فضائل زیارت عاشورا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: زیارت عاشورا،
امام محمدباقر.
پرسش: در مورد زیارت عاشورا و فضایل آن کمی توضیح دهید؟
پاسخ اجمالی: زیارت یعنی، سلام دادن و توجه به امام معصوم (مزور)، چه از راه دور و چه نزدیک، به همان کیفیتی که از نزدیک زیارت می‌کنند. برای زیارت عاشورای امام حسین (علیه‌السّلام) که هدیه‌ای از حضرت باقر العلوم (علیه‌السّلام) به شیعیان است، فضائل بسیار زیادی در روایت نقل شده، از جمله اینکه زیارت حضرت برابر با چندین حج و عمره و جهاد در رکاب
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و ... می باشد.
واژه‌ی زیارت در معانی زیر استعمال شده است:
۱. دیدار کردن شخص بزرگ و محترم.
۲. به مشاهد متبرک و بقعه‌ها رفتن.
۳. دعایی که به عنوان تشرف باطنی برای امام‌ها، امام‌زاده‌ها، و اولیاء می‌خوانند.
معنای اوّل مفهوم وسیعی دارد و دیدار هر شخص محترم و بزرگی را در هر مجموعه‌ای (ولو کوچک) شامل می‌شود و ارتباط چندانی با بحث ما ندارد؛ بنابراین محور بحث ما معنای دوّم و سوّم واژه‌ی زیارت است.
مقصود از معنای دوّم رفتن به مشاهد معصومان (علیهم‌السّلام) و عرض ادب به محضر آنان از نزدیک با شرایط ویژه و خواندن زیارت‌های گوناگون در اوقات مخصوصه و زیارات مطلقه (در هر زمانی) است و شرح آن مناسب این نوشته نیست.
معنای سوّم این کلمه، زیارت آن بزرگواران از راه دور با اشاره به زیارت و سلام به همان کیفیتی که از نزدیک زیارت می‌کنند می‌باشد (احتمالاً مقصود از اشاره به سلام که در برخی از روایات آمده توجه به معصومان (علیهم‌السّلام) باشد، یعنی زائر از آغاز تا پایان زیارت متوجه معصوم (علیه‌السّلام) باشد به یکی از دو صورت یا این که رو به قبر یا به قبله نماید.) بعضی از بزرگان نیز به این معنا اشاراتی دارند.
زیارت عاشورای امام حسین (علیه‌السّلام) که هدیه‌ای از حضرت باقر العلوم (علیه‌السّلام) به شیعیان است، نیز به هر دو صورت (نزدیک و دور) ممکن است، روایات در این باره زیاد است و تنها به بیان دو نمونه از آنها اکتفا می‌شود.
صالح بن عقبه از پدرش عقبه نقل کرده که حضرت باقر (علیه‌السّلام) فرمود: کسی که
امام حسین (علیه‌السّلام) را در
روز عاشورا از نزدیک با چشم گریان زیارت کند
خداوند متعال در
قیامت، ثواب دو هزار حج و دو هزار عمره و دو هزار بار شرکت در
جهاد به او می‌دهد، آن هم
حج و
عمره و جهادی که همراه پیامبر و
ائمه (صلوات‌الله‌علیهم‌اجمعین) باشد.
عقبه عرض کرد: فدایت شوم، کسی که نتواند در روز عاشورا
کربلا باشد، وظیفه‌اش چیست؟
حضرت فرمود: چنین شخصی پیش از ظهر روز عاشورا بر پشت بام در یک مکان مرتفع برود و به آن حضرت با سلام اشاره کرده بر قاتلان آن حضرت بسیار نفرین کند، آن گاه دو رکعت نماز به جای آورد و بر امام حسین (علیه‌السّلام)
ندبه و گریه کند و اهل خانه را به گریه بر آن حضرت سفارش کند و اهل خانه این مصیبت را به یکدیگر تسلیت بگویند، اگر چنین عمل کردند من همه ثواب‌ها را برای آنها ضمانت می‌کنم.
علقمه حضرمی به امام باقر (علیه‌السّلام) عرض کرد: دعا و زیارتی را برای روز عاشورا به من تعلیم دهید که بتوانم از دور و نزدیک به امام حسین (علیه‌السّلام) عرض ادب کنم.
امام باقر (علیه‌السّلام) فرمود: بعد از اقامه‌ی دو رکعت نماز و اشاره به سلام و گفتن
تکبیر، بگو این قول را (متن زیارت عاشورا)، این دعا و زیارت همان است که فرشتگان زائر امام حسین (علیه‌السّلام) این گونه دعا می‌کنند و خداوند می‌نویسد برای تو صد هزار درجه، و در ثواب همانند
شهیدان، همراه آن حضرت خواهی بود و در درجات آنان شریک خواهی شد و تو را نمی‌شناسند مگر در میان شهیدان در رکاب آن حضرت و نیز ثواب زیارت همه پیامبران و ثواب زیارت همه زائران امام حسین (علیه‌السّلام) از روز شهادت آن حضرت برای تو منظور می‌شود؛ آنگاه امام (علیه‌السّلام) متن زیارت را بیان فرمود.
در پایان زیارت، علقمه از امام باقر (علیه‌السّلام) نقل کرده است که فرمود: اگر بتوانی هر روز امام حسین (علیه‌السّلام) را به این کیفیت از خانه‌ات زیارت کنی، چنین کن که همه این پاداش‌ها برای تو خواهد بود.
زیارت عاشورا هدیه‌ای است از امام باقر (علیه‌السّلام) به شیعیان که پاداش فراوانی برای آن منظور شده است و به هر دو نحو زیارت کردن (یعنی از نزدیک و از راه دور) می‌توان آن را انجام داد.
۱.
عباس قمی،
مفاتیح الجنان .
۲.
مجید حیدری،
منشور نینوا.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله "در مورد زیارت عاشورا و فضایل آن کمی توضیح دهید؟"، تاریخ بازیابی۱۳۹۹/۱۰/۰۹.
