخن گفتم آنگاه كه در حق تلجلج كردند، و با نور خدا قدم برداشتم آنگاه كه ديگران ايستادند.» (شرح‌های خطبه: )
ایشان به ابو موسی اشعری درباره فرستادن قشون به بصره چنین مینویسند: «وَ انْدُبْ مَنْ مَعَکَ فَإِنْ حَقَّقْتَ فَانْفُذْ وَ إِنْ تَفَشَّلْتَ فَابْعُدْ» «هر كس با تو همراه است دعوت كن، پس اگر باور داشتى به سمت ما بيا و اگر بيمناك بودى از ما دور شو.» (شرح‌های نامه: )


از این ماده هفت مورد در «نهج» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۱۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۳۷.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۴۴۰.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۳۷.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۹۹، خطبه۳۷.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۸۴، خطبه۳۷.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۸۰، خطبه۳۷.    
۸. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۸۴، خطبه۳۷.    
۹. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۷، خطبه۳۷.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۰۱.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۰۲.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۳۸۴.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۴۲.    
۱۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۸۵.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۷۴۵، نامه۶۳.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۱۳۳، خطبه۶۳.    
۱۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۵۳، خطبه۶۳.    
۱۸. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۰۹، نامه۶۳.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۴۱.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۴۳.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۲۵۵.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۶۶.    
۲۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۲۴۷.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۳، خطبه۹.    
۲۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۷۹، خطبه۱۲۲.    



بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فشل »، ج۲، ص۸۱۷.    






جعبه ابزار